Geri Dön

Büyük Menderes nehri ile Yukarı Dalaman çayı arasındaki sahanın bitki coğrafyası

The Cover of plant of the area which is between the river Büyük Menderes and the stream Yukarı Dalaman

  1. Tez No: 94316
  2. Yazar: SELAHİ COŞKUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF DÖNMEZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiye Coğrafyası Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 209

Özet

ÖZET Anadolu'nun güneybatısında Büyük Menderes nehri ile yukarı Dalaman Çayı arasında yer alan inceleme sahasının bitki örtüsü; iklim, toprak ve jeomorfolojik özellikler gibi yetişme şartlarının ortaklaşa etkileriyle şekillenmiştir. Bitki türleri bu şartların uygunluğu nisbetinde ortama yayılmış ve alan oluşturmuştur. Ancak çok eskilere dayanan yerleşim merkezlerinin varlığı doğal bitki örtüsünün dağılışım önemli ölçüde değişikliğe uğratmıştır. Akdeniz iklim kuşağında bulunan inceleme sahasında yazlan sıcak ve kurak kışlan ılık ve yağışlı geçen iklimin etkileri denize açık vadiler boyunca iç kısımlara kadar ulaşmaktadır. Ancak yükselti ve dağ kuşaklarının uzanış istikametine bağlı olarak bazı alanlarda bu etki zayıflamaktadır. Büyükmenderes ve tabüerinin oluşturduğu vadilerle, sahayı güneydoğudan çevreleyen Dalaman çayı vadisi tipik Akdeniz iklim ozeUiWerinin görüldüğü alanlan meydana getirir. Yıllık ortalama sıcaklıkların 13-18° arasında seyrettiği yaklaşık 1000 m.ye kadar ulaşan seviyelerde yetişme devresi kış mevsiminde sadece kısa bir sürede kesintiye uğrar. 0° nin altındaki değerler alçak kesimler ve deniz etkisine açık vadi içlerinde daha az kendini gösterirken, iç kesimlerde bu oran artmaktadır. Buna karşılık buharlaşmayı arttıncı etkisinden dolayı 30° nin üzerindeki sıcaklıkların oram ise alçak kesimlerde ve vadi içlerinde, plato ve dağlık alanlara nazaran daha fazladır. Yıllık yağış ortalamasının yer yer 1000 mm.ye ulaştığı bu iklim bölgesinde alçak kesimlerle dağlık kütleler arasında ve kuzeye bakan yamaçlarla güney yamaçlar arasında belirgin farklar ortaya çıkar. 500-600 mm. ile başlayan yağış değerleri dağların zirvelerinde 1200 mm.ye ulaşmaktadır. Kuzeye bakan yamaçlarda beliren nemli şartlar özellikle vadi içlerinde Karadeniz bölgesine has birkaç bitki türü için uygun ortam oluşturmuştur. Vadi ve depresyonlarda kış yağış oranlarının artması Akdeniz karakterinin, dağlık kütleler üzerinde ilkbahar yağışlannda meydana gelen artış ise karasal etkilerin baskın olduğunu gösterir. Günlük yağışların incelenmesinden elde edilen sonuçlara göre bölgede hakim 135yağış karakterinin normal yağışlar olduğu görülür. Çünkü bölgedeki istasyonlar da 25 mm.nin altındaki günlük yağışların toplam yağışa oram hiçbir istasyonda %90'ın altına düşmez. Erinç'in yağış etkinliği formülüne göre 24.4-41.1 arasında değişen indis değerleri inceleme sahasının yan nemli kategorisi altında pek görünümlü kuru orman sahası olarak çıkar. Thorntwaite formülünün tatbik edilmesiyle çıkan değerler bölgede hakim olan iklimin kurak-az nemli deniz etkisine açık iklim tipi olduğunu gösterir. De Martonne tarafından sıcaklıkla yağış arasındaki münasebete dayanarak hazırlanan yıllık kuraklık formülü uygulandığında çıkan sonuçlar inceleme sahasının yankurak iklimlerle nemli iklimler arasındaki kategoriye girdiğini gösterir. İnceleme alanının kuzeyinde yeralan Denizli ve Nazilli istasyonlarında yılın büyük bir bölümünde esen kuzey sektörlü rüzgarlar yaz kuraklığım hafifletirken, güneyden esen rüzgarlar ise kış sıcaklıklarını yükselterek yetişme devresinin uzamasına yardımcı olur. İç kesimleri temsil eden Acıpayam'da hakim olan kuzey sektörlü rüzgarlar sıcaklığın kuzeydeki istasyonlara nazaran düşük olmasına sebep olmaktadır. İnceleme sahasında rüzgar hızlan bitki hayatım sınırlandıracak ölçüde değildir. Kapladığı alan bakımından %27'lik değeriyle zonal topraklardan kırmızı kahverengi Akdeniz topraklan en yaygın toprak tipini meydana getirirken kireçsiz kahverengi orman, kırmızı Akdeniz, kahverengi orman, kırmızı kestane renkli topraklar, kırmızı - san podzolik topraklar, kireçsiz kahverengi topraklar, rendizanalar ve kolüviyal topraklar diğer başlıca toprak türleridir. Büyük Menderes, Akçay ve Dalaman çayı gibi üç büyük akarsu vadisinin çevrelediği inceleme sahası oldukça anzalı bir topografyaya sahiptir. Hakim unsurlarım dağların oluşturduğu yüzey şekilleri arasında vadi ve depresyonlar sokuhnuştur. Bölgenin kuzeyindeki dağlar, NW-SE istikametinde uzanır. Aradaki vadi ve depresyonlar da bu yönde açılmıştır. Güneyde Dalaman 136vadisinin hemen yanıbaşında yükselen kütleler NE-SW genel yönünü takip etmektedir. Bu iki ünite saha dışında kalan Honaz dağmda birleşerek çatı meydana getirirler. Sınırlan ekolojik şartlar tarafından belirlenen sahanın bitki toplulukları; yan nemli orman topluluklan, kuru ormanlar, maki formasyonu ve alpin bitki topluluklan olmak üzere dört kategoride toplanabilir. Yan nemli orman topluluklan, Babadağ ve Akdağ kütlelerinin Büyük Menderes nehrine dönük yamaçlan boyunca beliren nemcil şartlara bağlı olarak yer alır. Bu yamaçlardan Büyükmenderes nehrine kansan Korudere ve Kurudere vadileri Kestane (Castanea sativa) tarafından temsil edilen yan nemli orman topluluklarının en yoğun görüldüğü yerlerdir. 800-1100 m. arasında süreklilik gösteren bu ormana alt seviyelerde P.brutia, üst seviyelerde P.nigra eşlik eder. Ormanaltında fındık, kurtbağrı, üvez ve aksöğüt gibi nemcil türlerle beraber sandal, kermez meşesi, teşbih, menengiç, katran ardıcı ve laden'den oluşan maki elemanlan yer alır. Aynca geyikdikeni, ahlat boyacı sumağı, derici sumağı, yasemin ve boyacı katırtırnağı hemen heryerde rastlanan türlerdir. İnceleme sahasında kuru ormanların hakim elemanım aşağı seviyelerde kızılcam, yüksek seviyelerde karaçam oluşturur. Bu iki hakim türle birlikte aşağı seviyelerde meşeler (mazı meşesi, palamut meşesi, saçlı meşe, macar meşe ve makedonya meşesi), yüksek kesimlerde ardıç (boylu ardıç ve kokar ardıç) ve lübnan sediri, kuru ormanların diğer elemanlarım meydana getirir. Fıstıkçamı ise birkaç lokal alan dışmda geniş yer kaplamaz. Bununla birlikte Türkiye'de relik ve endemik bir tür olan sığla ağacı Dalaman ve Akçay vadilerinde sıcaklık ve nem şartlarının oluştuğu özellikle pınarlann çevresinde yoğunlaşmıştır. Kuru orman sahalarındaki en yaygın çalı türlerim kermez meşesi, geyik dikeni, ahlat, patlangaç, katran ardıcı, karamuk ve laden meydana getirir. Tipik Akdeniz türlerinin çoğunluğuyla temsil edilen maki formasyonunun inceleme alanında yaygm olduğu başlıca yerler; Akçay ve Vandalas çayı 137vadilerin yamaçları, Ortacadağı, Akdağ ve Çobanlar dağı ve Avdan dağının güney etekleriyle Dalaman çayı ve kollarının açtığı vadilerdir. Ege Bölgesinin kıyı kesimlerindeki tür zenginliğine erişmemekle beraber; 500-600 metreye kadar çoğu türleriyle temsil edilen, fakat 1000 metreden itibaren seyrekleşen maki; kermez meşesi, erguvan, tüylü laden, katran ardıcı, akçakesme, teşbih, katırtırnağı, mersin, sandal, funda, defne yapraklı laden ve delice gibi türlerden oluşur. Yaklaşık 2000 m.nin üzerindeki alanlar geven, çoban yastığı, yumak, cüce ardıç, zeytin yapraklı dafhe ve çeşitli otlardan oluşan alpin formasyonla kaphdır. Babadağ, Akdağ ve Bozdağ kütlelerinin zirveleri alpin türlerin geniş alanlar oluşturduğu yerlerdir. 138

