Hicrî birinci asırda Kûfe'de hadis rivayet ağları
Hadith transmission networks in Al-Kūfa during the first century
- Tez No: 944718
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAHİLE KIZILKAYA YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 446
Özet
HİCRÎ BİRİNCİ ASIRDA KÛFE'DE HADİS RİVAYET AĞLARI İslam tarihinin ilk yüzyıllarının dikkatle incelenmesi, Hz. Peygamber'den sahâbeye ve onlardan sonraki nesillere nakledilen nebevî mirasın intikalini analiz edilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu noktadan hareketle tezde, hadis rivayet ağları üzerinden bu intikalin keyfiyeti ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu intikalin ilk asırda nasıl gerçekleştiğini anlamak adına, çalışmada hicrî birinci asır odak noktası olarak belirlenmiştir. Hicrî ilk asırda hadis rivayetinin yoğun olduğu ve diğer ilim merkezleriyle etkileşime sahip olan Kûfe, çalışma için uygun bir örneklem olarak seçilmiştir. Kûfe'de, naklettikleri rivayet sayısı ve yetiştirdikleri öğrencilerle öne çıkan İbn Mes'ûd, Hz. Ali ve Ebû Mûsâ'nın rivayet ağları sosyal ağ analizi yöntemiyle ve ricâl-tabakat literatürü esas alınarak incelenmiştir. Tezde, söz konusu üç sahâbînin hadis aldıkları ve naklettikleri isimler, birbirleriyle ilişkileri ve hadis îrâd şekilleri araştırılmıştır. Birinci asrın ilk yarısında etkili olan ve üç sahâbî etrafında şekillenen rivayet ağları, sosyal ağ analizi, rivayet verileri ve biyografik bilgiler ışığında incelenmiştir. Birinci asrın ikinci yarısında, hadislerin sonraki nesle intikalinde etkili olan beş râvi ve bunların rivayet ağları mercek altına alınmıştır. Birinci asırda hadis rivayetinde öne çıkan hususlar üzerinde durulmuştur. Nihayetinde, incelemeye konu olan üç rivayet ağının kendine has birtakım özellikleri ve dinamiklerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca birinci asırda Kûfe'nin ilk yarısı ile ikinci yarısı arasında hadis ilmi açısından birtakım değişimlerin yaşandığı ve bunların, hadis rivayetinin sistematikleşmesine ve dolayısıyla tedvin dönemine zemin hazırladığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
A thorough examination of the first centuries of Islamic history is crucial for analyzing the transmission of the Prophetic heritage from the Prophet to his companions and subsequent generations. Based on this perspective, this study aims to explore the nature of this transmission through hadith transmission networks. To understand how this process occurred in the first century, the research focuses on the first century Hijri. Kufa, a city where hadith transmission was particularly intense and interacted with other centers of knowledge, was selected as the study's sample. The transmission networks of Ibn Masʿūd, ʿAlī ibn Abī Ṭālib and Abū Mūsā al-Ashʿarī -who played significant roles in hadith transmission due to the number of hadiths they narrated and the students they trained- were analyzed using social network analysis and the literature on rijāl and ṭabaqāt. The study investigates the individuals from whom these three companions received hadiths, those to whom they transmitted them, their mutual relationships, and their modes of transmission. The networks that formed around these companions in the first half of the century were examined through social network analysis, transmission data, and biographical information. In the second half of the century, five key narrators who played a crucial role in transmitting hadiths to the next generation were analyzed. Ultimately, the study concludes that each of the three transmission networks had distinct characteristics and dynamics. Furthermore, notable shifts in hadith transmission occurred between the first and second halves of the century, laying the groundwork for the systematization and codification of hadith.
Benzer Tezler
- Rivayetleri bağlamında İbrâhim en-Nehaî
Ibrāhīm al-Nakhaʻī and his transmission of hadīth
ALİ FUAT FUTSİ
- Alkame b. Kays en-Nehaî ve hadis ilmindeki yeri
Alkame b. Kays en-Nehaî and his place in hadith science
MÜRSEL AKDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI MUSA BAĞCI
- Ehl-i Re'yin muhaddisleri
The hadith scholars of Ashab al-Ray
ÇAĞLANUR İYİBİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KAHRAMAN
- Birinci asırda Güney Arap kabilelerinin ilk siyasî oluşumlardaki rolü
The role of the South Arab tribes in the first political formations in the first century
VEYSİ TURUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN AYCAN
- Kuruluşundan Emevî döneminin sonuna kadar vâsıt
Wasit: From its foundation to the end of the Umayyad period
MELİK SONKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖKSÜZ