Bazı vigna türleri'nin mikroçoğaltımı ve bazı streslere karşı dayanıklılığının belirlenmesi
Micropropagation of some vigna species and determination of resistance against some stresses
- Tez No: 944480
- Danışmanlar: PROF. DR. NURDAN ŞAHİN DEMİRBAĞ, PROF. DR. ÇİĞDEM ALEV ÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bambara yer fıstığı (Vigna subterranea) ve börülce (Vigna unguiculata), yüksek besin değerleri, çevresel koşullara dayanıklılıkları ve ekonomik katkıları nedeniyle gelişmekte olan ülkelerde önemli tarım ürünleridir. Bu çalışma da, farklı BAP ve NAA dozlarının Bambara yer fıstığı ve börülce bitkilerindeki farklı eksplantların rejenerasyon kapasitesi üzerindeki etkisini incelemiştir. Bambara yer fıstığı eksplantları; yaprak, koltuk altı meristemi, kotiledon, kök, yarım kotiledon boğumu ve epigeal boğumu, börülce eksplantları ise; yaprak, koltuk altı meristem, kotiledon, kotiledon boğumu, hipokotil ve kökten oluşmuştur. Ayrıca bitkilerin abiyotik streslere dayanıklılığını değerlendirmek amacıyla 0-250 mM NaCl uygulanarak tuzluluk stresine de bakılmıştır. BAP ve NAA'nın etkileri, Bambara yer fıstığı ve börülce eksplantlarının spesifik türlerine göre farklılık göstermiştir. Her iki çeşitte bambarada en iyi sürgün rejenerasyonu ağırlıklı olarak epigeal boğum boğumlarında gerçekleşirken, börülcede ise kotiledon boğumlarında gözlemlenmiştir. Epigeal boğum eksplantlarından sürgün elde edilmesinde, UTM1 çeşidinde en iyi frekansı 0.5 mg L⁻¹ BAP ve 0.05 mg L⁻¹ NAA ile desteklenen 1 × MS ortamında gözlenirken, Tasikmalaya çeşidi ise 1.0 mg L⁻¹ BAP içeren ortamdan elde edilmiştir. Kotiledon boğum eksplantlarında TG2 çeşidinde optimal sürgün rejenerasyonu 1.00 mg L⁻¹ BAP içeren ortamda gerçekleşirken; Puyuh çeşidinde ise 0.125 mg L⁻¹ BAP ile 0.05 mg L⁻¹ NAA içeren ortamda gözlenmiştir. Farklı IBA konsantrasyonları (0.25–0.5 mg L⁻¹), Bambara yer fıstığında ve börülce çeşitlerinde kök oluşumunu teşvik etmiş olsa da, tüm çeşitlerde sera koşullarına adaptasyon sınırlı kalmış ve çiçeklenme evresine ulaşılamamıştır. Bambara yer fıstığı ve börülce her iki tür de in vitro tuz stresi koşullarında 100 mM NaCl seviyesine kadar büyüme göstermiştir. Artan tuz konsantrasyonları morfolojik tepkilerde azalmaya yol açarken, biyokimyasal tepkiler NaCl seviyeleri arasında önemli derecede farklılık göstermiştir. Tuz stresi, Bambara yer fıstığının sürgün ve kök örneklerinde biyokimyasal belirteçlerin konsantrasyonlarını artırmıştır. Puyuh çeşidinde köklerdeki biyokimyasal üretim sürgünlere göre daha düşük olmasına rağmen artış eğilimi gözlemlenirken, TG2 çeşidinde köklerdeki biyokimyasal değerler genellikle sürgünlere kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Sürgün rejenerasyonunda eksplant tipi ve hormon (BAP, NAA, IBA) konsantrasyonlarına bağlı olarak çeşitler arasında farklılık göstermekte olup, bu süreç çevresel faktörler ve büyüme düzenleyicileriyle optimize edilebilir. Tuz stresine karşı dayanıklılığı artırmak için Bambara yer fıstığı ve börülcede hormon uygulamaları ve genetik iyileştirme teknikleri gibi entegre stratejiler önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Bambara groundnut (Vigna subterranea) and cowpea (Vigna unguiculata) are important agricultural crops in developing countries due to their high nutritional value, resistance to environmental conditions and economic contribution. This study investigated the effect of different doses of BAP and NAA on the regeneration capacity of different explants of Bambara groundnut and cowpea plants. Bambara groundnut explants consisted of leaf, axillary meristem, cotyledon, root, half cotyledon node and epigeal node, while cowpea explants consisted of leaf, axillary meristem, cotyledon, cotyledon node, hypocotyl