Çocuklarda Tip 1 diyabet ve çölyak hastalığında CTLA-4, PD-1/PD-L1 aracılı immün disregülasyonun patogenezdeki rolünün değerlendirilmesi
Evaluation of the role of CTLA-4 and PD-1/PD-L1-mediated immune dysregulation in the pathogenesis of type 1 diabetes and celiac disease in children
- Tez No: 945341
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ÖNAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Çölyak, Tip 1 Diyabet, immün disregülasyon, Sitotoksik T-Lenfosit-İlişkili Antijen-4 (CTLA-4), Programlanmış Ölüm-1 (PD-1/PD-L1), Celiac disease, Type 1 diabetes, immune dysregulation, CTLA-4, PD-1, PD-L1
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Amaç: Tip 1 diyabet mellitus (T1DM) ve Çölyak hastalığı (ÇH), çocukluk çağının en yaygın otoimmün hastalıkları arasında yer alır. Genetik ve çevresel faktörlerle şekillenen bu hastalıkların patofizyolojisinde immün disregülasyonun önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Onkolojik tedavilerde kullanılan CTLA-4 ve PD-1/PD-L1 hedefli immün kontrol inhibitörlerinin yan etkileri olarak gelişen otoimmün hastalıkları, bu moleküllerin patogenezdeki rolünü gündeme getirmiştir. Bu çalışmada T1DM, ÇH ve T1DM+ÇH tanılı hastalar ile sağlıklı kontrollerde CTLA-4, PD-1 ve PD-L1 düzeylerini karşılaştırarak bu immün kontrol proteinlerinin patogenezdeki rolünü değerlendirmeyi amaçladık. Gereç ve yöntem: 01.08.2020–01.08.2024 tarihleri arasında hastanemiz Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'nde izlenen 32 T1DM (15K/17E, median yaş: 10,5), 32 ÇH (27K/5E, median yaş: 11), 30 T1DM+ÇH tanılı (23K/ 7E, median yaş: 12) ve 31 sağlıklı çocuk olgu (16K/ 15E, median yaş: 9) çalışmaya dahil edildi. Katılımcıların demografik bilgileri ve laboratuvar verileri retrospektif olarak incelendi. CTLA-4, PD-1 ve PD-L1 düzeyleri ELISA yöntemiyle çalışıldı. Bulgular: CTLA-4 düzeyi T1DM grubunda diğer gruplara göre anlamlı olarak düşük, PD-1 düzeyi ise yüksekti. T1DM+ÇH grubu ÇH grubu ile kıyaslandığında, CTLA-4 anlamlı düzeyde düşük, PD-1 ise yüksek bulundu. PD-L1 düzeyleri gruplar arasında anlamlı fark göstermedi. Tartışma: Bulgularımız, CTLA-4 ve PD-1'in T1DM ve ÇH gibi otoimmün hastalıklarda immün regülasyonun bozulmasında rol onadığını düşündürmektedir. Düzeyleri hastalık türüne, otoantikor pozitifliğine ve glisemik kontrole göre farklılık göstermektedir. Bu moleküllerin düzeylerinin ölçülmesi, hastalıkların immün mekanizmalarını anlamak ve potansiyel tedavi yaklaşımları için hedef belirlemek açısından önemlidir. Human PD-L1 ise bu çalışmada incelenen hastalık grupları arasında veya diğer parametrelerle belirgin bir ilişki göstermemiştir.
Özet (Çeviri)
Objective: Type 1 diabetes mellitus (T1DM) and celiac disease (CD) are two of the most common autoimmune disorders in childhood. Despite their clinical variability and frequent coexistence, the underlying immunopathogenesis remains incompletely understood. Recent observations that immune checkpoint inhibitors (targeting CTLA-4, PD-1/PD-L1) used in cancer therapy can trigger autoimmune diseases have highlighted the role of these molecules in immune dysregulation. This study aimed to investigate whether CTLA-4 and PD-1/PD-L1 pathways contribute to immune imbalance in pediatric T1DM and CD patients by comparing their activation levels to healthy controls. Methods: A total of 126 children followed between 01.08.2020 and 01.08.2024 were included: 32 with T1DM, 32 with CD, 30 with both T1DM+CD, and 32 healthy controls. Clinical data were retrospectively collected. Serum levels of CTLA-4, PD-1, and PD-L1 were measured prospectively using ELISA. Results: CTLA-4 levels were significantly lower and PD-1 levels significantly higher in the T1DM group compared to all others. In the T1DM+CD group, CTLA-4 was lower and PD-1 higher than in the CD-only group. No significant difference was found in PD-L1 levels among groups. Conclusion: Our findings suggest a potential role for CTLA-4 and PD-1 in the immune dysregulation observed in pediatric T1DM and CD. Altered expression of these molecules may reflect disease-specific immune activation patterns and could serve as targets for future diagnostic or therapeutic approaches. PD-L1 did not show a significant association with disease groups.
Benzer Tezler
- Çölyak hastalığında serum homosistein, vitamin B12 ve folik asit düzeyleri
Başlık çevirisi yok
DİLEK BEKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
BiyokimyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YÜKSEL ALİYAZICIOĞLU
- Tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlerde çölyak hastalığının yaygınlığı ve pozitif çölyak serolojisi ile biyopsiyle kanıtlanmış çölyak hastalığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Prevalence of celiac disease and the evaluation of the relationship between positive celiac serology and biopsy-proven celiac disease in children and adolescents with type 1 diabetes
HAKAN ZENGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİnönü ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DÜNDAR
- Pediyatrik tip1 diyabet hastalarında ilk tanı anındaki çölyak serolojisinin diyabetin başlangıç ve ileri dönem izlemine etkisi
The impact of celiac serology at the time of initial diagnosis on the onset and long-term follow-up of diabetes in pediatric type 1 diabetes patients
GÖZDE HASGÜN YAVUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÖNAL
- Çölyak hastalığı tanısı alan çocuklarda şişmanlık sıklığı ve glutensiz diyetin vücut kitle indeksine etkisi
The prevalance of obesity and effect of gluten-free diet on body mass index in children with celiac disease
HİLDA MOKHTARİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZARİFE KULOĞLU
- Çocuk endokrinoloji polikliniğinde tanı almış tip 1 diyabetes mellituslu çocuk ve adölesanlarda eşlik eden otoimmün hastalıkların retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of co-existing autoimmune diseases in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus
ÖZLEM ÖZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOLGA ÜNÜVAR