Yerel mimarlık bağlamında konut yapılarının incelenmesi: Ardeşen örneği
Investigation of residential buildings in the context of vernacular architecture: The case of Ardesen
- Tez No: 942812
- Danışmanlar: DOÇ. İBRAHİM TÜRKERİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Yerel mimarlık, yerel ustalar tarafından, yerel çevreden tedarik edilen malzemeler kullanılarak, coğrafya ile uyumlu ve yerel kültürel kimliğin bir ifadesi olarak inşa edilen yapı yapma eylemi olarak tanımlanabilir. Yerel mimarlık, dini yapılar, ortak kullanım alanları, eğitim tesisleri ve tarımsal binalar dahil olmak üzere geniş bir yelpazedeki yapı türlerini de kapsamaktadır. Bu çalışma ise özellikle konut mimarisi aralığında konuyu ele almaktadır. Yerel konutlar, yerel mimarlık olgusunun en yaygın en yaygın türünü temsil etmektedir. Dolayısıyla, inşaat teknikleri, sorun çözme stratejileri, malzeme kullanımı, sürdürülebilirlik ve fiziksel konfor açısından en kapsamlı şekilde geliştirilmiş uygulamaları barındırırlar. Bu evler, temel insan ihtiyaçlarından biri olan barınma ihtiyacını karşılarken, coğrafi ve kültürel ortamlarına en uygun biçimde eklemlenen yaşam çevrelerini oluşturmaktadır. Temel fiziksel gereksinimleri karşılamanın ötesinde, yerel evler aynı zamanda hane halkı üyelerinin etkileşimde bulunduğu ve yerel kültürel değerlerin korunup aktarıldığı sosyal alanlar olarak da hizmet vermektedir. Bu nedenle, geleneksel konutlar tarihsel bir sürekliliğe tutunmaktadır. Zaman içinde geçirdikleri değişiklikler, yapısal eklemlenmeler, değişen ihtiyaçları karşılamak için yapılan mekânsal dönüşümler ve malzeme değişiklikleri, mimarlık tarihi- gelişimi ve yapma biçimlerinin dönüşümüne ilişkin önemli bir arşiv niteliği taşımaktadır. Çalışma kapsamında, yerel konutların tanımını ve özellikleri araştırılmakta, bunları etkileyen faktörler tanımlanmakta ve bu duruma ilişkin değişkenler analitik araştırmalarla incelemektedir. Bu bağlamda, Rize iline bağlı Ardeşen ilçesinin geleneksel konutlarını yerel mimarlık bağlamında irdelemek hedeflenmiştir. Ardeşen'in yerel konut birikimi, bölgenin fiziksel ve kültürel bağlamına tutunan mimari oluşumları bünyesinde bulundurmaktadır. Yoğun göç vermiş ve vermekte olan Ardeşen ilçesinde yaşayanlar için, bu evler tercih edilmeyen konut tiplerine dönüşmüştür. Terk edilmelerinin başlıca nedenleri arasında hızlı kentleşme, göç, konfor ve işlevsellikteki eksiklikler, bakım zorlukları ve modern malzeme ve inşaat teknolojilerinin artan erişilebilirliği ve rahatlığı yer almaktadır. Bununla birlikte, mimari geleneğe uyumlu ve duyarlı müdahalelerle, yerel konutlar çağın gereksinimlerine ilişkin ihtiyaçlarını karşılama potansiyeline sahiptir. Sürdürülebilirlik ve ekolojik açıdan incelendiğinde, yerel konutların yeniden gündelik yaşam pratiklerine tutunarak varoluşunun sürdürülmesi mümkün görünmektedir. Çalışma, Ardeşen'deki konut yapılarının yerel mimarlık çerçevesinde kapsamlı bir mimari değerlendirmesini sunmaktadır. Seçilen örneklemler aracılığıyla, bu konutların çevresel, iklimsel ve kültürel faktörlere verdikleri yapısal ve mekânsal tepkiler incelenmektedir. Öncelikli amaç, Ardeşen'in yerel mimarisini incelemek, tarihsel sürekliliğin sağlanmasındaki rolünü ve önemini değerlendirmek ve hem fiziksel hem de insan kaynaklı faktörlerin yerel mimari ürünlerin oluşumu ve dönüşümü üzerindeki etkisini değerlendirmektir.