Özet (Çeviri)

Özet çevirisi mevcut değil.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    185113

    Yukarı büyük menderes nehri havzasındaki makrofunguslarda ağır metaliçeriklerinin araştırılması

    Research on the heavy metal contents of the macrofungi of the upper büyük menderes river basin

    NAZMİ DURKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    BiyolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. KUDRET KABAR

    PROF.DR. MUSTAFA IŞILOĞLU

  2. Tez No

    243548

    Büyük Menderes nehri çökellerinde ağır metal kirliliği ve deltaya olan etkileri

    Heavy metal pollution inthe sediments of the Büyük Menderes river and the effect on the delta

    ALİCAN YILGÖR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DOĞAN YAŞAR

  3. Tez No

    232454

    Büyük Menderes nehri sağ sahil derelerindeki sel kontrol çalışmalarının irdelenmesi

    Investigation of torrent control works of right bank tributaries in Büyük Menderes river basin

    ABDURRAHİM AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN E. ÇELİK

  4. Tez No

    901821

    Banaz Çayı Yukarı Havzası'nın jeomorfolojisi

    Geomorphology of the Upper Basin of the Banaz Stream

    BÜLENT AKÇA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    CoğrafyaAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN BOZYURT

  5. Tez No

    200807

    Yapay sinir ağları algoritması kullanılarak akarsu havzalarında yağış-akış-katı madde ilişkisinin belirlenmesi

    Determination of rainfall-runoff-sediment transport relationship in watersheds by using artificial neural network algorithm

    ONUR ÖCAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. MAHMUD GÜNGÖR

Geri Dön