Duyu bütünleme teorisi bağlamında okul öncesi eğitim mekanları tasarım analizi
Preschool education spaces design analysis in the context of sensory integration theory
- Tez No: 944761
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGE SAYIL ONARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Duyu bütünleme, Duyusal deneyim, Okul öncesi eğitim, Mekân kalitesi, Nitel araştırma, Sensory integration, Sensory experience, Preschool education, Spatial quality, Qualitative research
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu araştırma, okul öncesi eğitim ortamlarının çocukların duyusal deneyimlerine etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, Duyu Bütünleme Teorisi çerçevesinde şekillendirilmiş olup, çocukların mekânsal çevreyle kurdukları ilişkileri altı temel duyusal tema (görme, işitme, dokunma, koklama, tatma ve hareket) üzerinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Nitel bir desenle yürütülen araştırmada, 19 okul öncesi öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler MAXQDA yazılımı kullanılarak tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Analiz sürecinde“kodlar arası birlikte oluşum modeli”aracılığıyla duyusal temaların çevresel ve mekânsal temalarla kurduğu ilişkiler görselleştirilmiş ve bu ilişkilerin yoğunluğu incelenmiştir. Bulgular, çocukların mekânla kurdukları duyusal ilişkilerin yalnızca bireysel uyaranlara değil, bu uyaranların mekânsal düzenlemelerle nasıl bütünleştiğine bağlı olarak şekillendiğini göstermektedir. Hareket ve görme temaları, yüksek yoğunlukta eşleşmeler göstererek mekânsal organizasyon ve yönlenme süreçleriyle güçlü bağlar kurmuştur. Dokunma ve işitme temaları çevresel niteliklerle daha bütüncül ilişkiler sunarken; tatma ve koklama temaları bağlamsal olarak sınırlı ama anlamlı veriler üretmiştir. Araştırma bulguları, Duyu Bütünleme Teorisi'nin mekânsal bağlamda uygulanabilirliğini desteklemekte; erken çocukluk eğitimi mekânlarında duyusal çeşitliliği ve bütünlüğü temel alan tasarım yaklaşımlarının gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the impact of preschool learning environments on children's sensory experiences. Framed within the Sensory Integration Theory, the research evaluates how children interact with their spatial surroundings through six core sensory domains: vision, hearing, touch, smell, taste, and movement. Adopting a qualitative design, semi-structured interviews were conducted with 19 preschool teachers. The data were analysed using thematic analysis through MAXQDA software. During the analysis process, a code co-occurrence model was used to visualize the relationships between sensory themes and environmental/spatial codes. These visualizations enabled the identification of relationship intensity and interaction patterns. Findings suggest that children's sensory engagement with space is shaped not only by isolated stimuli, but by how these stimuli are integrated into the spatial design. The themes of movement and vision emerged with the highest levels of co-occurrence, reflecting strong connections with spatial organization and navigation processes. Touch and hearing offered broader interactions with environmental features, while taste and smell presented more context-specific yet meaningful patterns. The results support the applicability of Sensory Integration Theory within spatial design contexts and highlight the need for early childhood environments to adopt design approaches that prioritize sensory richness, diversity, and coherence.
Benzer Tezler
- Sinemasal mekanlarda duygusal tasarım bağlamında renk kullanımının auteur yönetmen filmleri üzerinden incelenmesi
Investigating the use of color in the context of emotional design in cinematic spaces through auteur directors' films
BÜŞRA ZEYNEP DALBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-Televizyonİstanbul Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE UMUT TUĞLU KARSLI
- Çocuklara uygulanan dokunma ve masaj tekniklerinin ebeveynlik rolü algısı ve algılanan stres üzerine etkisi
The relationship between touch and massage techniques applied to children and perception of parenting role and perceived stress
BEYZA ASLI BİLSEL
- Evaluation of cognitive performance of seafarers in heavy weather conditions using cognitive test software application
Gemi adamlarının bilişsel performanslarının bilişsel test yazılımı kullanarak ağır hava koşullarında değerlendirmesi
MESUT CAN KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Otizm spektrum bozukluğuna sahip bireylerde proprioseptif duyu ve stereotipik hareketler arasındaki ilişki ve ergoterapi müdahalesinin etkisinin incelenmesi
Proprioceptive sensation and stereotypic movements in individuals with autism spectrum disorder the relationship between occupational therapy and the effect of occupational therapy intervention
BERKAN BATIN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF AKTUĞ ERTEKİN
- Okul öncesi öğretmenlerinin duyu bütünleme eğitiminin önemine yönelik farkındalıkları
Preschool teachers' awareness of the importance of sensory integration education
ZEYNEP SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE AKKAYNAK