Büyük Menderes nehri sağ sahil derelerindeki sel kontrol çalışmalarının irdelenmesi
Investigation of torrent control works of right bank tributaries in Büyük Menderes river basin
- Tez No: 232454
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN E. ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Orman İnşaatı ve Transportu Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Seller can ve mal kayıplarına neden olan doğal bir afettir. Türkiye'de en çok karşılaşılan meteorolojik karakterli doğal afet % 30 ile sel ve taşkınlardır. Küresel iklim değişimi ile beraber sellerin gündelik hayatımızı daha fazla etkileyeceği bilim dünyasında ifade edilmektedir.Çalışmanın amacı 1960'lı yıllarda DSİ (Devlet Su İşleri) tarafından etüd ve ıslah çalışmalarına başlanan Büyük Menderes Nehri havzasının sağ sahil derelerinin (Nazilli-Buldan arası), aradan geçen süre içerisinde havzaların bitki örtüsünde meydana gelen değişimin ve ıslah başarı durumunun ortaya konulması, örnek bir havzada HEC-RAS (Hydrologic Engineering Center-River Analysis System) yazılımı ile CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi)'ye entegre taşkın simülasyonunun yapılmasıdır. Islah çalışmalarında bazı havzalarda DSİ ile OGM (Orman Genel Müdürlüğü) (açık olduğu dönemlerde AGM : Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü) ve -kapatılmadan önce- KHGM (Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü) ile işbirliği yapılmıştır.Çalışmada yan dere havzalarının sel ve taşkına olan etkisini görmek amacıyla morfometrik analizleri yapılmış, ıslah öncesi durum ve ıslah sonrası arazi örtüsünde meydana gelen değişim incelenmiş, son olarak ta bu yan derelerden Mastavra dere havzasında CBS'ye entegre HEC-RAS yazılımı ile taşkın analizi yapılmıştır.Havzalarda nüfus değişimi incelenmiş, yukarı havzada nüfus artış hızının düştüğü, buna karşın taşıntı konisi üzerinde nüfus artış hızının arttığı saptanmıştır.Morfometrik analizler sonucu havzalarda bazı parametrelerin yüksek olması sel ve taşkın riskinin yüksek olduğunu göstermektedir.Islah sonrası arazi kullanımı incelendiğinde havzaların tümünde orman varlığının nitelik olarak arttığı görülmüştür. Ancak tüm havzalarda orman varlığının alansal olarak artmadığı ve hatta bazı havzalarda azaldığı belirlenmiştir.Çok yüksek eğime sahip olan araştırma alanındaki havzalarda yanlış arazi kullanımı halen ciddi bir problem olmaya devam etmektedir. Tarımsal amaçlı olarak kullanılmaması gereken arazi sınıflarında tarım yapılmaktadır. Tarım ve tarım-açıkalan olarak kullanılan alanların % 80,78'i tarımsal amaçlı kullanılmaması gereken VI-VIII sınıf araziler üzerinde yeraldığı belirlenmiştir. Bu durum bazı havzalarda havza ıslah çalışmalarından sonra artış göstermektedir.Mastavra dere havzasında yapılan taşkın analizi ile taşkın altında kalabilecek alanlar belirlenmiş ve haritalanmıştır.Havzalarda ortalama yağışta önemli bir değişim olmamasına karşın ıslah çalışmalarından sonra sel ve taşkın yaşanmamıştır. Bu sonuçta yukarı havzada taşıntı barajlarıyla dere tabanlarının stabil hale getirilmesi, yamaçların orman örtüsünün ıslah planının yapıldığı yıllara oranla hem alansal olarak artması hemde verimli ormanlar haline dönüşmesi ve yukarı havzada nüfus artış hızının azalmasına bağlı olarak orman tahribinin azalması etkili olmuştur.
