Halkbilimi unsurları açısından bir roman incelemesi: 'Yaban Yemişleri'
A study on a novel 'Wild Berries' in terms of folklore elements
- Tez No: 505115
- Danışmanlar: DOÇ. DR. REYHAN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Halk Bilimi (Folklor), Western Linguistics and Literature, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Halkbilimi çalışmaları bir toplumun gelenek, görenek, inanış ve kültürel yaşantısını inceleyerek toplumsal kimliğin tanımlanmasına olanak sağlar. Dil ve edebiyatla da doğ-rudan alakalı olan halkbilimi, hem dilbilimi hem de edebiyat köken araştırmalarında ciddi bir kaynak olur. Rus halkbilimi üzerine ülkemizde daha önce herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle, Yevgeni Yevtuşenko'nun“Yaban Yemişleri”romanını halkbilimi unsurları açısından inceleyerek, Rus halkbilimi üzerine bir araştırma yapmaya karar verdik. Bu alanda ilk çalışmayı yaparken amacımız, sonraki çalışmalara örnek teşkil etmek, ayrıca Rus dili ve edebiyatı üzerine yapılacak araştırmalara kaynak sağla-maktır. Çalışmamızı Yevgeni Yevtuşenko'nun“Yaban Yemişleri”romanı üzerinden yaptığımız için tezimizin ilk bölümünde yazarın hayatı ve edebi sanatı ile ilgili bilgi vermenin faydalı olacağına kanaat getirdik. Yazarın yaşantısının yanı sıra Rus edebiyatına kazandırdığı dünya çapında üne sahip şiirlerine de yer vererek edebi kimliğini detaylı bir şekilde incelemeye çalıştık. Tezimizin ana başlığına ikinci bölümde yer verdik. İkinci bölüm, yedi ana başlık ve bunların alt başlıklarından oluşmaktadır. İkinci bölümün başlıklarını belirlerken, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü'nün Türk halk-bilimciler Sedat Veyis Örnek, Pertev Naili Boratav, Nail Tan ve Metin Ekici'nin çalış-malarından yararlanarak oluşturduğu geniş tasnifini (Artun, 2017, s. 489) kullandık. Bu tasnifi göz önünde bulundurarak“Yaban Yemişleri”romanını halkbilimi unsularını tespit etmek amacıyla taradık ve elde ettiğimiz örnekleri sınıflandırarak inceledik. Tezimizin ikinci bölümünün ilk başlığı olan halk edebiyatında“Yaban Yemişleri”nde tespit ettiğimiz halk edebiyatı ürünlerine yer vererek, bunların kaynaklarını, Rus halkı ile tarihsel ya da kültürel bağlantılarını incelemeye çalıştık. Yine aynı başlık altında kalıplaşmış ifadelere yer vererek, dili zenginleştirmek ve anlatımı akıcı hale getirmek amacıyla başvurulan atasözü ve deyimleri halkbilimi bağlamında inceledik. İkinci başlı-ğımız olan geçiş dönemlerinde, yaşamın doğum, evlenme ve ölüm evrelerini romanda yer verildiği şekilde inceledik. Halkın kendi deneyim ve tecrübelerini kapsayan halk bilgisi başlığında, halk zoolojisi, halk botaniği, halk taşıtları ve taşıma teknikleri, halk meteorolojisi, halk hekimliği alt başlıklarına ayırarak çalışmamıza dahil ettik. İnanışlar başlığında, cansız varlıklar ile ilgili inanışlar, sayılar ile ilgili inanışlar, hayvanlar ile ilgili inanışlar, rüya ve tabiatüstü varlıklar ile ilgili inanışlar alt başlıklarına yer verdik ve bu halk inanışlarını“Yaban Yemişleri”nde tespit ettiğimiz örneklerle incelemeye çalıştık. Halk mimarisinde, halkın temel ihtiyaçlarından biri olan barınmayı; konut tipleri, konutlarda bölümler ve süslemeler, konutlarda aydınlanma ve ısınma alt başlıklarında ele almaya çalıştık. Giyim başlığı altında ise, kadın giyimi ve erkek giyimi ile alakalı bilgi vererek, romanda tespit ettiğimiz örneklerle verdiğimiz bilgileri destekledik. Son başlığımız halk mutfağında ise, halkın yiyecek ve içecek ihtiyacını hangi ürünlerle gi-derdiğine ve bunların yapımına yer vererek Rus halk mutfağını ayrıntılı bir biçimde ele almaya çalıştık. Yevgeni Yevtuşenko, çocukluğunun bir bölümünü köyde geçirir. Halkın içinden yetişen bir yazar olarak, birebir deneyimlediği halk inanışlarına, halk bilgisine, yani kısaca halkbilimi ile alakalı çoğu unsura“Yaban Yemişleri”romanında yer verir. Romanda tespit ettiğimiz öğeleri, Rus halkını inceleyen kitaplar ve internet kaynakları ile destek-leyerek, halkın kültürel yaşamına dair bilgi vermeye çalıştık. Tezimizde, ikinci kez tercüme etme gereği duymadığımız bölümlerde Yevgeni Yevtu-şenko'nun Türkçeye“Yaban Yemişleri”olarak tercüme edilen romanından örneklere yer verdiğimiz gibi, halk bilgisi, halk inanışları, halk taşıtları, giyim ve halk mutfağı başlıklarında halkbilimi unsuru olarak örnek verdiğimiz terimleri Rusça aslından yeniden tercüme etme gereği duyduk. Bu nedenle, çalışmamızın bazı bölümlerinde romanın Mehmet Özgül tarafından tercüme edilen Türkçesi, bazı bölümlerde ise halkbilimi ça-lışmamıza daha uygunluk göstermesi bakımından bizim tarafımızdan Rusça aslından yeniden tercüme edilen Türkçesi kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Folklore studies enable a community to identify social identities by examining tradition, custom, belief and cultural experience. Folklore, which is directly related to language and literature, is a serious source of both linguistic and literary research. In our country, no