Rezene (Foeniculum vulgare) bitkisinin bazı metabolik enzimler üzerine inhibisyon etkisinin araştırılması
Investigation of the inhibitory effect of the fennel (Foeniculum vulgare) on some metabolic enzymes
- Tez No: 942460
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEBNEM SELEN İŞBİLİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyokimya, Biochemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Rezene (Foeniculum vulgare) Maydanozgillere ait keskin kokulu aromatik bir bitkidir. Ülkemizde özellikle Ege Bölgesi'nde arapsaçı (yabani rezene) olarak bilinir ve mevsiminde Ege mutfağında sıkça tüketilir. Sunulan tez çalışmasında vücutta bulunan enzimlerden üçü model olarak seçilerek, rezene yapraklarının bu enzimler üzerindeki olası inhibitör etkisinin in vitro araştırılması amaçlanmıştır. Rezene yaprakları %80'lik etanol ile çalkalayıcılı su banyosunda altı saat boyunca ekstrakte edildi. Elde edilen ham ekstraktın karbonhidrat metabolizmasında görev alan α-amilaz, lipid metabolizmasında etkili lipaz ve melanin biyosentezinde görevli tirozinaz enzimlerinin katalitik aktivitesi üzerine etkisi araştırıldı. Ekstraktın toplam fenolik madde miktarı Folin-Ciocalteu yöntemi ile ve serbest radikal giderme aktivitesi DPPH metodu ile belirlendi. Rezene yapraklarından Clevenger aparatı kullanılarak hidrodestilasyonla uçucu yağ elde edildi ve yağın uçucu bileşenleri GC-MS yöntemiyle ile analiz edildi. Ayrıca ekstraktın ve uçucu yağın fenolik bileşen içerikleri LC-MS/MS ile belirlendi. Çalışma sonucunda rezene ham ekstraktının yüksek konsantrasyonlarında α-amilaz ve lipaz enzimlerini inhibe ettiği, ancak tirozinaz enzimini önemli derecede inhibe etmediği gözlendi. Toplam fenolik madde miktarı 52,79±0,84 µg GAE/g, DPPH radikali giderme gücü için EC50=500 µg/mL olarak belirlendi. LC-MS/MS ile yapılan fenolik bileşen analizinde bitki ekstraktında analizlenen bileşiklerden onaltı adedi tanımlanmış olup, en yüksek oranda absisik asit, indol-3 asetik asit, trans-ferulik asit, rutin, protokateşik asit, p-kumarik asit ve jasmonik asit bulunurken, uçucu yağında en fazla rosmarinik asit olmak üzere on adet bileşik tanımlandı. GC-MS ile yapılan uçucu bileşen analizinde trans-anetol baskın olmakla birlikte timol, DL-fenkon ve alfa-felandren bileşikleri tayin edildi. Rezene bitkisi diğer bitkisel kaynaklar gibi fonksiyonel ikincil metabolitlerce zengindir. Bitkinin ham ekstraktının gösterdiği anti-amilaz etkinliği nedeniyle gelecekteki antidiyabetik aktivite çalışmaları için potansiyeli olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Fennel (Foeniculum vulgare) is a strongly aromatic plant belonging to the Apiaceae family. It is known as“arapsaçı”(wild fennel) in our country, especially in the Aegean Region, and is frequently consumed in Aegean cuisine. In the presented study, it was aimed to investigate in vitro the possible inhibitory effect of fennel leaves on three enzymes selected as a model, which are found in the body. Fennel leaves were extracted with 80% ethanol in a shaking water bath for six hours. The effect of the obtained crude extract on the catalytic activity of α-amylase, which plays a role in carbohydrate metabolism; lipase, which is effective in lipid metabolism; and tyrosinase, which plays a role in melanin biosynthesis, was investigated. The total phenolic content of the extract was determined by the Folin-Ciocalteu method, and the free radical scavenging activity was determined by the DPPH method. Essential oil was obtained from fennel leaves by hydrodistillation using Clevenger apparatus, and the volatile components of the oil were analyzed by the GC-MS method. Also, the phenolic compounds of the extract and essential oil were determined by the LC-MS/MS method. As a result of the study, it was seen that fennel crude extract inhibited α-amylase and lipase enzymes at high concentration but did not significantly inhibit the tyrosinase enzyme. The total phenolic substance amount and DPPH radical scavenging power were determined as 52.79±0.84 µg GAE/g and EC50=500 µg/mL, respectively. In the phenolic compound analysis performed by the LC-MS/MS method, sixteen compounds were detected in the extract, the highest levels of which were abscisic acid, indole-3 acetic acid, trans-ferulic acid, rutin, protocatechuic acid, p-coumaric acid, and jasmonic acid, while ten compounds were detected in the essential oil, the highest level of which was rosmarinic acid. In the volatile compound analysis performed by the GC-MS method, trans-anethole, thymol, DL-fenchone, and alpha-phellandrene compounds were determined. The fennel plant, like other plant sources, is rich in functional secondary metabolites. It can be said that it has potential for future antidiabetic activity studies due to the anti-amylase activity shown by the crude extract of the plant.
Benzer Tezler
- Tekirdağ koşullarında farklı sıra aralığı mesafesi ve bitki sıklığının tatlı rezene (Foeniculum vulgare Mill. var. Dulce) bitkisinin bazı verim ve kalite unsurlarına etkisi
The effects of diffirent row spacing and plant density on some yield and quality components of sweet fennel (Foeniculum vulgare Mill. var. Dulce) plant in Tekirdağ conditions
ABDULGANİ HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE CANAN SAĞLAM
- Rezene (Foeniculum vulgare L.) bitkisinin tarımsal verim ve bazı kalite özelliklerine farklı dozlarda uygulanan organik gübrelerin etkisi
The effect of different doses of organic manures on agronomic yield and some quality properties of fennel (Foeniculum vulgare L.)
FURKAN ERHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM YALDIZ
- Sıra aralığı mesafelerinin rezene (Foeniculum vulgare Mill.var. ducle) bitkisinin verim, verim unsurları ve bazı kalite özelliklerine etkileri
Effects of row spacings on yield, yield components and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill. var. dulce)
FATİH KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAŞKIN POLAT
- Papatya (Anthemis chia L.), rezene (Foeniculum vulgare L.) ve doğu mazısı (Thuja orienthalis L.) bitkilerinin antioksidan veantimikrobiyal özellikleri
Antioxidant and antimicrobial properties of chamomile (Anthemischia L.), fennel (Foeniculum vulgare L.) and eastern thuja (Thuja orienthalis L.)
YUNUS HAYRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gıda MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERDOĞAN
- Rezene (Foeniculum vulgare) bitkisinin uçucu yağ ve fenolik bileşenlerinin belirlenmesi; antioksidan ve antimikrobiyal aktivitelerinin incelenmesi
Determination of essential oil and phenolic components of fennel (Foeniculum Vulgare); investigation of antioxidant and antimicrobial activities
EMRE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ağaç İşleriArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞULE CEYLAN