Okul öncesi dönem çocukları için sağlıklı yaşam becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları arasındaki ilişkisinin incelenmesi
Development of a healthy life skills scale for preschoolchildren and investigation the relationship between healthylife skills and brain dominance
- Tez No: 942202
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLÇİN GÜVEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu tez çalışması, okul öncesi dönem çocuklarının sağlıklı yaşam becerilerini ölçmek amacıyla yeni bir ölçek geliştirmeyi ve bu ölçek aracılığıyla çocukların sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Tez çalışması, evreni temsil eden 60-72 aylık 100 okul öncesi dönem çocuğu örnekleminin sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları ilişkisi üzerine odaklanmaktadır. Özellikle beslenme, fiziksel aktivite ve ekran kullanımı gibi sağlıklı yaşamın temel bileşenleri literatürdeki araştırmalara dayandırılırken; düşünme tercihleri, karakteristik özellikler, ilgi alanları, öğrenme tercihleri, problem çözme ve karar verme süreçlerinden hareketle beyin alanlarının baskınlıkları ise“Hermann Bütün Beyin Modeli”bağlamında incelenmektedir. Okul öncesi dönem, sağlıklı alışkanlıkların edinilmesi ve beyindeki sinaptik bağların en iyi şekilde geliştirilmesi için en kritik dönemdir. Bu kapsamda sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Bu tez çalışmasının önemi okul öncesi dönemde sağlıklı yaşam becerilerinin gelişimini desteklemek ve beyin baskınlıkları ile sağlıklı yaşam becerileri arasındaki ilişkiyi inceleyerek çocukların bireysel farklılıklarına uygun eğitim yaklaşımlarının geliştirilmesine zemin hazırlamaktır. Bu çalışmayı özgün kılan unsur, okul öncesi dönem çocuklarına yönelik geliştirilen herhangi bir sağlıklı yaşam becerileri ölçeğine ve sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları arasındaki ilişkinin incelendiği çalışmaya rastlanılmamış olmasıdır. Çalışmada nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından geliştirilen“Sağlıklı Yaşam Becerileri Ölçeği”ve“kişisel bilgi formunun”yanı sıra“Okul Öncesi Beyin Baskınlık Aracı”kullanılmıştır. Sağlıklı Yaşam Becerileri Ölçeği'nin geliştirilme sürecinde geçerliliğe yönelik açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri; güvenirliğe yönelik Cronbach Alfa katsayısı ve test tekrar test yöntemi; sağlıklı yaşam becerileri ile beyin baskınlıkları değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ise koralasyon katsayı analizi ile gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak sağlıklı yaşam becerileri ile birinci beyin baskınlık alanı arasında olumlu yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ekran kullanım alışkanlıkları ile hem birinci hem de dördüncü beyin baskınlık alanları arasında olumlu yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Beslenme alışkanlıkları ile beyin baskınlığı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Fiziksel aktivite düzeyi ile beyin baskınlıkları arasında doğrudan bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis study aims to develop a new scale to measure healthy lifestyle skills in preschool children and to investigate the relationship between these skills and brain dominance through the use of this scale. The study focuses on the relationship between healthy lifestyle skills and brain dominance in a sample of 100 preschool children aged 60 to 72 months, representing the population. While key components of healthy living such as nutrition, physical activity, and screen usage are grounded in findings from existing literature, brain dominance is investigated within the framework of the“Herrmann Whole Brain Model,”based on thinking preferences, personality traits, areas of interest, learning preferences, and processes of problem-solving and decision-making. The preschool period is the most critical time for acquiring healthy habits and for the optimal development of synaptic connections in the brain. In this context, it is considered that there may be a relationship between healthy lifestyle skills and brain dominance. The significance of this thesis lies in its contribution to supporting the development of healthy lifestyle skills during early childhood and in providing a foundation for the development of educational approaches tailored to children's individual differences by investigating the relationship between healthy lifestyle skills and brain dominance. What makes this study original is the lack of any existing scale developed specifically to measure healthy lifestyle skills in preschool children and the absence of studies investigating the relationship between healthy lifestyle skills and brain dominance. Quantitative research methods were used in this study. Data collection tools included the“Healthy Lifestyle Skills Scale”developed by the researcher, a“personal information form,”and the“Preschool Brain Dominance Tool.”In the development process of the Healthy Lifestyle Skills Scale, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted for validity, while the Cronbach's alpha coefficient and the test-retest method were used to assess reliability. The relationship between healthy lifestyle skills and brain dominance variables was investigated using correlation coefficient analysis. As a result, a low-level but statistically significant positive relationship was found between healthy lifestyle skills and the first brain dominance quadrant. A low-level but positive significant relationship was also identified between screen usage habits and both the first and fourth brain dominance quadrants. No significant relationship was found between nutrition habits and brain dominance. It was also determined that there was no direct relationship between the level of physical activity and brain dominance
Benzer Tezler
- 61-72 aylık çocuklar için öz bakım becerileri ölçeği ebeveyn formu geçerlik ve güvenirlik çalışması
Validity and reliability study of the self-care skills scale parent form for 61-72 month-old children
SELİN YONCA ÜNSAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BANU ÖZKAN
- Kaptan Pengu ve Arkadaşları çizgi filminin okul öncesi dönemdeki yaşam becerileri açısından incelenmesi
Examination of the cartoon Captain Pengu and his Friends in terms of life skills in preschool period
SERAP KAAN YENİHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSA KAYA
- Çalışan ve çalışmayan annelerin 3-6 yaş çocuklarının öz bakım becerileri ile sosyal gelişim düzeylerinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
DENİZ KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERT AKCANBAŞ
- Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal kitaplarındaki görsellerin semantik açıdan analizi
Semantic analysis of the illustrations used in story books prepared for pre-school children
GÖKÇE ARİFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TARIK YAZAR
- Türkiye'de okul öncesi eğitim programlarının (1952-2024) afet dirençliliği bakımından incelenmesi, oyun tabanlı afet farkındalık etkinlikleri
Analysis of preschool education programs in Türkiye (1952-2024) in terms of disaster resilience, play-based disaster awareness
ESEN AYANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN OKAY