Özet (Çeviri)
Torrents are the natural disasters which lead to losses lives and properties. Torrents are the most frequent meteorological origined natural disasters in Turkey with 30% occurring rate. It is assumed by scientists that the floods may possibly be more effective in our daily lives due to the possible impacts of the global climate change.The purpose of this study is to determine the change of vegetation cover and the success of improvement works within the watersheds of the right bank tributaries of Büyük Menderes River where practices were initiated by The State Hydraulic Works (DSİ) during the 1960?s. Furthermore study involves flood simulation for a sample watershed using GIS (Geographical Information Systems) integrated HEC-RAS (Hydrologic Engineering Center-River Analysis System) software. DSİ, The General Directorate of Forestry (OGM), The General Directorate of Afforestation (AGM) (when it was on service) and The General Directorate of Rural Affaires (KHGM) (when it was on service) corporate with for some watersheds.The morphometric analyses were conducted to observe the effects of tributaries on torrents. The situation before the improvement works and the change in the vegetation cover after the improvement works were examined. Finally flood analysis was conducted for one of these tributaries, Mastavra creek watershed, using GIS integrated HEC-RAS software.According to population change analysis in the watersheds, it was noticed that the population increase speed within the upstream is lower than within the alluvial cone.Based on the results of the morphometric analysis, the high levels of some parameters within the watersheds indicate the high possibility of flood risk.The investigation of the land use situation after the improvement practices showed that the quality of the forests had increased within all the watersheds. However it was determined that the area of the forests have not increased within all the watersheds besides it have decreased within some watersheds.The land misuse at the very steep watersheds within the research area has still been a serious problem. The agricultural practices have been conducted in the land classes which are not suitable for agriculture. The 80,78% of agriculture practised lands which are used for agricultural and agricultural-bare land purposes take place on VI-VIII land capability classess. This situation has increased within some watersheds after improvement practices.The lands susceptible to flooding were determined and mapped based on the flood analysis conducted for the Mastavra creek watershed.Although there was no important change in the average rainfall in the study area, flooding did not occur after the watershed improvement works. For the achievement of such a success, the stabilization of the stream beds at the upstream, the quantitative and qualitative increment of the forest vegetation cover of the hillsides compared to the years when the improvement plans were first prepared and cease of the upstream forest destruction due the decreasing of population increasing speed have played significant role.
Benzer Tezler
- Yenicekent (Denizli)- Atça (Aydın) arasındaki yüzey ve yeraltı suyu kirliliğinin ve taşınımının incelenmesi
Investigation of surface water and ground water relationship, water quality and contaminant transport between Buharkent- yenice regulator
TUFAN TUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ BÜLBÜL
- Yukarı büyük menderes nehri havzasındaki makrofunguslarda ağır metaliçeriklerinin araştırılması
Research on the heavy metal contents of the macrofungi of the upper büyük menderes river basin
NAZMİ DURKAN
Doktora
Türkçe
2006
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KUDRET KABAR
PROF.DR. MUSTAFA IŞILOĞLU
- Büyük Menderes nehri çoklu hazne sisteminin diferansiyel evrim algoritmasıyla stokastik optimizasyonu
Stochastic multi-reservoir system optimization of the Meander river with differential evolution algorithm
SAKHİ MARJAN MUSLİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH CEM KOÇ
- Büyük Menderes nehri Batıköy mevkiinde su, sediment ve kefal balık (Mugilidae SP.) dokularında bazı ağır metal düzeylerinin araştırılması
Ivestigation of heavy metal levels in water, sediment and mullet(mugilidae SP.) tissues in Buyuk Menderes river Batikoy area
YİĞİT SEFEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Veteriner HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFarmakoloji ve Toksikoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. CAVİT KUM
- Büyük Menderes nehri, Aydın yöresi yüzey sularında bazı kirleticilerin düzeylerinin araştırılması
Research of some pollutant levels of survace waters the Büyük Menderes river in Aydın region
GÜLŞEN GÜVEN