Aile merkezli güçlendirme modeline dayalı programın total diz protezli hasta ve bakım vericiler üzerine etkisi: Randomize kontrollü çalışma
The effect of a program based on the family-centered empowerment model on total knee prosthesis patients and their caregivers: Randomized controlled study
- Tez No: 945567
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA TAŞ ARSLAN, DOÇ. DR. ŞERİFE KURŞUN KURAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu araştırmada, total diz protezi (TDP) uygulanan hastalar ve bakım vericilerine verilen aile güçlendirme modeline (AMGM) dayalı programın bireylerin fiziksel işlev düzeyine ve öz yeterliliklerine; bakım vericilerin bakım yüküne, bakım verme yeterliliğine ve stresle baş etme durumuna etkisini belirlemek amaçlandı. Randomize kontrollü paralel grup (1:1) tipteki bu araştırmanın örneklemini Aralık 2023 - Ağustos 2024 tarihleri arasında TDP'li 62 hasta ve bakım vericisi oluşturdu. Hastalar randomizasyonla müdahale ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrıldı. Müdahale grubunda yer alan hasta ve bakım vericiler AMGM dayalı bir program uygulandı. Kontrol grubundaki hasta ve bakım vericiler rutin bakım aldı. İzlem testinden sonra kontrol grubuna da eğitim kitapçığı verildi. Araştırma verileri sosyodemografik özellikler formu, Modifiye Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Genel Öz yeterlilik Ölçeği, Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği, Bakım Verme Yeterliliği Ölçeği ve Stresle Baş Etme Ölçeği kullanılarak toplandı. Veriler IBM SPSS V23, Jamovi V2.3.28 ile R programı ile analiz edildi. Grup ve zamana göre normal dağılıma uymayan verilerin karşılaştırılmasında Walrus paketi kullanılarak Robust ANOVA, normal dağılıma uyan verilerin karşılaştırılmasında Genelleştirilmiş Lineer model kullanıldı. Hastaların Modifiye Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği mobilite alt boyutu (F=8,85; p0,05). Sonuç olarak AMGM dayalı program alan hastaların fiziksel mobilitede daha iyi olduğu, bakım vericilerin bakım yükünün düşük olduğu ve stresle baş etme düzeylerinin yüksek olduğu belirlendi. Grupların öz yeterlilik ve bakım verme yeterlilikleri benzerdi. Bu araştırma sonucunda TDP hastalarının tedavi ve bakımından sorumlu ekiplerin AMGM ile ilgili bilgi ve farkındalığının artırılması, AMGM dayalı programın uzun dönem etkilerini belirlemek için daha uzun izlemli çalışmaların yapılması önerilmektedir. Ayrıca bakım vericilerinin yaşadıkları stres ve taburculuk sonrası sorunlarla ilgili sağlık profesyonellerine hizmet içi eğitimler düzenlenmesi, hasta okulları, tele sağlık gibi hizmetlerin kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the effects of a family-centered empowerment model (FCEM) based program given to patients and caregivers who underwent total knee arthroplasty (TKA) on the individuals' physical function level and self-efficacy; and on the caregiver's care burden, caregiving competence, and stress coping.. The sample of this randomized controlled parallel group (1:1) study consisted of 62 patients and caregivers with TKA between December, 2023, and August, 2024. Patients were randomly divided into two groups as intervention and control groups. A program based on FCEM was applied to patients and caregivers in the intervention group. Patients and caregivers in the control group received routine care. After the follow-up test, the control group was also given an educational booklet. The research data were collected using the sociodemographic characteristics form, Modified Barthel Daily Living Activities, General Self-efficacy, Zarit Caregiving Burden, Caregiving Competence and Stress Coping Scale. Data were analyzed with IBM SPSS V23, Jamovi V2.3.28 and R programs. Robust ANOVA was used using the Walrus package to compare values that did not conform to normal distribution according to group and time, and Generalized Linear Model was used to compare values that conformed to normal distribution. There was a significant difference between the groups in the patients' Modified Barthel Activities of Daily Living Scale mobility subscale (F=8.85; p0.05). As a result, it was determined that patients who received FCEM program had better physical mobility, lower care burden of caregivers and higher levels of coping with stress. Self-efficacy and caregiving competence of the groups were similar. As a result of this research, it is recommended that the knowledge and awareness of the teams responsible for the treatment and care of TKA patients be increased regarding FCEM, and that longer follow-up studies be conducted to determine the long-term effects of the FCEM program. In addition, it is recommended that in-service training be organized for health professionals regarding the stress experienced by caregivers and post-discharge problems, and that services such as patient schools and telehealth be used.
Benzer Tezler
- Innovation management in design-intensive family firms from office furniture manufacturing industry: A dynamic capability perspective from an emerging market
Ofis mobilyası imalat sanayisindeki tasarım yoğun aile firmalarında inovasyon yönetimi: Gelişmekte olan bir pazardan dinamik yetenek perspektifi
SELİN GÜLDEN
Doktora
İngilizce
2022
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Prematüre bebeklerin annelerine verilen web tabanlı izlem programının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of the web-based monitoring program given to mothers of premature babies
RUKİYE ÇELİK
- Ankara umut evlerinde ve kurumsal bakım merkezinde kalan bireylerde MOHO (insan aktivite-modeli) müdahalesinin etkisi
The influence of MOHO (model of human occupation) intervention on the individuals staying at ankara hope houses and institutional care centers
AYŞE GÖKTAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE UYANIK
- Onkolojik sorunu olan çocukların ebeveynlerine uygulanan aile merkezli güçlendirme programının etkililiğini değerlendirme: Randomize kontrollü çalışma
Evaluation of the effectiveness of the family-centered empowerment program applied to the parents of children with oncological problems: A randomized controlled study
DERYA AKDENİZ UYSAL
- Aile merkezli eğitim modeli ile çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan ailelerin güçlendirilmesi sürecinin incelenmesi
Examining the process of strengthening families of children with multiple disability via family centered education model
ADİLE EMEL SARDOHAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÖNÜL AKÇAMETE