Spinoza'nın Teolojik-Politik İnceleme'sinde ahlak temelli din anlayışı
Moral-based understanding of religion in Spinoza's theologico-Political Treatise
- Tez No: 945422
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Dinlerin amacı, işlevi, otoritesi, evrenselliği ve onun felsefe, bilim, siyaset ve hukuk ile ilişkisi gibi konular geçmişten günümüze tartışılmaktadır. Benedictus Spinoza bu tartışmalı meseleler ile ilgili düşüncelerini Teolojik-Politik İnceleme adlı kitabında sunmuştur. Bu tezde dinlerle ilgili mezkûr problemlere karşı bir çözüm önerisi olarak Spinoza'nın eserinde savunduğu ahlak temelli din anlayışı irdelenmiştir. Spinoza batıl inançlarla dolu, ahlaki özünü kaybetmiş kurumsal din anlayışını eleştirmiştir. Ona göre dinin tek amacı itaat yolu ile ahlakı öğretmek ve uygulatmaktır. Peygamberler ahlak alanında otoritedir. Kitapları kutsal yapan ahlaki mesajlarıdır. Kişiler inançlarına göre değil ahlaki davranışlarına göre değerlendirilmelidir. Çoğulcu, evrensel ve rasyonel din yalnızca ahlaktan ibarettir. Bu anlayış dinin felsefe, bilim ve siyaset ile olan çatışmalarını sonlandırır. Çalışma sonucunda Spinoza'nın kitabında kurumsal din anlayışına karşı ahlak temelli dini ikame ettiği tespit edilmiştir. Öne sürdüğü fikrin günümüzün dini problemlerine alternatif çözümler sunabileceğine ve gelecekte ortaya çıkacak yeni din anlayışlarına ilham kaynağı olabileceğine ulaşılmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile hazırlanan çalışmada Teolojik-Politik İnceleme merkeze alınmış, konu ile ilgili kitap, makale, tez ve diğer kaynaklardan yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose, function, authority and universality of religions and their relationship with philosophy, science, politics and law have been debated from past to present. Benedictus Spinoza presented his views on these contentious issues in his seminal work, Theologico-Political Treatise. In this thesis, the morality-based understanding of religion that Spinoza defends in his work as a solution to the aforementioned problems related to religions is analyzed. Spinoza criticizes institutional understanding of religion, which he considers filled with superstition and stripped of its moral essence. According to him, the sole purpose of religion is to teach and enforce morality through obedience. Prophets are authoritative figures in the realm of ethics, and what renders their scriptures sacred is the moral message they convey. Individuals, therefore, should be judged not by their beliefs but by their moral conduct. Religion, in its pluralistic, universal, and rational form, is nothing other than morality itself. Such an understanding eliminates conflicts between religion and philosophy, science, and politics. The study concludes that Spinoza substitutes institutional religion with a moral-based one. It further argues that his approach may provide alternative solutions to contemporary religious challenges and inspire emerging interpretations of religion in the future. This study, conducted using a qualitative research method, centers on Theologico-Political Treatise and draws upon various books, articles, theses, and other relevant academic sources.
Benzer Tezler
- Révélation et loi chez maïmonide et spinoza
Maimonides ve spinoza'da vahiy ve yasa
ALBER EROL NAHUM
Doktora
Fransızca
2018
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN GÜRSOY
PROF. DR. CATHERINE CHALIER
- Toplumsal uyum ve özgürlük bağlamında Spinoza'nın vahiy anlayışı
Spinoza's understanding of revelation in the context of social cohesion and liberty
MEHMET ERTUĞRUL ALTINÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN
- L'articulation de l'éthique et de la politique chez Spinoza et Sartre
Spinoza ve Sartre'da etik ve politika eklemlenmesi
ZÜBEYDE GAYE ÇANKAYA EKSEN
- Teolojik - politik inceleme'de yasa'nın kaynağı problemi ve din ifade özgürlüğü ilişkisi
Problem of the origins of the law in theological political treatise and religion freedom relations
FATİH ABDULLAH KIZILTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Felsefeİstanbul Bilgi ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL BALİ AKAL