Pediyatrik tip1 diyabet hastalarında ilk tanı anındaki çölyak serolojisinin diyabetin başlangıç ve ileri dönem izlemine etkisi
The impact of celiac serology at the time of initial diagnosis on the onset and long-term follow-up of diabetes in pediatric type 1 diabetes patients
- Tez No: 944973
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ÖNAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Tip 1 diyabet, çölyak hastalığı, çocuk endokrinolojisi, glisemik kontrol, otoimmünite, seroloji, büyüme-gelişme, Type 1 diabetes, celiac disease, pediatric endocrinology, glycemic control, autoimmunity, serology, growth and development
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Tip 1 diyabetes mellitus (T1DM) tanısı almış pediatrik hastalarda tanı anındaki çölyak serolojisinin seyri ile diyabetin metabolik kontrolü, insülin ihtiyacı, büyüme parametreleri ve eşlik eden otoimmün hastalıkların ilişkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Retrospektif kohort tasarımla yürütülen bu çalışmada, 2020–2023 yılları arasında T1DM tanısı almış 254 çocuk hasta üç gruba ayrılmıştır: Grup 1 – çölyak seronegatif kalanlar (%75.6), Grup 2 – çölyak tanısı alanlar (%8.7), Grup 3 – seropozitifleşmiş ancak tanı almamış bireyler (%15.7). Tüm gruplarda demografik, klinik, biyokimyasal, otoimmün ve antropometrik veriler karşılaştırmalı olarak incelenmiş; ayrıca çok değişkenli lojistik regresyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 254 T1DM'li çocuk hastanın %75.6'sı çölyak serolojisi negatif kalan veya negatifleşen bireylerden (Grup 1, n=192), %8.7'si çölyak tanısı almış bireylerden (Grup 2, n=22), %15.7'si ise seropozitifliği devam eden ancak tanı almamış bireylerden (Grup 3, n=40) oluşmaktaydı. Grup 3 hastalarının ortalama yaşı 14.0 ± 2.5 yıl olup, Grup 1 (11.5 ± 4.6 yıl) ve Grup 2'ye (13.0 ± 3.5 yıl) göre anlamlı derecede daha yüksekti (p0.05). 2024 yılı HbA1c ortalamaları Grup 3'te 7.9 ± 1.2, Grup 1'de 7.2 ± 1.0 ve Grup 2'de 7.1 ± 0.9 olarak saptandı; Grup 3 ile diğer gruplar arasında anlamlı fark mevcuttu (p=0.004). Günlük insülin dozu (IU/kg/gün) 2024 yılında Grup 3'te 0.9 ± 0.3, Grup 2'de 0.8 ± 0.3 ve Grup 1'de 0.8 ± 0.4 olup, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.003). Tanı anı C-peptit düzeyleri Grup 2'de 0.7 ± 0.4 ng/mL ile en yüksek düzeyde olup, Grup 1 ve 3'te 0.5 ± 0.3 ng/mL idi (p=0.016). Boy SDS ortalamaları tanı anında Grup 2'de –0.5, Grup 1 ve 3'te ise –0.1 düzeyindeydi. Takip sonunda bu değerler sırasıyla –0.2, 0.0 ve –0.3 olarak güncellendi. Kilo ve BMI SDS değişimleri benzer şekilde Grup 2'de tanı anında en düşük düzeyde olup izlemde düzelme eğilimi gösterdi. Ancak bu parametreler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Çölyak tanısı ile anlamlı ilişkili bulunan faktörler: ileri yaş (OR: 1.12, p=0.009), pubertal dönem (OR: 2.45, p=0.028), daha erken tanı yılı (OR: 0.85, p=0.015), yüksek C-peptit düzeyi (OR: 4.80, p=0.017), eşlik eden otoimmünite (OR: 3.35, p=0.010) ve daha düşük 2024 insülin dozu (OR: 0.59, p=0.042) olarak saptandı. Sonuç: T1DM'li çocuklarda çölyak seropozitifliği, özellikle tanı almamış bireylerde, glisemik kontrol ve insülin ihtiyacı gibi metabolik parametreleri olumsuz etkileyebilir. Bu bulgular doğrultusunda, çölyak serolojisinin izlem boyunca düzenli değerlendirilmesi, potansiyel çölyak hastalığı gelişebilecek bireylerin erken saptanarak takip ve tedavi süreçlerine dahil edilmesi klinik yönetim açısından önem arz etmektedir. ix
