Yunus b. Ubeyd ve Basra hadisçiliğindeki yeri
Yunus b. Ubayd and position of Basra hadithism
- Tez No: 942220
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Ömrünün çoğunu Basra'da geçiren Yunus b. Ubeyd'in ilmi konumunu inceleyen bu çalışmanın ilk bölümünde; onun hayatı, ailesi, züht anlayışı ve ticaret ahlakına dair bilgilere yer verilmiştir. Bu bilgiler neticesinde onun âbid ve zâhit kimliğinin hayatına ve hadis rivayetine yansıdığı görülmüştür. Âlimlerin Yunus b. Ubeyd hakkında serdettiği övgüler ve tedlîsle rivayeti, hakkında söylenenler kısmında gündeme getirilmiştir. İlmî yolculuklarına dair yeterli bilgi tespit edilememiştir. İkinci bölümde öncelikle hoca-talebe ağı tahlil edilmiştir. En yakın hocasının Hasan el-Basrî, en yakın öğrencilerinin ise Hüşeym b. Beşîr ve İbn Uleyye olduğu görülmüştür. Akranlarıyla ve aynı meclise katıldığı kimseler, hadis halkasının hüviyeti ve bid'atçilik meselesine yaklaşımı devam eden başlıklarda işlenmiştir. Üçüncü bölümde rivayetleri üzerinde derin bir analiz yapılmıştır. İsnâdla ilgili meseler kapsamında tedlîs yaparak naklettiği rivayetler incelenmiş ve mezkûr özellikteki hadisleri kimden aldığı i'tibâr metodu ile değerlendirilmiştir. Rivayet aktarım formları, hadis tarihi üzerinden okumaya tabi tutulmuş ve erken dönem cüzlere/derlemelere işaret edebileceği irdelenmiştir. Metinle ilgili meseleler kısmında hadislerin kaynak ve muhtevası incelenmiş, hadislerin tekrarları ayıklanmış ve hadislerinin sayısına dair yorumlar değerlendirilmiştir. Son olarak rivayet usulü çerçevesinde Yunus b. Ubeyd'in hadis merkezli fıkıh anlayışına sahip olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the scholarly status of Yūnus b. 'Ubayd, who spent the majority of his life in Basra. The first chapter presents information on his biography, family background, asceticism (zuhd), and commercial ethics. These aspects reveal how his identity as a devout worshipper and ascetic was reflected in both his personal life and his transmission of hadith. The chapter also discusses the praise he received from scholars, as well as criticisms concerning his practice of tadlīs (concealment of the transmitter in the isnād). Regarding his scholarly travels, little concrete information has been identified. The second chapter focuses on an analysis of his teacher-student network. His closest teacher was Ḥasan al-Baṣrī, while his most prominent students were Hushaym b. Bashīr and Ibn 'Ulayya. Further discussions include his contemporaries, individuals who shared scholarly gatherings with him, the character of his hadith circle, and his stance on innovation (bid'a) in religion. The third chapter offers a detailed analysis of his narrations. Within the scope of isnād-related issues, reports transmitted through tadlīs are examined, and the reliability of his sources in such transmissions is assessed through the method of iʿtibār (corroborative analysis). His modes of transmission are interpreted in light of hadith historiography, and possible references to early compilations (ajzā') are explored. In the section on textual analysis, the content and sources of his narrations are examined, repetitions are identified and removed, and the total number of his narrations is discussed. The study concludes that Yūnus b. 'Ubayd adhered to a legal understanding of Islam (fiqh) that was centered on hadith methodology.
Benzer Tezler
- Âsım b. Behdele (İmam Âsım)'ın rivâyet etmiş olduğu hadislerin tahrîc ve tenkîdi
Asım b. (Imam Âsım) transcription and criticism of the hadiths narrated by Behdele
FATİH FATSA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS YAZICI
- Bedîu'l-Meânî fî Şerhi Akîdeti'ş-Şeybânî adlı eserin tahkik ve tahlili
Verification and analysis of the work entitled Bedî al-Meânî fî Sharhî Aqîdat al-Shaybânî
FATİH YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET HANEFİ SULUOĞLU
- İlk İmami Şiilerde antropomorfik düşünce
Anthropomorphic thought in early Imami Shiites
AYETULLAH HANSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAN BARAN
- A'lem eş-Şentemerî ve Endülüs dil ekolündeki yeri
Aʿlam al-Shantamarī and his position in the Andalusian linguistic school
ABDULLAH RAŞİT ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ÖZEL
- İlk Siyer kaynakları ve müellifleri
Early biographies of the Prophet and their authors
ŞABAN ÖZ
Doktora
Türkçe
2006
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÖZDEMİR