Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da dijital medya ve siyasal katılım
Digital media and political participation in post-independence Azerbaijan
- Tez No: 943784
- Danışmanlar: PROF. DR. GAMZE YÜCESAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Siyasal Bilimler, İletişim Bilimleri, Journalism, Political Science, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Bu çalışma, bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da dijital medyanın siyasal katılım üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada hem nicel hem de nitel yöntemler kullanılarak kapsamlı bir analiz gerçekleştirilmiştir. Nicel veri toplama süreci, 600 katılımcının yer aldığı anket çalışması ile yürütülmüştür. Anket soruları, bireylerin internet ve sosyal medya kullanım sıklıkları, siyasi içeriklere maruz kalma düzeyleri, dijital medya platformları aracılığıyla siyasal süreçlere katılım eğilimleri gibi değişkenleri ölçmeye odaklanmıştır. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) yazılımı kullanılmıştır. Öncelikle betimleyici istatistikler (frekans analizleri, yüzde dağılımları) ile verilerin genel yapısı ortaya konulmuş, ardından değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla çapraz tablolar oluşturularak ki-kare testleri uygulanmıştır. Ayrıca, Likert ölçekli soruların analizinde frekans dağılımlarının yanı sıra ortanca değer (median) ve tepe değeri (mode) hesaplanarak katılımcıların eğilimleri belirlenmiştir. Nitel veri toplama sürecinde, Azerbaycan'da medya sektöründe önemli konumda bulunan 7 medya yöneticisiyle derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu mülakatlar, dijital medyanın Azerbaycan'daki medya ortamı, ifade özgürlüğü, etik ilkeler ve devlet-medyası ilişkileri üzerindeki etkilerini anlamaya yönelik olarak tasarlanmıştır. Verilerin analizinde, tematik analiz yöntemi benimsenmiş ve medya sahiplerinin görüşleri belirli kategoriler altında sınıflandırılarak yorumlanmıştır. Mülakatlardan elde edilen bulgular, nicel verilerle desteklenerek dijital medyanın siyasal katılım üzerindeki etkisini daha kapsamlı bir şekilde ortaya koymuştur. Araştırma bulguları, dijital medya kullanımının siyasal katılımı artırdığını göstermektedir. Özellikle sosyal medyada daha fazla zaman geçiren bireylerin siyasi içerik tüketme ve paylaşma eğilimlerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ancak, sosyal medya platformlarında siyasal görüşlerin özgürce ifade edilmesine ilişkin bazı kısıtlamalar olduğu da görülmüştür. Kullanıcıların önemli bir kısmı, olumsuz geri bildirimler veya toplumsal baskılar nedeniyle siyasal içerik paylaşmaktan kaçındıklarını belirtmiştir. Çalışma ayrıca, farklı sosyal medya platformlarının siyasal içerik üretimi ve tüketimi üzerindeki farklılaşan etkilerini de ortaya koymuştur. Örneğin, Instagram daha çok sosyal etkileşim amacıyla kullanılırken, Facebook ve TikTok gibi platformlar siyasi görüşlerin ifade edilmesi açısından daha aktif bir rol oynamaktadır. Mülakat bulguları, medya sektöründeki rekabetin etik ilkeler üzerindeki etkisini ve devletin medya üzerindeki rolünü de tartışmaktadır. Bazı medya temsilcileri devlet desteğinin sektör için olumlu olduğunu belirtirken, bazıları ise bu desteğin bağımsız gazeteciliği sınırladığını ifade etmiştir. Dijitalleşme sürecinin medya etiği, doğruluk ve haber kalitesi açısından yeni zorluklar getirdiği, ancak aynı zamanda bilgilendirme ve siyasi bilinç oluşturma noktasında önemli fırsatlar sunduğu vurgulanmıştır. Araştırma genel olarak, Azerbaycan'da dijital medyanın siyasal katılımı teşvik eden ancak ifade özgürlüğü, etik standartlar ve bağımsız gazetecilik açısından belirli engeller barındıran dinamik bir alan olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular, dijital medya okuryazarlığının artırılması ve medya politikalarının bireylerin ifade özgürlüğünü destekleyecek şekilde düzenlenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the impact of digital media on political participation in Azerbaijan after independence. A comprehensive analysis was carried out using both quantitative and qualitative methods. The quantitative data collection process was conducted through a survey involving 600 participants. The survey questions focused on measuring variables such as individuals' frequency of internet and social media use, their exposure to political content, and their tendencies to engage in political processes through digital media platforms. The data were analyzed using the SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) software. First, descriptive statistics (frequency analyses, percentage distributions) were used to present the general structure of the data. Then, cross-tabulations were created, and chi-square tests were applied to determine the relationships between variables. Additionally, in the analysis of Likert scale questions, frequency distributions, as well as median and mode values, were calculated to determine participants' tendencies. In the qualitative data collection process, in-depth interviews were conducted with seven media executives holding significant positions in Azerbaijan's media sector. These interviews were designed to understand the impact of digital media on Azerbaijan's media environment, freedom of expression, ethical principles, and state-media relations. The data were analyzed using the thematic analysis method, categorizing and interpreting the views of media owners under specific themes. The findings from the interviews were supported by quantitative data, providing a more comprehensive understanding of the influence of digital media on political participation. The research findings indicate that digital media usage increases political participation. In particular, individuals who spend more time on social media are more likely to consume and share political content. However, some restrictions on freely expressing political opinions on social media platforms have also been observed. A significant portion of users reported avoiding sharing political content due to negative feedback or social pressures. The study also revealed the varying effects of different social media platforms on political content creation and consumption. For example, while Instagram is primarily used for social interaction, platforms such as Facebook and TikTok play a more active role in expressing political views. The interview findings discuss the impact of competition in the media sector on ethical principles and the role of the state in the media. While some media representatives stated that government support is beneficial for the sector, others argued that this support limits independent journalism. The digitalization process has introduced new challenges in media ethics, accuracy, and news quality, while also providing significant opportunities for information dissemination and political awareness. Overall, the study shows that digital media in Azerbaijan is a dynamic field that promotes political participation but also presents certain challenges in terms of freedom of expression, ethical standards, and independent journalism. The findings highlight the need to enhance digital media literacy and to formulate media policies that support individuals' freedom of expression.
Benzer Tezler
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da Ali Bey Hüseyinzade hakkında yapılan akademik çalışmalar (1991-2015)
Academic studies on Ali Bey Hüseyinzade in post-independence Azerbaijan
MUSTAFA ÇIKMAZ
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da iç göç hareketleri: 1991-1994
Internal migration movements in Azerbaijan after independence: 1991-1994
AYTEK AYTAK YUSIFSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA ÖZSÜER
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da devlet yapısının dönüşümü
The transformation of the state structure in Azerbaijan after independence
JOSHGUN GADIMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL COŞKUN
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da ekonomik reformlar
Economic reforms in Azerbaijan after the independence
VÜGAR SALMANOV
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da yazılı basının tarihsel gelişim süreci
Process of historical development of print media in the post-independence Azerbaijan
NARMIN BAGHIRZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
GazetecilikAkdeniz ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL AYŞAD GÜDEKLİ