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to evaluate the relationship between celiac serology at the time of diagnosis and subsequent metabolic control, insulin requirement, growth parameters, and associated autoimmune conditions in pediatric patients diagnosed with type 1 diabetes mellitus (T1DM). Materials and Methods: In this retrospective cohort study, 254 children diagnosed with T1DM between 2020 and 2023 were categorized into three groups: Group 1 – persistently seronegative or seronegative after initial positivity (75.6%), Group 2 – biopsy-proven celiac disease (8.7%), and Group 3 – persistent or delayed celiac seropositivity without confirmed diagnosis (15.7%). Demographic, clinical, biochemical, autoimmune, and anthropometric data were comparatively analyzed. Multivariate logistic regression analyses were also performed. Results: Of the 254 patients, 192 (75.6%) were in Group 1, 22 (8.7%) in Group 2, and 40 (15.7%) in Group 3. The mean age of Group 3 patients was 14.0 ± 2.5 years, significantly higher than Group 1 (11.5 ± 4.6) and Group 2 (13.0 ± 3.5) (p0.05). In 2024, the mean HbA1c level was significantly higher in Group 3 (7.9 ± 1.2%) compared to Group 1 (7.2 ± 1.0%) and Group 2 (7.1 ± 0.9%) (p=0.004). Daily insulin dose (IU/kg/day) was also higher in Group 3 (0.9 ± 0.3) than in Group 2 (0.8 ± 0.3) and Group 1 (0.8 ± 0.4) (p=0.003). Initial C-peptide levels were highest in Group 2 (0.7 ± 0.4 ng/mL), compared to Groups 1 and 3 (0.5 ± 0.3 ng/mL) (p=0.016). Initial height SDS values were –0.5 in Group 2 and –0.1 in Groups 1 and 3. At followup, these values changed to –0.2, 0.0, and –0.3, respectively. Group 2 had the lowest initial weight and BMI SDS, with partial improvement during follow-up. No statistically significant differences in anthropometric outcomes were observed (p>0.05). Multivariate analysis identified the following independent predictors of celiac disease diagnosis: older age (OR: 1.12, p=0.009), pubertal status (OR: 2.45, p=0.028), earlier diagnosis year (OR: 0.85, p=0.015), higher initial C-peptide (OR: 4.80, p=0.017), coexistence of another autoimmune condition (OR: 3.35, p=0.010), and lower 2024 insulin requirement (OR: 0.59, p=0.042). Conclusion: In pediatric patients with T1DM, celiac seropositivity—particularly when not leading to a confirmed diagnosis—may adversely affect glycemic control and insulin needs. These findings highlight the importance of longitudinal monitoring of celiac serology, as early identification and intervention in patients with potential celiac disease may contribute to improved clinical outcomes.
Benzer Tezler
- Diyabetik ketoasidoz ile başvuran hastaların klinik, demografik ve etiyolojik verilerinin değerlendirilmesi
Analysis of clinical, demographic and etiological data of patients with diabetic ketoacidosis presentation
MUHAMMET TAHA DEMİRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER BÜYÜKİNAN
- Tokat ilinde 2011-2021 yılları arasındaki çocuklarda Tip 1 diyabetes mellitus insidansı ve hastaların dökümü
Incidence of Type 1 diabetes mellitus in children between 2011-2021 in Tokat province and breakdown of patients
GÜLSEN DOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÜL
- 5 yaş altında tip 1 diabetes mellitus'lu olguların tanıda ve 1 yıllık izlemde klinik ve laboratuvar farklılıklarının belirlenmesi
Determination of clinical and laboratory differences in the diagnosis and one-year follow-up of type 1 diabetes mellitus in children under 5 years
AYŞEGÜL SUBAŞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMAS NAZLI GÖNÇ
- Tip1 diyabetes mellitus tanılı çocuklarda otoimmun tiroidit ve/veya çölyak hastalığı birlikteliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the coexistence of autoimmune thyroiditis and/or celiac disease in children with TYPE 1 diabetes mellitus
GÜLER ACAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DERYA BULUŞ
- Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesi çocuk endokrinoloji bilim dalında izlenen tip-1 diyabet olgularında diyabete özgü otoantikorların retrospektif incelenmesi
Retrospective investigation of diabetes-specific autoantibodies in type-1 diabetes cases followed in Dokuz Eylül University Faculty of Medicine Hospital, department of pediatric endocrinology
MUSTAFA MERSİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ECE BÖBER