Konya'daki geç Osmanlı dönemi ahşap minberleri
Late Ottoman period wooden minbars in Konya
- Tez No: 946156
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ BAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1317
Özet
Bu çalışma Konya'da Geç Osmanlı dönemine tarihlenen ahşap minberlerin tespit edilip, form, teknik ve süsleme özelliklerinin tanımlanarak, Türk-İslam sanatı içerisindeki öneminin belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Buna bağlı olarak Konya'ya bağlı Ahırlı, Akören, Akşehir, Altınekin, Beyşehir, Bozkır, Çumra, Derebucak, Doğanhisar, Güneysınır, Hadim, Hüyük, Ilgın, Kadınhanı, Karatay, Meram, Sarayönü, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Tuzlukçu ve Yunak olmak üzere 22 ilçede bulunan camiler incelenmiş ve özgün durumda 100 ahşap minber tespit edilmiştir. Minber, camilerde cuma ve bayram günlerinde hatibin hutbe okuduğu kürsüye verilen isimdir. İslam sanatında ihtiyaç doğrultusunda gelişim gösteren minberler, işlevsel olmalarının yanı sıra saltanat alameti olarak kabul edilmeleri nedeniyle dönemlerinin estetik anlayışına uygun olarak yapılmıştır. Bu bağlamda dönemlerinin birer temsilcisi konumundadır. Ancak zaman içerisinde doğal afet veya insan faktörü gibi çeşitli sebeplerle günümüze ulaşamaması, dönemin kültür ve sanat anlayışının yok olmasına sebebiyet vermektedir. Bu nedenle çalışmamız ilk olarak ahşap minberlerin belgelenmesi daha sonra detaylı bir şekilde tanımlanmasını amaçlamaktadır. Çalışmamız,“Konya'daki Geç Osmanlı Dönemi Ahşap Minberleri”ve“Değerlendirme”olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Ancak ilk olarak giriş başlığı altında, konunun tanımı, önemi ve sınırları belirlenmiş, kullanılan yöntem ve konuyla ilgili yapılan yayınlara değinilmiştir. Daha sonra minberin tanımı, gelişimi ve işlevi hakkında bilgi verilip minber elemanları tanımlanmıştır.“Konya'daki Geç Osmanlı Dönemi Ahşap Minberleri”adlı birinci bölüm, 18. ve 20. yüzyıl aralığında geniş yelpazede üretilen ahşap minberleri konu almaktadır. Burada ilk olarak minberin bünyesinde bulunduğu caminin tarihçesi, mimarisi hakkında bilgi verilmiş ve daha sonra minber oluşturulan bir şablon çerçevesinde detaylı bir şekilde incelenmiştir. İkinci bölümde katalogda elde edilen veriler beş başlık altında değerlendirilmiştir. Değerlendirme“Minberlerin Yapı İçindeki Yeri”,“Minber Elamanları”,“Tarihlendirme”,“Uygulanan Teknik”ve“Süsleme”olmak üzere beş başlıktan oluşmaktadır. Son olarak yaptığımız çalışma sonucunda elde edilen veriler ortaya konulmuş ve çalışmamız tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to identify the wooden minbars dating to the late Ottoman period in Konya, to define their form, technique and ornamentation features, and to determine their importance in Turkish-Islamic art. Accordingly, mosques in 22 districts of Konya including Ahırlı, Akören, Akşehir, Altınekin, Beyşehir, Bozkır, Çumra, Derebucak, Doğanhisar, Güneysınır, Hadim, Hüyük, Ilgın, Kadınhanı, Karatay, Meram, Sarayönü, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Tuzlukçu and Yunak were examined and 100 wooden pulpits in original condition were identified. Minbar is the name given to the pulpit where the orator reads the sermon on Fridays and feast days in mosques. The minbars, which developed in line with the needs in Islamic art, were built in accordance with the aesthetic understanding of their period, as they were accepted as a sign of sovereignty as well as being functional. In this context, they are representative of their period. However, the fact that they have not survived to the present day due to various reasons such as natural disasters or human factors over time causes the culture and art understanding of the period to disappear. For this reason, our study first aims to document the wooden pulpits and then to describe them in detail. Our study consists of two parts:“Late Ottoman Period Wooden Minbars in Konya”and“Evaluation”. However, firstly, under the title of introduction, the definition, importance and limits of the subject were determined, the method used and the publications on the subject were mentioned. Then, information about the definition, development and function of the pulpit is given and pulpit elements are defined. The first chapter,“Late Ottoman Period Wooden Minbars in Konya”, deals with the wooden minbars produced in a wide range between the 18th and 20th centuries. Firstly, the history and architecture of the mosque in which the minbar is located is given and then the minbar is analyzed in detail within the framework of a template created. In the second section, the data obtained from the catalog is evaluated under five headings. The evaluation consists of five titles:“The Place of the Minbar in the Building”,“Minbar Elements”, 'Dating',“Applied Technique”and“Ornamentation”. Finally, the data obtained as a result of our study were put forward and our study was completed.
Benzer Tezler
- Impacts of modernization process on conservation and restoration of traditional wooden religious buildings; a comparative study between Turkey and Japan
Modernleşme sürecinin geleneksel ahşap dinî yapıların korunması ve restorasyonu üzerindeki etkileri, Türkiye ve Japonya arasında karşılaştırmalı bir araştırma
SÜHEYLA KOÇ
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
PROF. DR. KEİSUKE FUJII
- Konya'daki geç dönem Osmanlı camileri
The late Ottoman mosques in Konya
YUSUF ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ERAVŞAR
- 1900-1930 yılları arası geç Osmanlı- erken Cumhuriyet dönemi İstanbul yapılarında cephe bezemeleri
Facade ornaments of late Ottoman-early Republican Istanbul buildings between 1900-1930
ELİF GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Konya Amber Reis Camii ve I. ulusal mimarlık dönemi camileri içindeki yeri
Konya Amber Reis Mosque and its importance in first national architectural movement's mosques
KÜBRA NUR MAKAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Konya dışındaki müze ve kütüphanelerde bulunan Selçuklu ve Selçuklu üslubunu taşıyan cild kapakları (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
AHMET SAİM ARITAN
Doktora
Türkçe
1992
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BEYHAN KARAMAĞARALI