Cumhuriyet döneminde okullarda okutulan din dersleri öğretim programlarındaki fıkhî konuların tespiti ve tahlili
The determination and analysis of fiqh issues in the curriculum of religious courses which were studied in the schools during the Republic period
- Tez No: 943153
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA BÜLENT DADAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Hukuk, Religion, Education and Training, Law
- Anahtar Kelimeler: İslâm Hukuku, Fıkıh Eğitimi, Cumhuriyet Dönemi, Din Eğitimi, Öğretim Programı, Islam Law, Fiqh Education, Republican Period, Religions Education, Curriculum
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Araştırmada Cumhuriyet döneminde (1923-2023 yılları arasında) din derslerinde uygulanan öğretim programlarında yer alan fıkhî konular tespit edilmiştir. Fıkıh, mükellefin fiillerine taalluk eden, tafsilî delillerden çıkartılmış şerî amelî hükümleri bilmek olarak tanımlanır. Fıkıh ilminin alt disiplinleri; fürû-ı fıkıh, usûl-ü fıkıh, fıkıh tarihi, fıkhın amaçları, külli kaideler ve öncü isimler olarak belirlenmiştir. Çalışmamızda ortaya koyduğumuz veriler, öğretim programları doküman inceleme ve betimsel analiz yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. 1924, 1926, 1930, 1948, 1956, 1967, 1968, 1976 yıllarında oluşturulan seçmeli din dersi öğretim programları; 1982 yılından itibaren ise anayasal bir zorunluluk olarak ilkokul, ortaokul ve liselerde okutulmuştur. 1982'den itibaren öğretim programları 1982, 1992, 2000, 2005, 2006, 2010 ve son olarak 2018 yılında hazırlanmış ve uygulanmıştır. Araştırmada istifade edilen öğretim programlarına ait ders içerikleri ve kazanımlar MEB Tebliğler Dergisi ve öğretim programı uygulama kılavuzlarından yararlanılarak tespit edilmiştir. İlk dönemlerde sadece Kur'ân okuma ve İslâm'ın beş şartı olarak sayılan namaz, oruç, hac ve zekât gibi ilmihal konuları müfredatta yer bulurken yıllar içerisinde halkın ve sivil toplum örgütlerinin talepleri ve siyasi iradenin pozitif yaklaşımları neticesinde fıkhî pek çok konu farklı başlıklar halinde öğretilmeye başlanmıştır. Çalışmamızda tarihi süreç içerisinde fıkhî hangi konuların öğretim programlarına dahil olduğu hangi konuların çıkarıldığı muhtemel sebepleri dikkate alınarak izah edilmiş, bunların içeriklerinin nasıl oluşturulduğu tespit edilmiştir. Tespiti yapılan konuların tasnifi gerçekleştirilmiş, fıkıh eserlerindeki konular ile karşılaştırması yapılmış ve değerlendirmeler ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
The fiqh topics included in the curriculum of religious education courses during the Republic period (between 1923-2023) have been identified in the research. Fiqh is defined as the knowledge of Sharia practical rulings derived from detailed evidence related to the actions of the obligated person. The sub-disciplines of the science of fiqh have been identified as: furu' al-fiqh, usul al-fiqh, the history of fiqh, the objectives of fiqh, general principles, and leading names. The data presented in our study were prepared by using the method of document review and descriptive analysis of the curriculum. The elective religious education curriculum created in the years 1924, 1926, 1930, 1948, 1956, 1967, 1968, and 1976 has been taught in primary, secondary, and high schools as a constitutional obligation since 1982. Since 1982, the curriculum has been prepared and implemented in 1982, 1992, 2000, 2005, 2006, 2010, and finally in 2018. The course contents and outcomes of the curriculum used in the research were determined by using the Ministry of National Education's Journal of Communiqués and curriculum implementation guides. In the early periods, only reading the Qur'an and the five pillars of Islam, such as prayer, fasting, pilgrimage, and zakat, were included in the curriculum as basic religious education topics, over the years as a result of the demands of the public and non-governmental organizations and the positive approaches of the political will, many topics related to fiqh have started to be taught under different headings. It has been explained which topics related to fiqh were included in the curriculum over the historical process and which topics were excluded by taking into account the possible reasons, and it has been determined how their contents were formed in our study. The classification of the identified topics has been carried out, a comparison with the topics in fiqh works has been made, and evaluations have been presented.
Benzer Tezler
- 1938-1960 yılları arasında Türkiye'de din eğitim politikaları
1938-1960 years of reli̇gi̇ous education in Turkey between policies
NİHAT DURU
- Atatürk Dönemi kadın eğitimi
Başlık çevirisi yok
SUNA ÖZTOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA BAYKAL
- Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de din eğitimi
Religious education in Turkey in the Republican Era
ADILET ZHYLKYBAEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinYalova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT CEBECİ
- II. Meşrutiyet Dönemi sıbyan/iptidai ve rüştiye mekteplerinde ahlâk eğitim ve öğretimi
Moral education in primary and secondary education during second Meşrutiyet
MUHAMMED ALİ YAZIBAŞI
- Cumhuriyetin ilk yıllarındaki din dersi kitaplarının din eğitimi politikaları açısından değerlendirilmesi
Evaluation of religious course books in the early years of Turkish republic in terms of religious education policies
FERİDE OYA HAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHitit ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MACİD YILMAZ