Sivil asker ilikilerini açıklayan teoriler ve 12 Eylül 1980 askeri darbesi
Theories explaining civil-military relations and the military coup of September 12, 1980
- Tez No: 943985
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAHMAN DAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Sivil ve asker arasındaki ilişki tarihsel olarak 19. Yüzyıldan itibaren siyaset bilimi literatüründe tartışılmaya başlanmıştır. Bu bağlamda askerin sağlamış olduğu güvenlik olgusu gerek bireylerin gerekse devletlerin kendini savunmaları noktasında önem arz etmektedir. Devlet mekanizması içerisinde yer alan vatandaşlar güvenliklerinin sağlanması adına silah kullanma tekelini ordu kurumuna vermişlerdir. Türkiye gibi demokrasi yolculuğunda olan ülkelerde ordu asli kurucu unsur statüsünde kendini konumlandırmaktadır. Bu nedenle siyasi iradenin görev alanında da söz hakkı olduğu vurgusunu yapmış olduğu müdahaleler neticesinde göstermektedir. Klasik sivil-asker ilişki teorisyenleri Samuel Huntington, Morris Janowitz ve Wright Mills Türkiye literatüründe sivil-asker ilişkilerinin analiz edilmesinde önemli başvuru kaynakları olmuşlardır. Peter Feaver ve Rebecca Schiff ise sayılan sivil-asker ilişkisi hususunda klasik kabul edilen yaklaşımların aksine vatandaşın da sistemin içerisine dâhil edilmesi gerekliliği noktasında görüş beyan etmiş ve çalışmalar yapmışlardır. Bu anlamda da her iki teorisyende modern sivil-asker ilişkileri literatürüne katkı sağlamaktadırlar. Bu durumdan yola çıkarak çalışmanın ana amacını Türkiye'de meydana gelmiş ve toplumun her alanında derin izler bırakmış olan 12 Eylül 1980 askeri darbesinin bu beş farklı teorisyenin sivil-asker ilişkileri kuramları üzerinden analiz etmek oluşturmaktadır. Tez çalışmasında tarihsel analiz yöntemi ve vaka analizi kullanılmıştır. Tezin sınırlılıkları içerisinde yer alan sivil-asker ilişki literatürüne bakıldığında, araştırma bulguları göstermektedir ki, 12 Eylül 1980 askeri darbesi birçok teori ile açıklanmış ve farklı teoriler ile de tekil olarak incelenmiştir. Her ne kadar 12 Eylül 1980 askeri darbesi tarihi bir vaka olsa da yeni yaklaşımlar ile tekrar ele alınması mümkündür.
Özet (Çeviri)
The relation between the civilian and the military has historically been discussed in the political science literature since the 19th century. In this context, the security provided by the military is important for both individuals and states to defend themselves. Citizens within the state mechanism have given the monopoly of using weapons to the military institution in order to ensure their security. In countries like Turkey, which are on a journey towards democracy, the army positions itself as the main constituent element. For this reason, it emphasizes that the political will has a say in the field of duty as a result of its interventions. Classical civil-military relations theorists Samuel Huntington, Morris Janowitz and Wright Mills have been important sources of reference in analyzing civil-military relations in the Turkish literature. Peter Feaver and Rebecca Schiff, on the other hand, contrary to the classical approaches to civil-military relations, especially Schiff has expressed an opinion and conducted studies on the necessity of including the citizen in the system. In this sense, both theorists contribute to the literature on modern civil-military relations. Based on this situation, the main purpose of the study is to analyze the military coup of September 12, 1980, which occurred in Turkey and left deep traces in all areas of society, through the civil-military relationship theories of these five different theorists. In this thesis, historical analysis method and case study were used. Considering civil-military relations as an equation with two unknowns, the September 12 coup was analyzed in detail in order to examine the perspective of the military as well as the civilian political will. Considering the literature on civil-military relations within the limitations of the thesis, the research findings show that the September 12 coup has been explained with many theories and analyzed individually with different theories. Although the military coup of September 12, 1980 is a historical case, it is possible to reconsider it with new approaches.
Benzer Tezler
- Türkiye'de sivil-asker ilişkilerinin demokratik yönetimine tesir eden faktörler
Influential factors to democratic governance of civil-military relations in Turkey
ÖZGÜR GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENDER AKYOL
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Civil military relations in Egypt and Turkey
Türkiye ve Mısır'da sivil asker ilişkileri
GÜLHAN AYGÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Siyasal BilimlerKoç ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. YONCA KÖKSAL
- Liberal demokratik kuram bağlamında Türkiye'de sivil-asker ilişkileri
Civil-military relations in Turkey from the perspective of liberal democratic theory
TAHSİN OĞUZ ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BİCAN ŞAHİN
- Opening the blackbox: The transformation of the Turkish Military
Karakutuyu açmak: Türk Silahlı Kuvvetleri'nde dönüşüm
METİN GÜRCAN
Doktora
İngilizce
2016
Kamu Yönetimiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SARIGİL