Salar Türkçesi üzerine bir araştırma
A study on the Salar language
- Tez No: 946023
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇETİN PEKACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Salar Türkçesi, Çin'de yaşayan Salar Türklerinin dilidir. Salarlar, Türkmenlerin bir kolu olup XIII. yüzyılda ana Türkmen grubundan koparak günümüzde Çin hâkimiyetinde olan Qinghai, Uygur Özerk bölgesi ve Gansu Eyaletine yerleşen bir Türk halkıdır. Salar Türkçesi üzerinde fazla çalışma yapılmamıştır. Salar Türkçesi konuşanların sayısı çok azalmış ve tehlikede olan diller kategorisine girmiştir. Kaybolmadan önce Salar Türkçesinin üzerinde daha çok çalışma yapılması gerekmektedir. Bu sebeple araştırmamızın konusunu Salar Türkçesi olarak belirledik. Bu çalışmada esasen Salar Türklerinden derlenecek sözlü metinler üzerinde çalışılması hedeflenmişse de artık Salar Türkçesi konuşanların çok azalmış olması sebebiyle sahada çok az derleme yapılabilmiştir. Metin eksikliğini gidermek için, İnternet ortamında bulunan sözlü metinler ve Salar Türkçesi metinlerin bulunduğu kitaplardan metinler de çalışmamıza eklenmiştir. Tez; Giriş, Salar Türkleri ve Salar Türkçesi, inceleme, metinler, sonuç ve gramatikal dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konusu, amacı, önemi ve yöntemi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Salar Türkleri ve Salar Türkçesi hakkında genel bilgilerin verildiği bir bölüm bulunmaktadır. İnceleme bölümünde teze dahil ettiğimiz metinlerin dil özellikleri üzerinde durulmuştur. Metinler bölümünde gerek sahadan derlediğimiz metinler gerek İnternetten indirdiğimiz metinler ve yayımlanmış eserlerden aldığımız metinler yer almaktadır. Gramatikal dizin bölümünde tezde yer alan metinlerin dizini verilmiştir. Çalışmanın sonunda Salar Türkçesinin konuşurlarının iyice azaldığı ve artık yok olmakta olduğu görülmüştür. Ayrıca bu lehçede Çince'de çok sayıda alıntı olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Salar Turkish is the language spoken by the Salar Turks living in China. The Salars are a branch of the Turkmen people who separated from the main Turkmen group in the 13th century and settled in regions now under Chinese sovereignty, including Qinghai Province, the Xinjiang Uyghur Autonomous Region, and Gansu Province. To date, Salar Turkish has not been the subject of extensive scholarly research. The number of speakers has drastically declined, and the language is now classified as endangered. Therefore, further linguistic study is urgently needed before the language disappears completely. Based on this urgency, the focus of our study has been determined as Salar Turkish. Although this study originally aimed to analyze oral texts to be collected directly from Salar speakers, the scarcity of fluent speakers today has made it difficult to conduct extensive fieldwork. To compensate for the lack of primary data, additional materials have been incorporated into the study, including oral texts available online and texts found in published books containing Salar language materials. This thesis consists of the following sections: Introduction, The Salar People and Salar Turkish, Texts, Conclusion, and a Grammatical Index. The Introduction addresses the research topic, its purpose, significance, and methodology. This is followed by a general overview of the Salar people and their language. The Texts section presents materials gathered through fieldwork, as well as those downloaded from the internet and extracted from published sources. In the Grammatical Index section, an index of the texts used in the thesis is provided. The findings of the study reveal that the number of speakers of Salar Turkish has diminished significantly and that the language is on the verge of extinction. It was also observed that the dialect contains a large number of borrowings from Chinese.
Benzer Tezler
- Taganberdi Purmend'in 'Arzuwlar' adlı eseri üzerine dil incelemesi (Ses-biçim)
Language examination on Taganberdi Purmend's 'Arzuwlar' (Phonology-morphology)
BURAK SALAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimKırklareli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR ATICI
- Halkbilimi unsurları açısından bir roman incelemesi: 'Yaban Yemişleri'
A study on a novel 'Wild Berries' in terms of folklore elements
MERVE MENŞURE ERKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Batı Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN ÇELİK
- Giyim-kuşam konulu Tatar Türkçesi atasözleri üzerine yapısal bir inceleme
A structural analysis of Tatar proverbs on clothing
SEDANUR KARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA SALAN
- Salar Baba tarihi (transkripsiyon-aktarma-fiil indeksi)
History of Salar Baba (transcription-translation-verb index)
YUSUF ÖZÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NAZMİ ALP
- Abdurrahmani'd-Darîr, Tezkiretü's-Salât: Giriş-inceleme-metin-sözlük
Abdurrahmani?d-Darîr, Tezkiretü?s-Salât: Introduction-analysis-text-dictionary
SULTAN KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DilbilimSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ÖZKAN