Castanea satıva mıll.'in bolu orman bölge müdürlüğü sınırları içindeki olası yayılış alanlarının iklim değişkenlerine bağlı modellenmesi
Modeling the potential distribution areas of castanea sativa mill. within the boundaries of the bolu regional directorate of forestry based on climate variables
- Tez No: 947370
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET SALİH DEĞERMENCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Castanea sativa Bu çalışma, Türkiye'nin kuzeybatısında yer alan Bolu Orman Bölge Müdürlüğü sınırlarında, iklim değişikliğinin Castanea sativa (kestane) türünün habitat uygunluğu üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Tür dağılım modellemesinde MaxEnt algoritması kullanılmış olup, 2050, 2070 ve 2090 yılları için Orta Yol (SSP2-4.5) ve Yüksek Emisyon (SSP5-8.5) senaryoları temel alınmıştır. Biyoklimatik ve topografik çevresel değişkenler, çoklu doğrusallığı en aza indirmek amacıyla korelasyon analizi ve ekolojik anlamlılık kriterlerine göre seçilmiştir. Modelin doğruluk değerlendirmesi, eğitim verileri için 0,961 ve test verileri için 0,959 AUC (Area Under Curve) değerleriyle yüksek bir performans sergilemiştir. Model çıktıları, Castanea sativa dağılımı üzerinde en belirleyici çevresel değişkenin %42,2 katkı oranıyla en kurak çeyrek dönemin yağışı (Bio17) olduğunu; bunu sırasıyla yağış mevsimselliği (Bio15, %27,6) ve sıcaklık mevsimselliği (Bio4, %15,7) değişkenlerinin izlediğini ortaya koymaktadır. SSP5-8.5 senaryosuna göre, tür için uygun olmayan alanların 2050 yılı itibarıyla 907.585,92 hektardan 910.104,16 hektara, 2070'te 911.058,07 hektara ve 2090'da 909.943,00 hektara yükseleceği öngörülmektedir. Yüksek uygunluklu habitatların ise 310,92 hektardan 266,47 hektara düşerek nispeten sabit bir seyir izlediği belirlenmiştir. Öte yandan, SSP2-4.5 senaryosu altında yüksek uygunluklu alanlarda daha belirgin bir daralma yaşanacağı ve bu alanların 2090 yılına kadar 133,26 hektara kadar gerileyeceği öngörülmektedir. Bu senaryo kapsamında uygun olmayan alanların genişliği 912.802,41 hektara ulaşırken, orta düzey uygunluk gösteren habitatlarda 34.584,00 hektardan 36.261,46 hektara kadar bir artış söz konusu olup geçiş zonlarının önemine işaret etmektedir. Yükseklik dağılımı açısından değerlendirildiğinde, Castanea sativa bireylerinin büyük oranda 1000 metrenin altındaki rakımlarda bulunduğu, ayrıca mevcut uygun habitatların %20,2'sinin 0–100 metre aralığında yer aldığı tespit edilmiştir. Gelecek senaryoları altında türün daha düşük rakımlara doğru yayılım göstereceği ve özellikle SSP5-8.5 senaryosu kapsamında yüksek uygunluklu alanların alt rakımlarda yoğunlaşacağı öngörülmektedir. Elde edilen bulgular, Castanea sativa türü başta olmak üzere benzer ekolojik gereksinimlere sahip türlerin sürdürülebilirliği açısından, iklim değişikliğine uyumlu ormancılık uygulamaları ve etkin koruma stratejilerinin geliştirilmesinin kritik önem taşıdığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to assess the potential impacts of climate change on habitat suitability of Castanea sativa (chestnut) species in Bolu Regional Directorate of Forestry in northwestern Turkey. The MaxEnt algorithm was used for species distribution modeling, based on the Medium Pathway (SSP2-4.5) and High Emission (SSP5-8.5) scenarios for the years 2050, 2070 and 2090. Bioclimatic and topographic environmental variables were selected based on correlation analysis and ecological significance criteria to minimize multicollinearity. The accuracy assessment of the model showed a high performance with AUC (Area Under Curve) values of 0.961 for training data and 0.959 for test data. The model outputs reveal that the most determinant environmental variable on Castanea sativa distribution is the precipitation of the driest quarter (Bio17) with a contribution of 42.2%, followed by rainfall seasonality (Bio15, 27.6%) and temperature seasonality (Bio4, 15.7%). According to the SSP5-8.5 scenario, unsuitable areas for the species are projected to increase from 907,585.92 hectares to 910,104.16 hectares by 2050, 911,058.07 hectares by 2070 and 909,943.00 hectares by 2090. High suitability habitats, on the other hand, have followed a relatively stable course, decreasing from 310.92 hectares to 266.47 hectares. On the other hand, under the SSP2-4.5 scenario, there will be a more significant shrinkage in high suitability areas and these areas are projected to decrease to 133.26 hectares by 2090. Under this scenario, the extent of unsuitable areas reaches 912,802.41 hectares, while habitats of medium suitability increase from 34,584.00 to 36,261.46 hectares, indicating the importance of transition zones. In terms of elevation distribution, Castanea sativa individuals are mostly found at altitudes below 1000 meters, and 20.2% of the available suitable habitats are located between 0-100 meters. Under future scenarios, it is predicted that the species will spread to lower altitudes and especially under the SSP5-8.5 scenario, high suitability areas will be concentrated at lower elevations. The findings reveal that the development of climate change compatible forestry practices and effective conservation strategies are critical for the sustainability of species with similar ecological requirements, especially Castanea sativa species.
Benzer Tezler
- Batı karadeniz kayın kestane karışık ormanlarında ağaçlarda göğüs yüzeyindeki çapa bağlı bazı besin ele-mentlerinin değişimi
Variation of some nutritional elements content in beech-chestnut mixed forests' trees according to diameter at breast height in western Black Sea Region of Turkey
ECEM CANSU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT SARGINCI
- Batı Karadeniz kıyı bölgesinde yetişen kayın (Fagus orientalis Lipsky) odununun fiziksel ve mekanik özelliklerinin yetişme ortamı değişkenleriyle ilişkisi
The relationship among ecosystem variables and physical and mechanical properties of eastern beech (Fagus orientalis Lipsky) wood grown in the coastal region of the western Black Sea region of Turkey
ŞAHİN BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY YILDIZ
- Düzce yöresi kestanelerinin (Castanea sativa Mill.) bazı pomolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of some pomological and morphological charecteristics of chesnut (Castanae sativa Mill.) in Düzce region
KORAY ALPASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAD MURADOĞLU
- Cide (Kastamonu) yöresi kestanelerinin (Castanea sativa Mill.) pomolojik ve biyokimyasal özelliklerinin belirlenmesi
Pomological and biochemi̇cal characterization of grown chesnut (Castanea sativa Mill.) genotypes in cidde (Kastamonu) region
FATMA GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAD MURADOĞLU
- Beykoz'da (İstanbul) yetişen kestane (Castanea sativa Mill.) genotiplerinin seleksiyon yoluyla ıslahı
Breeding of chestnut (Castanea sativa Mill.) genotypes grown in Beykoz (Istanbul) by selection
FATMA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN KARADENİZ