Geri Dön

İslâm düşünce tarihinde Bâtınîlik ve Gazzâlî'nin Bâtınîlik eleştirisi

Batiniyya in the history of Islamic thought and Ghazali's criticism of Batiniyya

  1. Tez No: 943358
  2. Yazar: ÖMER ÖZBAY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BERAT SARIKAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

İslâm düşünce tarihi boyunca İslâm'ın temel öğreti ve akâidi dışında zaman zaman farklı düşünce yapıları da beraberinde gelmiştir. İslâm öncesi dönemde semâvî dinlerin öğretilerine karşılık farklı oluşumlar ve gruplaşmalar ortaya çıkmış, İslâm döneminde etkisini sürdürmüş ve taraftar bulmuşlardır. Bu oluşumlar temel itîkât anlayışından, nassın zâhiri anlamı dışında bâtınî bir anlamının da olduğunu ve bunun ancak masum imam şeklinde atfettikleri kişi ve kişilerin öğretileri yoluyla bilinebileceğini savunarak kendi gruplarına taraftar arayışına girmişlerdir. Bu epistemolojik anlayışta olan gruplara“Bâtınîler”şeklinde şemsiye bir isimlendirilme de yapılmıştır. Gazzâlî, kendi döneminde etkisini gösteren bâtınî grupları dönemin halifesinin emri gereğince inceleyip bâtınî oluşumlar ve bu oluşumların yöntem, amaç ve gayelerini ele almıştır. Geniş araştırma ve inceleme neticesinde Bâtınîlik hakkında eserler kaleme almış ve bâtınî oluşumlara karşı eleştirileri olmuştur. Çalışmamızda bâtınî grupların, İslâm öncesi ve sonrasında gerçekleştirdikleri faaliyetleri, temel öğretileri, inanç yapıları, şüpheye düşürme yoluyla nasıl taraftar kazandıkları ele alınarak Gazzâlî'nin bâtınî düşüncede olan mezheplere karşı yaptığı eleştirilere yer verilecektir.

Özet (Çeviri)

Throughout the history of Islamic thought, in addition to the basic teachings and tenets of Islam, different structures of thought have also come along from time to time. In the pre-Islamic period, different formations and groupings emerged in response to the teachings of the divine religions, and they continued their influence in the Islamic period and found supporters. These formations sought supporters for their own groups by arguing from the basic understanding of belief that Nass has an esoteric meaning in addition to its apparent meaning, and that this can only be known through the teachings of the person or persons they attribute to the infallible imam. The groups with this epistemological understanding were given an umbrella name as“Batiniyya (Esoterics)”. Ghazali examined the esoteric groups that were influential in his time, as per the order of the caliph of the time, and addressed the esoteric formations and their methods, aims and purposes. As a result of his extensive research and examination, he wrote works about Batiniyya and made criticisms against esoteric formations. In our study, the activities of esoteric groups before and after Islam, their basic teachings, belief structures, and how they gained supporters by making them doubtful will be discussed, and Ghazali's criticisms against sects with esoteric thought will be included.

Benzer Tezler

  1. Gazâlî'nin bâtınîlerle mücadelesinin kelamî tahlili

    Theological evaluation of Gazali's struggle with batiniyya

    RAMAZAN GÜNDÜZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN

  2. Şems-i Tebrizî ve Bâtınilik

    Shams Al-Tabrizi and Esoterism

    ESRA ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYTEKİN ŞENZEYBEK

  3. Bâtınî dini yapılanmalarda Tanrı ve tanrısal varlıklar

    God and divine beings in esoteric (batinid) religious structures

    NESRİN GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN BOZAN

  4. Hamdullah El-Müstevfî'nin Târih-i Güzîde adlı eserine göre Selçuklular zamanında bâtınîlik

    Bâtinîyya during great Seljuk Empire according to Hamdullah Müstevfî's Târih-i Güzîde

    SEHER KAYAALP KÖKSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihKırıkkale Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM GÖKBÖRÜ

  5. İslam Mecmuası'nın Türk dönemsel yayını içinde yeri ve önemi

    Başlık çevirisi yok

    REMZİYE TUBA ÇAVDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1988

    Gazetecilikİstanbul Üniversitesi

    Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAYIHAN İÇEL