Özet (Çeviri)
The vernacular architecture can be defined as the act of building by local craftsmen, using materials procured from the local environment, in harmony with the geography and as an expression of the local cultural identity. The vernacular architecture also covers a wide range of building types, including religious buildings, common areas, educational facilities and agricultural buildings. This study specifically addresses the subject in the range of residential architecture. The vernacular houses represent the most widespread and widespread type of local architecture. Therefore, they contain the most comprehensively developed practices in terms of construction techniques, problem-solving strategies, material use, sustainability and physical comfort. While these houses meet one of the basic human needs, the need for shelter, they create living environments that are most appropriately articulated to their geographical and cultural environments. Beyond meeting basic physical needs, the vernacular houses also serve as social areas where household members interact and vernacular cultural values are preserved and transmitted. For this reason, traditional houses hold on to a historical continuity. The changes they have undergone over time, structural articulations, spatial transformations and material changes made to meet changing needs are an important archive of architectural history - development and the transformation of building styles. Within the scope of the study, the definition and characteristics of the vernacular houses are investigated, the factors affecting them are defined and the variables related to this situation are examined with analytical research. In this context, it is aimed to examine the traditional houses of Ardeşen district of Rize city in the context of vernacular architecture. Ardeşen's vernacular housing accumulation includes architectural formations that hold on to the physical and cultural context of the region. For the people living in Ardeşen district, which has had and continues to have intense migration, these houses have become unpreferred housing types. The main reasons for their abandonment include rapid urbanization, migration, deficiencies in comfort and functionality, maintenance difficulties and the increasing accessibility and convenience of modern materials and construction technologies. However, with interventions that are compatible and sensitive to architectural tradition, the vernacular houses have the potential to meet the needs of the age. When examined from a sustainability and ecological perspective, it seems possible for the vernacular houses to continue their existence by re-attaching to daily life practices. The study presents a comprehensive architectural evaluation of the residential structures in Ardeşen within the framework of local architecture. Through selected examples, the structural and spatial responses of these houses to environmental, climatic and cultural factors are examined. The primary aim is to examine the local architecture of Ardeşen, to evaluate its role and importance in ensuring historical continuity and to evaluate the impact of both physical and anthropogenic factors on the formation and transformation of local architectural products.
Benzer Tezler
- Gaziantep'te Cumhuriyet Dönemi (1940-1965) kamu yapılarının dönemin mimari özellikleri bağlamında incelenmesi
Examination of the public buildings of Republic Period (1940-1965) in Gaziantep with regard to contemporary architectural characteristics
ASLI SACIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkGaziantep ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUZAFFER ÖZGÜLEŞ
- Exploring the potential of urban grain in design-led waterfront regeneration activities based on placemaking: A study of the Haliç waterfront area
Kentsel doku tanecikleri özelliklerinin tasarım odaklı kıyı dönüşüm projelerinde yer oluşturma açısından araştırılması: Haliç sahil şeridine ilişkin bir çalışma
MEHMET AYTEKİN SAYGILI
Doktora
İngilizce
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMİRA AYŞE GÜR
- The use of local data in architectural design through augmented reality
Mimari tasarımda artırılmış gerçeklik aracılığıyla yerel veri kullanımı
FARUK CAN ÜNAL
Doktora
İngilizce
2019
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
- Diyarbakır'da Cumhuriyet'ten günümüze konut dokusu değişiminin üç mahalle üzerinden incelenmesi: Yenişehir, Muradiye ve Fırat Mahalleleri
An examination of the transformation of residential pattern from the Republic era to the present in Diyarbakir through three districts: Yenişehi̇r, Muradiye, and Fırat Neighborhoods
MUZAFFER BARAN GÜLSÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE GÖNÜL
- İzmit kent merkezi kentsel konutundadeprem riskinin mekânsal kimlik ve yapısal özellikler bağlamında incelenmesi: Yeni alt merkez Baç bölgesi
Examining the earthquake risk in central izmit urban residencials in the context of spatial identity and structural features: New sub center Bac region
PINAR KEÇEBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkKocaeli ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF YEŞİM KÖSTEN