studies have been done on Russian folklore before and for this reason we've decided to do a research on Yevgeny Yevtushenko's novel“Wild Berries”in terms of folklore elements. Our first goal is to set an example for following studies, as well as to provide resource for research of Russian language and literature. Our thesis based on Yevgeny Yevtushenko's novel“Wild Berries”, so we found useful to include the author's biography and literary life in the first chapter of thesis. In addition to the writer's experience, we have tried to examine his literary identity in detail by including his world-famous poems. We have placed the main title of the thesis in the second chapter. The second chapter consists of seven main headings and their subheadings. While determining the titles in the second part, we've used the folklore classification of General Directorate of Folk Cultures Research and Development (established by Turkish Ministry of Culture), which is extended form of the works Turkish folklorists Sedat Veyis Örnek, Pertev Naili Boratav, Nail Tan and Metin Ekici. (Artun, 2017, p. 489) According to that classifica-tion, we've worked on the novel“Wild Berries”in order to categorize and sample the folklore elements. In the first headline of the second chapter of our thesis is folk literature, which we iden-tified on“Wild Berries”. In that headline, we tried to examine the sources of folk litera-ture and their historical or cultural connections with the Russians. We have also exami-ned proverbs and idioms in the context of folklore, which are used to enrich the langua-ge and make the narration fluent by including stereotypes under the same heading. In the transition period of our second headline, we have examined phases of life; the birth, marriage and death. We have included folk zoology, folk botany, vehicles and transpor-tation techniques, folk meteorology, folk medicine. In the title of beliefs, we have inclu-ded the subheadings of beliefs about inanimate beings, beliefs about numbers, beliefs about animals, beliefs about dreams and supernatural beings, and we tried to examine those beliefs with examples that we identified on“Wild Berries”. Residential types, sections and ornaments in houses, lighting and heating in houses are examined on the folk architecture headline. Under the title of clothing, we tried to provide relevant in-formation about women's wear and men's wear and tried to support the information with the examples, which were found in the novel. On the last headline, we aimed to elabora-te on the Russian cuisine by determining foods and drinks, which are considered as folk cuisine. Yevgeny Yevtushenko spent a part of his childhood in the village. He grows up with the village people so as a writer he uses his experiences and uses folklore in the novel“Wild Berries”. We have tried to include knowledge about the social and cultural life of the people, supporting the items we found in novel and using the books about Russian people as well as internet resources. Although we do not give limited or indirect examp-les at some points, we think that we have a general idea by considering as a whole. In our thesis, we include Turkish translation of a novel, where we do not need to transla-te for the second time but at some points we need to re-translate the terms, which we have exemplified as folklore elements. For this reason, in some parts of our work, we used the Turkish translation of novel by Mehmet Özgül, in other parts we re-translated from Russian into English in order to give the exact meaning of the folklore elements.
Benzer Tezler
- Cengiz Dağcı'nın romanlarının halkbilimi açısından incelenmesi
A study of Cengiz Dağci's novels in terms of folklore
İBRAHİM BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Azize Caferzade'nin 'Vatana Gayıt' adlı romanı üzerine bir araştırma (Aktarma-metin-folklor bakımından inceleme)
A review on the roman titled 'Vatana Gayit' of Azize Caferzade (Review in terms of transfer-text-folklore)
GÜLSEMİN KOTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Kafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
- Şermin Yaşar'ın eserlerindeki halk bilimi unsurlarının incelenmesi
Examining the folkloric elements in Şermin Yaşar's works
VEYİS BURSA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Aksaray ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA GÖKCEN KAYABAŞI
- Necati Cumalı'nın eserlerinde halk edebiyatı ve kültürü unsurlarının incelenmesi
Folk Literature at works of Necati Cumalı and analyzing of culture components
YASEMİN SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Selçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEYİT EMİROĞLU
- Dursun Akçam'ın hikâyelerinde halk bilimi unsurları ve değerler eğitimi açısından incelenmesi
Evaluation of folklore elements and values education in Dursun Akçam's stories
CEYLAN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN POLAT