AKP döneminde AB-Türkiye ilişkileri: Siyasal söylemin dönüşümü
EU-Türkiye relations during the AKP era: Transformation of political discourse
- Tez No: 944540
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHMAT ULLAH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
2002-2020 yılları arasında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarında Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilişkileri, farklı dönemlerde değişen dinamiklere sahne olmuştur. Bu çalışma, AKP'nin AB üyelik sürecine yönelik politikalarını, söylemlerini ve bu süreçte yaşanan dönüşümleri incelemektedir. Çalışmada, Türkiye'nin AB ile olan ilişkilerinin 2002-2005 yılları arasında reform sürecine dayalı olumlu bir ivme kazandığı, ancak 2005'ten sonra çeşitli siyasi ve diplomatik engeller nedeniyle yavaşladığı görülmektedir. AKP'nin ilk yıllarında AB üyeliği, demokratikleşme, hukuk reformları ve ekonomik gelişme açısından bir kaldıraç olarak görülmüş; bu dönemde Kopenhag Kriterleri'ne uyum için önemli yasal düzenlemeler yapılmıştır. 2005 yılında müzakerelerin başlamasıyla birlikte AB-Türkiye ilişkileri tarihsel bir dönüm noktasına ulaşmış ancak Kıbrıs meselesi, Fransa ve Almanya'nın genişleme karşıtı tutumları, üyelik sürecine yönelik iç siyasi tartışmalar süreci karmaşık hale getirmiştir. 2010'lu yıllarla birlikte Türkiye'nin dış politikası çok yönlü bir yapıya bürünmüş ve AB süreci eskisi kadar öncelikli bir gündem maddesi olmaktan çıkmaya başlamıştır. 2013 Gezi Parkı olayları, 2016 darbe girişimi ve sonrasındaki olağanüstü hâl süreci gibi iç siyasi gelişmeler Türkiye'deki demokratikleşme algısını etkileyerek AB ile ilişkileri olumsuz etkilemiştir. AB, bu dönemde Türkiye'ye yönelik eleştirilerini artırırken, AKP'nin söylemleri giderek daha bağımsız ve Batı merkezli olmayan bir dış politika anlayışına evrilmiştir. Çalışmada ayrıca, AB sürecinin Türkiye'deki siyasi söyleme etkileri de ele alınmaktadır. 2000'li yılların başlarında“AB reformları”söylemi hâkimken, 2010'ların ortalarından itibaren“milli irade”,“yerli ve milli duruş”gibi kavramların ön plana çıktığı görülmektedir. AB'ye yönelik eleştiriler artarken, Türkiye'nin bölgesel güç olma iddiası söylemsel olarak güç kazanmıştır. Özellikle 2016 sonrası dönemde AB süreci ikincil bir konuya dönüşmüş, Türkiye'nin dış politikası daha bağımsız ve çok kutuplu bir eksene kaymıştır. Sonuç olarak, 2002-2020 yılları arasında Türkiye-AB ilişkileri dalgalı bir seyir izlemiş, siyasi söylem ise pragmatik bir yaklaşımdan daha ulusalcı ve bağımsızlık vurgusu taşıyan bir çizgiye evrilmiştir. Bu dönüşüm, hem iç hem de dış politikadaki gelişmelerin bir sonucu olarak değerlendirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Between 2002 and 2020, Turkey-European Union (EU) relations under the rule of the Justice and Development Party (AKP) experienced varying dynamics across different periods. This study examines the AKP's policies, rhetoric, and transformations regarding the EU membership process. The study finds that Turkey's relations with the EU gained positive momentum between 2002 and 2005, driven by a reform process, but slowed down after 2005 due to various political and diplomatic obstacles. In the early years of the AKP, EU membership was seen as a lever for democratization, legal reforms, and economic development; during this period, significant legal arrangements were made to comply with the Copenhagen Criteria. With the start of negotiations in 2005, EU-Turkey relations reached a historical turning point; however, the Cyprus issue, the enlargement-opposing stances of France and Germany, and domestic political debates on membership complicated the process. From the 2010s onwards, Turkey's foreign policy took on a more multidimensional structure, and the EU process began to lose its priority status. Domestic political developments, such as the 2013 Gezi Park protests, the 2016 coup attempt, and the subsequent state of emergency, affected the perception of democratization in Turkey, negatively impacting relations with the EU. During this period, the EU increased its criticism of Turkey, while the AKP's rhetoric gradually evolved towards a more independent and non-Western-centric foreign policy approach. The study also examines the impact of the EU process on Turkey's political discourse. While the discourse of“EU reforms”dominated in the early 2000s, concepts such as“national will”and“local and national stance”became more prominent from the mid-2010s onwards. As criticism towards the EU increased, Turkey's discourse of being a regional power gained strength. Particularly after 2016, the EU process became a secondary issue, and Turkey's foreign policy shifted towards a more independent and multipolar direction. In conclusion, Turkey-EU relations followed a fluctuating course between 2002 and 2020, while the political discourse evolved from a pragmatic approach to one emphasizing nationalism and independence. This transformation should be evaluated as a result of both domestic and international political developments.
Benzer Tezler
- For or against the EU: Discourses around Turkey's Kurdish conflict
AB için ya da AB'ye karşı: Türkiye'deki Kürt sorunu üzerine söylemler
PELİN BAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Siyasal BilimlerSabancı ÜniversitesiUyuşmazlık Analizi ve Çözümü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BETÜL ÇELİK
- Avrupa Birliği sürecinde Türkiye'de sivil-asker ilişkileri: Adalet ve Kalkınma Partisi Dönemi
Civil-military relations in turkey during the European Union process: The period of the Justice and Development Party
UĞUR BURÇ YILDIZ
Doktora
Türkçe
2010
Siyasal BilimlerDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MÜGE AKNUR
- AK Parti dönemi Türkiye-Almanya ilişkileri
AKP era Turkey-Germany relations
GÖKHAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Kamu YönetimiBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ERCAN
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL