Yeni medyada dezenformasyon, manipülasyon ve yalan haber üretiminde yapay zekâ kullanımı: 'Deepfake' haber içeriği üzerine bir araştırma
The use of artificial intelligence in disinformation, manipulation and fake news production in new media: A study on 'Deepfake' news content
- Tez No: 947003
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZÇAĞLAYAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gazetecilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
Bilgi çağının etkisi ve dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte medya ve iletişim alanlarında köklü dönüşümler yaşanmaktadır. Geleneksel bilgi üretim ve dağıtım modelleri, yerini yeni medya araçları yer almaktadır. Bu dönüşüm, bilgiye erişimi kolaylaştırmakta ve içerik üretimini daha katılımcı hale getirmektedir. Ancak bu gelişmeler, yalan haber, dezenformasyon ve manipülasyon gibi sorunların da yaygınlaşmasına zemin hazırlamaktadır. Özellikle yeni medya platformlarında hızla yayılan doğrulanmamış ve kaynağı belirsiz içerikler, kamuoyunun gerçeklik algısını zedelemekte ve toplumsal güveni sarsmaktadır. Yapay zekâ tabanlı teknolojilerin gelişimi, bir yandan medya içeriklerinin daha hızlı ve etkili biçimde üretilmesini sağlarken, öte yandan manipülasyon ve dezenformasyonun çok daha ikna edici formlarda yayılmasına olanak tanımaktadır. Bu bağlamda, gerçekliği neredeyse birebir taklit eden sahte görsel ve işitsel içerikler üretebilen deepfake teknolojisi, yeni medyada hem bireysel hem de toplumsal açıdan ciddi tehditler barındırmaktadır. Deepfake ile desteklenen dezenformasyon, manipülasyon ve yalan haber odaklı içeriklerin inandırıcılığı artmakta ve kamuoyu sistemli biçimde yanıltılmaktadır. Bu tez, yapay zekâ destekli deepfake teknolojisinin yeni medyada dezenformasyon, manipülasyon ve yalan haber üretimindeki rolü ile Türkiye'den ve dünyadan katılımcılarla farklı kategorilerdeki medya kuruluşları açısından oluşturduğu tehditleri kapsamlı bir şekilde ortaya koymaktadır. Deepfake içeriklerin üretim süreçleri, yayılma stratejileri ve toplumsal etkileri analiz edilmiş; medya kuruluşlarının bu içeriklere karşı tutumu ile bireysel, toplumsal ve kurumsal düzeyde ortaya çıkan riskler ve sistematik etkileri araştırma kapsamında değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the impact of the information age and the acceleration of digitalization, radical transformations are taking place in the fields of media and communication. Traditional information production and distribution models are being replaced by new media tools. This transformation facilitates access to information and makes content production more participatory. However, these developments also pave the way for the spread of problems such as fake news, disinformation and manipulation. Unverified and unsourced content, especially on new media platforms, damages the public's perception of reality and undermines social trust. The development of artificial intelligence-based technologies, while enabling faster and more effective production of media content, also allows manipulation and disinformation to spread in much more convincing forms. In this context, deepfake technology, which can produce fake visual and audio content that exactly mimics reality, poses serious threats both individually and socially in the new media. The credibility of disinformation, manipulation and fake news-oriented content supported by deepfake increases and public opinion is systematically misled. This thesis comprehensively reveals the role of artificial intelligence-supported deepfake technology in the production of disinformation, manipulation and fake news in new media and the threats it poses to media organizations in various categories with participants from Turkey and worldwide. The production processes, dissemination strategies and social effects of deepfake content are analyzed; the attitude of media organizations towards this content, the risks and systematic effects that arise at individual, social and institutional levels are evaluated within the scope of the research.
Benzer Tezler
- Yalan haber ve medya okuryazarlığı: Medya okuryazarlığının medya önyargıları üzerindeki etkileri
Fake news and media literacy: The effects of media literacy on media bias
SİNEM YELES KARAMAN
- Doğruluk-ötesi (post-truth) dönemde yalan haber (fake news) ve COVID-19 aşıları: Twitter etiketlerinde aşı karşıtı argümanlar üzerine bir sosyal ağ analizi
Fake news and COVID-19 vaccines in the post-truth era: A social network analysis on anti-vaccine arguments in Twitter hashtags
ÖMER DÖNMEZÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM YAŞIN
- Sosyal medyada dezenformasyon, manipülasyon ve propaganda etkisi: Zeytin Dalı Harekatı örneği
The effect of propaganda and manipulation, disinformation in social media: The case of operation Olive Branch
YAKUP TOKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ MURAT KIRIK
- Yeni medyada dezenformasyon ve yanlış bilinç inşası: Düzensiz göçmenler örneği
Disinformation and false consciousness building in new media: The case of irregular immigrants
GÖKHAN KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiYeni Medya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ CAN
- Yeni medyada doğruluk kontrolü: Kullanımlara yönelik pilot bir çalışma ve platform çalışanları ile yapılan öncü bir değerlendirme
Fact-checking in new media: A pilot study on uses and a pioneering evaluation with platform staff
OZAN EVREN
Doktora
Türkçe
2023
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiRadyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN AKKOR GÜL