Feretiko ve kenevir lifi: Kültürel izler ve sürdürülebilir tasarım örnekleri
Feretiko fabric and hemp fiber: cultural traces and sustainable design examples
- Tez No: 944241
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA AKSOY GÜLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu tez çalışmasında, tarihsel süreçte ve günümüzde özellikle Rize ve Trabzon bölgesinde yaygın olarak bilinen bir dokuma kumaş türü olan Feretiko'nun ve bu kumaşın yapısını oluşturan temel bileşenlerden biri olan kenevir lifinin üretim süreçleri incelenmektedir. Bu kapsamda, Feretiko'nun sadece ekonomiye katkı sağlayan bir ürün olarak değil, aynı zamanda bölgenin kültürel mirasının bir parçası olarak taşıdığı değerler ve sürüdürülebilirlik açısından önemi ele alınmaktadır. Osmanlı döneminde çoğunlukla kenevir ipliği ile dokunan Feretiko, zamanla kenevir bitkisinin üretiminin kısıtlanması ve pamuklu ürünler ile rekabet edebilmek amacıyla pamuk ipliği ile dokunmaya başlanmış ve geleneksel üretim yöntemleri farklılaşarak günümüze ulaşmıştır. Kenevir bitkisi, sahip olduğu önemli ekolojik özellikleri sayesinde, son yıllarda gelişen sürdürülebilir tasarım yaklaşımı kapsamında dünyada ve Türkiye'de yeniden önem kazanmaya başlamıştır. Günümüzde bu bitkinin yeniden üretimi ve kullanım alanlarının geliştirilmesi konusunda sosyo-ekonomik, kültürel ve ekolojik boyutların ele alındığı çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Benzer şekilde bu tez çalışması ile Feretiko'nun ve kenevir lifinin tarihsel süreçteki dönüşümünün toplumsal ve kültürel hafızadaki yeri incelenerek günümüzde sürdürülebilir tasarım örnekleri, yerel üretimin geliştirilmesi ve kültürel mirasın korunması açısından öneminin ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, özellikle Rize ve Trabzon illerini kapsayan bölgede yapılan incelemeler ve detaylı literatür araştırması doğrultusunda, ilgili arşiv belgeleri araştırılarak, bölgede yapılan sözlü görüşmeler ve saha araştırmalarıyla beraber sürdürülebilir bir gelecek için geleneksel bilgi birikimlerinin ve uygulamaların yeniden ne şekilde değerlendirilebileceğine dair öneriler ve tasarım örnekleri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the production processes of Feretiko, a type of woven fabric widely known historically and today in the Rize and Trabzon regions, and one of its fundamental components hemp fiber. In this context, Feretiko is evaluated not only as a product that contributes to the economy but also as a part of the region's cultural heritage with significant value in terms of sustainability. While Feretiko was primarily woven with hemp yarn during the Ottoman period, the restriction of hemp cultivation and competition with cotton products led to the increasing use of cotton yarn in its weaving, thus altering the traditional production methods over time. Due to its valuable ecological properties, the hemp plant has recently regained global and national importance within the framework of sustainable design approaches. Today, various studies are being conducted that address the socio-economic, cultural, and ecological dimensions of the renewed production and application of hemp. Similarly, this thesis aims to examine the historical transformation of Feretiko and hemp fiber within social and cultural memory, and to highlight their significance in terms of sustainable design, the development of local production, and the preservation of cultural heritage. In this regard, field studies and in-depth literature reviews were conducted specifically in the provinces of Rize and Trabzon. Relevant archival documents were analyzed, and oral interviews and field research were carried out to present design examples and suggestions on how traditional knowledge and practices can be re-evaluated for a sustainable future.
Benzer Tezler
- Geleneksel Türk el dokumalarından Rize bezi'nin (Feretiko) süsleme teknikleri ile giysiye uyarlanması
The ornamentation technics with Rize cloth (Feretiko), one of the traditional Turkish hand woven fabrics, together with its adaptation to garments
KENAN SAATÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAHATTİN ŞEBER
- Geleneksel Rize bezi (Feretiko) dokumasının özellikleri ve bir öğretim programı önerisi
The characteristics of traditional Rize cloth weaving (Feretiko) and a proposal of curriculum
YÜCEL AKSU ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE DOĞRUOL
PROF. DR. HAYRİYE GÜZİN SÜBAŞI
- Geleneksel Rize bezi (Feretiko) dokumasının fütüristik modaya uyarlanması
Futuristic fashion adaptation of traditional Rize cloth (Feretiko) weaving
BURCU ABANOZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Giyim EndüstrisiNişantaşı ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEN GEYİK DEĞERLİ