Seküler kutsal olarak futbol: Fenerbahçe taraftarları üzerinden sosyolojik bir inceleme
Football as secular sacred: A sociological study on Fenerbahçe fans
- Tez No: 943158
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Spor, Religion, Sociology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Seküler-Kutsal, Ritüel, Totem, Futbol, Fenerbahçe, Secular-Sacred, Ritual, Totem, Football, Fenerbahce
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu çalışmanın konusunu seküler bir olgu olarak futbolun kutsal boyutları oluşturmaktadır. Günümüzde futbol, yalnızca sportif bir faaliyet olmanın ötesine geçerek bireylerin kimlik inşasında, aidiyet ilişkilerinde ve gündelik yaşam pratiklerinde belirleyici bir unsur haline gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada, futbolun seküler bir kutsal olarak nasıl inşa edildiğini sosyolojik bir perspektifle analiz etmek amaçlanmakta olup futbolun ritüelleşmiş unsurları, taraftar kimliğiyle örülen aidiyet biçimleri ve seküler kutsallıkla ilişkili yönleri Fenerbahçe taraftarları örneği üzerinden incelenmiştir. Araştırma nitel yöntemle yürütülmüş, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. İstanbul'un üç farklı ilçesinde amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen 20 Fenerbahçe taraftarı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiş ve analiz beş ana temada toplanmıştır; Fenerbahçe'nin bireylerdeki anlamı, hayali cemaat tipi yapılanma, üst kimlik inşası, seküler kutsal olarak taraftar ritüelleri ve totemik uygulamalar. Araştırma bulguları, taraftarlığın sadece sportif bir bağlılık değil, aynı zamanda aidiyet, dayanışma, kutsal mekân ve zaman üretimi ile seküler kutsal ritüeller içerdiğini göstermektedir. Fenerbahçe taraftarlarının hayali cemaat olgusu çerçevesinde“biz bilinci”geliştirdikleri, sosyal statüleri önemsizleştirerek bir üst kimlik inşa ettikleri ve seküler kutsal bir aidiyet alanı olarak futbolu ritüeller ve totemik uygulamalarla anlamlandırdıkları tespit edilmiştir. Stadyumlar, semboller, marşlar, renkler ve gündelik yaşam pratiklerine sirayet eden davranış biçimleri kutsallık atfedilen başlıca unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Fenerbahçelilik, katılımcıların yaşamlarında aile, ulusal değerler ve toplumsal dayanışma ile birlikte konumlanan, güçlü bir aidiyet biçimi olarak tezahür etmektedir. Bu çalışma, futbolun bireylerin ve toplulukların sosyal dünyasında nasıl merkezi bir konum edindiğini ve kutsallığın seküler alandaki yeniden inşasına nasıl katkı sunduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study explores the sacred dimensions of football as a secular phenomenon. In contemporary society, football has transcended its nature as a mere sporting activity to become a defining element in identity construction, affiliation dynamics, and everyday life practices. Within this context, the study aims to analyze how football is constructed as a secular sacred through a sociological lens. The research focuses on the ritualized elements of football, forms of belonging shaped through fan identity, and aspects related to secular sacredness, using Fenerbahçe supporters as a case study. The research was conducted with qualitative method, and semi-structured interview technique was used as data collection tool. Interviews were carried out with 20 Fenerbahçe fans, selected via purposive sampling from three different districts of Istanbul. The data obtained from participants were analyzed using descriptive analysis and categorized under five main themes: the meaning of Fenerbahçe for individuals, imagined community-type structures, construction of a supra-identity, fan rituals as secular sacred practices, and totemic applications. Findings indicate that fandom is not merely a form of sporting loyalty, but also encompasses dimensions of belonging, solidarity, and the creation of sacred spaces and times through secular rituals. It was found that Fenerbahçe fans develop a“we-consciousness”within the framework of the imagined community concept, construct a supra-identity that renders social status insignificant, and attribute meaning to football as a secular sacred space through rituals and totemic practices. Stadiums, symbols, chants, colors, and behavior patterns that permeate everyday life emerge as key elements imbued with sacred meaning. For participants, being a Fenerbahçe fan is a powerful form of belonging that stands alongside family, national values, and social solidarity. This study reveals how football has assumed a central position in the social worlds of individuals and communities, and how it contributes to the reconstruction of sacredness in the secular realm.
Benzer Tezler
- Hans Mol'un kimlik kuramı bağlamında kutsal-seküler kimlik dönüşümü: Menzil Nakşiliği örneği
Sacred-secular identity transformation in the context of Hans Mol's identity theory: Sample of Menzil Naqshbandi
ÖMER FARUK DARENDE
Doktora
Türkçe
2020
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP TAŞTAN
- Seküler bir kutsal oluşturma aracı olarak medya ve din ilişkisi
The relationship between media and religion as a means of creating a secular sacred
MEHMET FATİH ÇELİKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENDERHAN KARAKOÇ
- Erken Cumhuriyet Dönemi roman figürlerinde seküler-kutsal ikilemi
The sacular-sacred dilemma in novel characters in early Republican Era
NURSELİ GAMZE KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜNİRE KEVSER BAŞ
- Askerliğin kutsallığının inşası
Construction of the sanctity of military service
VUSLAT İREM AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerKırklareli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE EYLEM ÖZKAYA LASSALLE
- Kutsal ve seküler düalizminde seküler kutsallığın kuramsal bir değerlendirmesi
A theoretical evaluation of secular sacredness in terms of sacred and secular dualism
MELEK AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiYıldız Teknik Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİF ESENDEMİR