İslâm düşünce tarihinde Bâtınîlik ve Gazzâlî'nin Bâtınîlik eleştirisi
Batiniyya in the history of Islamic thought and Ghazali's criticism of Batiniyya
- Tez No: 943358
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERAT SARIKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
İslâm düşünce tarihi boyunca İslâm'ın temel öğreti ve akâidi dışında zaman zaman farklı düşünce yapıları da beraberinde gelmiştir. İslâm öncesi dönemde semâvî dinlerin öğretilerine karşılık farklı oluşumlar ve gruplaşmalar ortaya çıkmış, İslâm döneminde etkisini sürdürmüş ve taraftar bulmuşlardır. Bu oluşumlar temel itîkât anlayışından, nassın zâhiri anlamı dışında bâtınî bir anlamının da olduğunu ve bunun ancak masum imam şeklinde atfettikleri kişi ve kişilerin öğretileri yoluyla bilinebileceğini savunarak kendi gruplarına taraftar arayışına girmişlerdir. Bu epistemolojik anlayışta olan gruplara“Bâtınîler”şeklinde şemsiye bir isimlendirilme de yapılmıştır. Gazzâlî, kendi döneminde etkisini gösteren bâtınî grupları dönemin halifesinin emri gereğince inceleyip bâtınî oluşumlar ve bu oluşumların yöntem, amaç ve gayelerini ele almıştır. Geniş araştırma ve inceleme neticesinde Bâtınîlik hakkında eserler kaleme almış ve bâtınî oluşumlara karşı eleştirileri olmuştur. Çalışmamızda bâtınî grupların, İslâm öncesi ve sonrasında gerçekleştirdikleri faaliyetleri, temel öğretileri, inanç yapıları, şüpheye düşürme yoluyla nasıl taraftar kazandıkları ele alınarak Gazzâlî'nin bâtınî düşüncede olan mezheplere karşı yaptığı eleştirilere yer verilecektir.
Özet (Çeviri)
Throughout the history of Islamic thought, in addition to the basic teachings and tenets of Islam, different structures of thought have also come along from time to time. In the pre-Islamic period, different formations and groupings emerged in response to the teachings of the divine religions, and they continued their influence in the Islamic period and found supporters. These formations sought supporters for their own groups by arguing from the basic understanding of belief that Nass has an esoteric meaning in addition to its apparent meaning, and that this can only be known through the teachings of the person or persons they attribute to the infallible imam. The groups with this epistemological understanding were given an umbrella name as“Batiniyya (Esoterics)”. Ghazali examined the esoteric groups that were influential in his time, as per the order of the caliph of the time, and addressed the esoteric formations and their methods, aims and purposes. As a result of his extensive research and examination, he wrote works about Batiniyya and made criticisms against esoteric formations. In our study, the activities of esoteric groups before and after Islam, their basic teachings, belief structures, and how they gained supporters by making them doubtful will be discussed, and Ghazali's criticisms against sects with esoteric thought will be included.
Benzer Tezler
- Gazâlî'nin bâtınîlerle mücadelesinin kelamî tahlili
Theological evaluation of Gazali's struggle with batiniyya
RAMAZAN GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN
- Şems-i Tebrizî ve Bâtınilik
Shams Al-Tabrizi and Esoterism
ESRA ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEKİN ŞENZEYBEK
- Bâtınî dini yapılanmalarda Tanrı ve tanrısal varlıklar
God and divine beings in esoteric (batinid) religious structures
NESRİN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BOZAN
- Hamdullah El-Müstevfî'nin Târih-i Güzîde adlı eserine göre Selçuklular zamanında bâtınîlik
Bâtinîyya during great Seljuk Empire according to Hamdullah Müstevfî's Târih-i Güzîde
SEHER KAYAALP KÖKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKırıkkale ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM GÖKBÖRÜ
- İslam Mecmuası'nın Türk dönemsel yayını içinde yeri ve önemi
Başlık çevirisi yok
REMZİYE TUBA ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN İÇEL