and root. To evaluate the resistance of the plants to abiotic stresses, salinity stress was induced by applying 0-250 mM NaCl. The effects of BAP and NAA differed according to the specific species of Bambara groundnut and cowpea explants. In both cultivars, the best shoot regeneration in bambara occurred predominantly in the epigeal nodes, while in cowpea it was observed in the cotyledon nodes. The best frequency of shoot regeneration from epigeal node explants was observed in UTM1 cultivar on 1 × MS medium supplemented with 0.5 mg L-¹ BAP and 0.05 mg L-¹ NAA, while Tasikmalaya cultivar was obtained from medium containing 1.0 mg L-¹ BAP. The optimal shoot regeneration was observed in cotyledon nodes explants off TG2 cultivar on medium containing 1.00 mg L-¹ BAP, while in Puyuh cultivar was observed on medium containing 0.125 mg L-¹ BAP and 0.05 mg L-¹ NAA. Although different concentrations of IBA (0.25-0.5 mg L-¹) promoted root formation in Bambara groundnut and cowpea cultivars, adaptation to greenhouse conditions was limited in all cultivars and flowering stage was not reached. Both Bambara groundnut and cowpea cultivars showed growth up to 100 mM NaCl under in vitro salt stress conditions. Increasing salt concentrations led to a decrease in morphological responses, while biochemical responses differed significantly between NaCl levels. Salt stress increased the concentrations of biochemical markers in shoot and root samples of Bambara groundnut. In Puyuh cultivar, biochemical production in roots was lower than in shoots, but an increasing trend was observed, while in TG2 cultivar, biochemical values in roots were generally higher than in shoots. Shoot regeneration varies among cultivars depending on explant type and hormone (BAP, NAA, IBA) concentrations and this process can be optimised by environmental factors and growth regulators. Integrated strategies, such as hormone applications and genetic improvement techniques, have been proposed to improve tolerance to salt stress in Bambara groundnut and cowpea.
Benzer Tezler
- Nekrotik ve nekrotik olmayan Bean common mosaic virus (BCMV) izolatlarının P1 ve HC-Pro genom bölgelerine göre moleküler karakterizasyonu
Molecular characterization of necrotic and non-necrotic isolates of Bean common mosaic virus (BCMV) based on p1 and HC-Pro genome regions
SELVİ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİRAY SÖKMEN
- A drug repurposing study to target bacterial ribosome decoding center with molecular docking and molecular dynamics simulations
Moleküler kenetleme ve moleküler dinamik simülasyonu ile bakteriyel ribozom şifre çözme merkezini hedefleyen ilaç yeniden konumlandırması
BERİL ATEŞ ULUTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ÖZGE KÜRKÇÜOĞLU LEVİTAS
- Pnömonili koyun ve keçilerden mikoplazmaların izolasyonu identifikasyonu ve antibiyotiklere duyarlılıklarının belirlenmesi
Isolation, identification and antibiotic sheep and goat lungs in Konya region
LEYLA GÜLER
- Farklı tuz konsantrasyonlarının tek yıllık bazı yem bitkisi türlerinin tohum çimlenmesi üzerine etkileri
The effects of different salt concentrations on seed germination of some single-year forage plant species
İLKER HANGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM EROL
- Parazitik bitki Cuscuta sp. türlerini kontrol etmek amacıyla kullanılabilecek bazı doğal biyomoleküllerin in-silicomoleküler karakterizasyonu
In-silico molecular characterization of natural biochemicals to control the parasitic plant Cuscuta sp.
PINAR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
KimyaÜsküdar ÜniversitesiMoleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN ENİSOĞLU ATALAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN URAS