Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri 'Tefsîru'l-Kur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân' örneği
Exegesis of the Qur'ân by the Qur'ân: The case of Tefsîru'l-Qur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân
- Tez No: 944088
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Araştırma konusunu teşkil eden“Kur'ân'ın Kur'ân'la Tefsiri: Tefsîru'l-Kur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân Örneği”başlıklı yüksek lisans tezi; giriş, iki ana bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın amacı, önemi, kapsamı ve kullanılan yöntemler açıklanmış; ayrıca Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri yaklaşımının tarihsel gelişimi hakkında genel bir çerçeve sunulmuştur. Tezin birinci bölümünde, Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri yöntemi teorik düzlemde ele alınarak, bu yöntemin klasik tefsir usulleri içerisindeki yeri tartışılmıştır. Bu bağlamda söz konusu yöntemin dirâyet tefsiri mi yoksa rivâyet tefsiri mi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği meselesi farklı görüşler ışığında analiz edilmiştir. Aynı bölümde, eserin müellifi olan Senâullah Amritsarî'nin yaşadığı dönemin siyasî, sosyal ve kültürel şartları incelenmiş; bu bağlamda müellifin ilmî kişiliği, eserleri ve tefsir alanındaki yeri kapsamlı şekilde değerlendirilmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise Tefsîru'l-Kur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân adlı eserin yapısal ve içeriksel özellikleri ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Eserin genel tefsir yöntemi açıklanmış; Amritsarî'nin Kur'ân'ı yorumlarken benimsediği yaklaşım sistematik bir biçimde analiz edilmiştir. Bu çerçevede, genel anlam ifade eden lafızların yorumu, mücmel ifadelerin açıklanması, mutlak lafızların takyidi ve müfesser âyetlerle müteşâbih âyetlerin ilişkilendirilmesi gibi başlıklar altında eserden seçilen örneklerle yöntemin uygulama biçimi ortaya konmuştur. Böylece hem teorik arka plan hem de uygulama örnekleri üzerinden müellifin Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri anlayışının temel özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, çalışmamızda Senâullah Amritsarî'nin Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri yöntemine ilişkin genel perspektifini ortaya koymak amacıyla, hem mevcut literatürdeki araştırmalardan hem de müellifin bizzat kaleme aldığı eserlerden yararlanılarak bütüncül bir metodoloji benimsenmiştir.
Özet (Çeviri)
The master's thesis entitled“Exegesis of the Qur'ân by the Qur'ân: The Case of Tefsîru'l-Qur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân”consists of an introduction, two main chapters, and a conclusion. The introduction outlines the purpose, significance, scope, and methodology of the study, and also provides a general framework regarding the historical development of the exegetical approach known as the interpretation of the Qur'ân by the Qur'ân (tafsīr al-Qur'ān bi'l-Qur'ān). The first chapter addresses this exegetical method on a theoretical level, discussing its place within classical tafsīr methodologies. Within this context, the question of whether the method should be categorized under dirâyah (rational-analytical interpretation) or riwâyah (tradition-based narration) is examined through the lens of diverse scholarly perspectives. Additionally, this chapter explores the political, social, and cultural circumstances of the period in which the author, Senâullah Amritsarî, lived. In this regard, his intellectual persona, works, and contribution to the field of Qur'ânic exegesis are thoroughly evaluated. The second chapter of the thesis offers a detailed examination of the structural and thematic features of the work entitled Tafsīru'l-Qur'ān bi Kalāmi'r-Raḥmān. The overall exegetical method employed in the work is explicated, and Amritsarî's interpretive approach to the Qur'ân is systematically analyzed. Within this framework, the application of his method is demonstrated through selected examples from the tafsîr under key headings such as the interpretation of general expressions (āmm), clarification of ambiguous terms (mujmal), restriction (taqyîd) of absolute terms (muṭlaq), and the interrelation between explicit (mufassar) and allegorical (mutashâbih) verses. By integrating both theoretical context and practical examples, the study aims to identify the fundamental characteristics of the author's understanding of the exegetical principle of interpreting the Qur'ân through the Qur'ân. In this regard, a holistic methodology has been adopted, drawing upon both existing scholarly research and the author's own writings, in order to present a comprehensive perspective on Senâullah Amritsarî's exegetical approach.
Benzer Tezler
- Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri ve çağdaş temsilcileri
Qur'an's interpretation with Qur'an and its contemporary representatives
ŞEMSETTİN KARCI
Doktora
Türkçe
2020
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN KASAPOĞLU
- Abdulkerim el-Hatib'in et-Tefsiru'l-Kur'anî li'l-Kur'an adlı eseri ve tefsir anlayışı
Tafseer of Abdulkeri̇m el-Hatib, et-Tafseerul Qurani li'l-Quran and his tafseer concept
İSHAK DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SAİT ŞİMŞEK
- Nüzûl sırasını esas alan tefsirlerin mukayesesi (Et-Tefsîru'l-Hadîs, Fehmu'l-Kur'âni'l-Hakîm ve Beyânu'l-Hak örneği)
The comparison of the commentaries based on the order of revelation (At-Tafsîru'l-Hadīth, Fahmu'l-Qur'an al-Hakîm and Beyânu'l-Hak example)
MUSA GÜLER
Doktora
Türkçe
2018
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ AYDIN
- İbn Kesir'in Kur'an-ı, Kur'an'la tefsiri
Başlık çevirisi yok
ATİK AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT YILDIRIM
- Kur'ân tefsirinde öznellik
Subjectivity of the interpretation of the Qur'ân
AHMET SAİT SICAK
Doktora
Türkçe
2013
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULAZİZ HATİP