Şiî tefsir geleneğinde Muhammed Hüseyin Fadlallah ve Min Vahyi'l-Kur'ân isimli tefsiri: Dirâyet ve içtimâî yönü
Muhammad Hussein Fadlallah and his tafsir Min Wahyi al Quran in the context of the shii exegetical tradition: Dirayah and socio religious dimensions
- Tez No: 947422
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN MOLLAİBRAHİMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Bu çalışma, Şiî tefsir geleneğinin önemli temsilcilerinden Muhammed Hüseyin Fadlallah ve onun Tefsîru min vahyi'l-Kur'ân isimli tefsirinin içtimâî tefsir ekolü açısından incelenmesini konu edinmektedir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde müellifin hayatı, ilmî kişiliği ve tefsir anlayışı ele alınmış ardından min vahyil-Kur'ân tefsirinin yöntem, içerik ve kaynak kullanımı değerlendirilmiştir. Bu bölümde özellikle tefsirin içtimâî tefsir ekolü ile yöntem ve muhteva açısından benzerlik ve farklılıkları ortaya konulmuştur. Fadlallah, tefsirinde Menâr ekolünün etkisiyle akılcı ve bütüncül bir metodoloji benimsemiş; birey ve toplumun inşası, siyaset, ekonomi, savaş hukuku, kadın hakları, mezhepler arası diyalog gibi pek çok güncel meseleye Kur'ân eksenli çözümler önermiştir. Çalışmada özellikle Fadlallah'ın toplumsal adalet, insan hakları ve dinamik yorum anlayışı öne çıkarılmıştır. İkinci bölümde ise Fadlallah'ın tefsirinde klasik tefsir anlayışı ile ilişkilendirebileceğimiz bazı konular ele alınmış ve Fadlallah'ın bu konudaki yaklaşımı ortaya konulmuştur. Bu bağlamda öncelikle Kur'ân ilimlerine yer verilmiş ve Fadlallah'ın teorik tartışmalardan uzak kalmaya çalıştığı ve bu tür meselelere daha az yer verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca bu başlıkla ilgili olduğu düşünülen fıkhî ve kelamî meselelere bakışı da kısaca ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise tefsirin içtimâî tefsir yönüne örnek olarak gösterilebilecek konular güncel meseleler başlığı ile değerlendirilmiştir. Bu çerçevede müellifin toplumsal, siyasî, ekonomik, ahlakî ve akademik konularda tefsir bağlamında ele aldığı konular tahlil edilmiş ve müfessirin pratik hayata yönelik açıklamaları ortaya konulmuştur. Dinamik bir okuma ve yorumlama süreciyle kaleme alınan bu tefsirin okuyucusunu eyleme davet ettiği ve Kur'ân'ın mesajını hayatın içerisindeki tüm alanlarda etkin kılma çabası güttüğü tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the analysis of Muḥammad Hussein Fadlallah, one of the prominent representatives of the Shi'i tafsir tradition, and his exegesis titled Tafsir min Wahy al-Qur'an, from the perspective of the sociological exegesis school. The study consists of three chapters. In the first chapter, the life of the author, his scholarly personality, and exegetical approach are discussed, followed by an evaluation of the method, content, and use of sources in the tafsir. This chapter particularly identifies the similarities and differences between the tafsir and the sociological exegesis school in terms of methodology and content. In his tafsir, Fadlallah adopts a rational and holistic methodology under the influence of the Manar school and offers Qurʾan-centered solutions to many contemporary issues such as the construction of individual and society, politics, economics, laws of war, women's rights, and inter-sectarian dialogue. The study particularly emphasizes Fadlallah's approach to social justice, human rights, and his dynamic interpretive understanding. The second chapter deals with certain topics in Fadlallah's tafsir that can be associated with classical exegetical understanding and presents his approach to these issues. In this context, Qurʾānic sciences are primarily discussed and it is observed that Fadlallah tries to stay away from theoretical discussions and gives limited space to such matters. His perspective on jurisprudential and theological issues related to this subject is also briefly addressed. The third chapter evaluates issues that can be considered examples of the sociological exegesis aspect of the work under the title of contemporary matters. Within this framework, the author's interpretations on social political economic ethical and academic topics in relation to tafsir are analyzed and his explanations directed toward practical life are revealed. It is determined that this tafsir, written through a dynamic process of reading and interpretation, invites the reader to action and seeks to make the message of the Qur'an effective in all areas of life.
Benzer Tezler
- Şiî tefsir geleneğinde dönüşüm ve bazı tefsir konularının esbâb-ı nüzûl çerçevesinde incelenmesi
Shifting perspectives in the tradition of shiite tafsir on issues in ûlûmü'l qur'ân within the context of esbâb-i nüzûl
KERİM ŞÜKRÜ ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2022
DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÜNAL
- Şiî müfessir İbn Şehrâşûb'un Müteşâbihü'l-Kurʾân adlı eserinin usûlü'd-dîn açısından değerlendirilmesi
The Analyzes and Evaluation of the book 'Mutashābah al- Qurʼān' written by Shiī Exegete Ibn Shahrāshūb in Terms of Usûl al-Din
MUHAMMED DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN DEMİRCİ
- Şii tefsir geleneğinde takiyye kavramı (Tabâtabâî'nin el-Mîzân fî Tefsîri'l-Kur'ân özelinde)
The concept of taqhiyya in the Shia tafsir tradition (In Al-Mizan fi Tafsir AL Quran of Tabatabai)
BESRİ BİLGETAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMuş Alparslan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURHAN ATSIZ
- Çağdaş Şiî Tefsirinde İmâmet: el-Emsel fî Tefsîri Kitâbillâhi'l-Münzel Örneği
Imamate in the Contemporary Shiite Tafsīr: In the Example of al-Amthal fī Tafsīri Kitābillāhi'l-Munzal
NAGİHAN AYŞE BOŞNAK
Doktora
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKPINAR
- Zemahşerī'nin El-Keşşāf'ı İzinde İlk Tefsir: Tabersī'nin Cevāmi´ū'l-Cāmi´i
The First Tafsir On The Trail of Zamakhsharī's Al-Kashshāf: Tabarsī's Jawāmi´ū al-Jāmi´
HARUN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KARATAŞ