Modeling and analysis of circadian rhythm disorder in women and its connections to autism in babies
Kadınlardaki sirkadiyen ritim bozukluğunun ve bunun bebeklerdeki otizm ile bağlantısının modellenmesi ve analizi
- Tez No: 944185
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEFİKA KUTLU ÜLGEN, PROF. DR. YAMAN BARLAS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Sirkadiyen saat, hormonların biyolojik süreçlerini yaklaşık 24 saatlik döngülerde düzenleyen günlük bir zamanlayıcıdır. Uyku hormonu melatoninin sirkadiyen ritmi vardır ve gece vardiyası gibi çevresel faktörler sirkadiyen ritmini bozar, ve nörogelişimsel bozukluklara neden olabilir. Anne sirkadiyen ritmi, doğum öncesi dönemde melatonin aracılığıyla fetüsle senkronize edilir. Bu tezde, maternal sirkadiyen ritim bozukluklarının fetal sirkadiyen ritmi nasıl etkilediği incelenmiş ve tezin hipotezi olan fetüste otizm spektrum bozukluğu (OSB) riski üzerindeki potansiyel etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, otizm ve sirkadiyen ritim arasındaki bağlantı, iki model kullanılarak kurulmuştur: statik ağ modeli (protein-protein etkileşim ağı kullanılarak) ve dinamik model (sistem dinamiği metodolojisi kullanılarak). Dinamik model, gece vardiyasında çalışmanın neden olduğu anne sirkadiyen saatinin bozulmasının fetüsteki OSB riskine etkilerini modellemektedir. Gece vardiyası simülasyon sonuçlarına göre, gece vardiyası esnasında fetüsün malondialdehit düzeyinin %47 arttığı, melatonin düzeyinin ise %36 azaldığı bulunmuştur ve bu da fetüste otizm riskini artırmaktadır. OSB ve sirkadiyen saat arasındaki yolları anlamak için bir protein-protein etkileşim ağı oluşturulmuş ve graf-teoretik analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, OSB gelişiminde ribozom biyogenezisi, oksidatif stres, insülin/IGF yolu, Wnt yolu ve mTOR yolu gibi potansiyel merkez proteinler ve yollar incelenmiştir. Bu bulgular dikkate alındığında sirkadiyen bozuklukların etkilerinin daha detaylı incelenmesi ve fetal sağlık üzerine ileri klinik çalışmaların yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The circadian clock is a diurnal timer that regulates the biological processes of hormones in approximately 24-hour cycles. Melatonin, a sleep hormone, has a circadian rhythm, and environmental factors, like night shift work, disrupt the melatonin circadian rhythm, which might cause neurodevelopmental disorders. The maternal circadian rhythm is synchronized with the fetus via melatonin during the prenatal period. This thesis investigates how maternal circadian rhythm disorders affect fetal circadian rhythms and explores their potential impact on the risk of autism spectrum disorder (ASD) in the fetus, which constitutes the hypothesis of the thesis. The thesis established links between autism and circadian rhythm using two models: the steady-state model (protein-protein interaction(PPI)) and the dynamic model (using system dynamics methodology). The dynamic model examines the effects of the disruption of the circadian clock caused by night shift work on ASD. The night shift simulation results indicate that the Malondialdehyde level of the fetus increased by 47%, and the melatonin level decreased by 36% during the night shift which increases the risk of autism in the fetus. In the steady-state model, a PPI network was constructed in the research to understand the pathways between autism and the circadian clock and was evaluated using graph-theoretic analysis. In addition, potential hub proteins and pathways such as ribosome biogenesis, oxidative stress, insulin/IGF pathway, Wnt pathway, and mTOR pathway on the development of ASD were examined. Considering these findings, the impacts of circadian disorders should be examined in more detail, and further clinical studies should be conducted on fetal health.
Benzer Tezler
- Şizofreni ve bipolar hastalıklarında rol oynayan genlerin araştırılması
The investigation of the genes involved in schizophrenia and bipolar disorders
MAVİ DENİZ SÖZÜGÜZEL
- İnsan hatalarını sayısallaştırmak için bir model
A model for quantifying of human error
COŞKUN ÖZKAN
Doktora
Türkçe
1992
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. AHMET F. ÖZOK
- Yorgunluğun modellenmesi ve sağlık sistemlerinde yorgunluk risk yönetim sisteminin kullanılması
Modelling fatigue and use of fatigue risk management system in health care systems
SEDA ÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMKHAN MAHMUDOV
- Vardiya durumunun besin öğesi alımı, hedonik açlık, uyku kalitesi ve kronotip ile ilişkisinin belirlenmesi
Determining the relationship of shift status with nutrient intake, hedonic hunger, sleep quality, and chronotype
ÖZGE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikÜsküdar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI ÖMER YILMAZ
- Genç sporcularda sirkadiyen ritme göre post aktivasyon potansiyelinin performansa etkisi
Effect of post-activation potentiation on performance according to circadian rhythm in young athletes
CANAN FİKRİ DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER AKBULUT