Veriler üzerindeki hakkın hukuki niteliği
Evaluation of legal rights in data
- Tez No: 942390
- Danışmanlar: PROF. DR. HALUK NAMİ NOMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Gelişmekte ve büyümekte olan veri ekonomisinde veriler, ekonomik değeri haiz ve gayrimaddi varlığa sahip değerler olarak hukuki işlemlerin konusunu oluşturmaktadır. Veriler üzerinde iki farklı menfaat söz konusu olabilir: (1) Verilerin üretilmesinde emek veya yatırım sahibi olan kişilerin menfaati ve (2) Verileri hakimiyetinde tutan kişilerin menfaati. Veriler üzerindeki hakkın niteliği, veri üzerinde kimin menfaatinin hukuk düzeni tarafından korunacağını belirleyecektir. Çalışmada veriler üzerinde varlığı kabul edilmesi önerilen üç farklı mutlak hak türü incelenmiştir: (1) Mülkiyet hakkı; (2) Fikri mülkiyet hakkı; ve (3) Sui generis mutlak hak. Veriler üzerinde bu hakların varlığını savunan hem Kara Avrupası hem de Anglosakson hukuk geleneğinde öğretideki görüşler ve ilgili mahkeme kararları incelenmiştir. Karşılaştırmalı hukukta elde edilen olguların Türk hukuku bakımından değerlendirmesi yapılmış ve Türk hukukundaki tartışmalar derlenmiştir. Çalışmanın konusunu oluşturan veriler, bilginin teknik işlemler ile kodlanmış sintaktik (sözdizimsel) halidir. Verinin içeriği itibariyle semantik katmanı ise halihazırda farklı hukuki korumaların konusunu oluşturmaktadır. Bunlar: (1) fikri hak koruması; (2) kişisel veri koruması; ve (3) ticari sır korumasıdır. Bunlara ek olarak, 1995'te Avrupa Birliği'nde bazı veri tabanlarının sintaktik katmanı üzerinde kabul edilen sui generis koruma da çalışmaya dahil edilmiştir. Bu mevcut korumalar, veriler üzerinde olası bir yeni hakkın kabulü halinde dikkate alınması gereken korumalardır. Bu çalışmanın başlangıcında taslak halinde olan Avrupa Birliği Veri Yasası, Kasım 2023'te Avrupa Birliği Parlamentosu'nda kabul edilmiştir. 2025'te tüm hükümleri yürürlüğe girecek olan bu yasanın Türkiye Cumhuriyeti mevzuatını da etkilemesi muhtemeldir. Avrupa Birliği Veri Yasası'nın mevzuata eklenmesi halinde bu düzenlemenin Türk özel hukuku bakımından hangi anlama geleceği de incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In the emerging and growing data economy, data is an intangible asset with economic value that serves as the subject matter of legal transactions. There are two distinct interests in data: (1) the interest of those who have made physical or financial investments in its production, and (2) the interest of those who control the data. The nature of the rights in data will determine which interest will be protected by the legal system. This study examines three different proposals regarding the types of rights in data: (1) property rights; (2) intellectual property rights; and (3) sui generis rights. It analyzes doctrinal perspectives and relevant court decisions from both Continental European and Common Law traditions that support the existence of these rights in data. The findings from comparative law are evaluated in the context of Turkish law, and discussions pertaining to Turkish law have been compiled. Data, which is the subject of this study, is the syntactic form of information encoded by technical processes. The semantic layer of data, concerning its content, is currently protected under various legal frameworks, including: (1) intellectual property protection; (2) personal data protection; and (3) trade secret protection. In addition, the sui generis protection adopted in 1995 in the European Union for certain databases' syntactic layer is also included. These existing protections should be taken into account when considering the potential adoption of new rights concerning data. The European Union Data Act, which was in draft form at the outset of this study, was adopted by the European Parliament in November 2023. This regulation, with all its provisions set to come into effect in 2025, is likely to influence the legislation of the Republic of Turkiye. The implications of the European Union Data Act for Turkish private law are also examined in this context.
Benzer Tezler
- Türk hukukunda makine öğrenmesine dayalı yapay zekada verinin hukuka uygun şekilde kullanılması
Lawful use of data in machine learning-based artificial intelligence under the Turkish law
OSMAN GAZİ GÜÇLÜTÜRK
Doktora
Türkçe
2021
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FÜLÜRYA YUSUFOĞLU BİLGİN
- Kişisel verilerin sözleşmeye konu olması
Başlık çevirisi yok
MUHAMMET EMİRHAN HAVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MURAT DEVELİOĞLU
- İnsan kökenli biyolojik maddeler üzerindeki hakkın hukuki niteliği ve bu maddelerin hukuki işlemlere konu edilmesi
The legal aspects of the rights on biological materials of human origin and their treatment in legal transactions
ARİF BARIŞ ÖZBİLEN
- Bir kişilik hakkı olarak kişisel veriler
Personal data as a right of personality
ŞEYMA YAKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukOndokuz Mayıs ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TİFTİK