Geri Dön

İslam hukukunda doğal renklendirici olarak gıdalarda karmin ve şellak kullanımı

The use of carmine and shellac in foods as natural colorants in Islamic law

PDF İndir

  1. Tez No: 947475
  2. Yazar: BURAK DEMİRER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN CANDAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 95

Özet

Bu çalışma, gıda endüstrisinde yaygın şekilde kullanılan hayvansal kökenli katkı maddeleri olan karmin (E120) ve şellak (E904) maddelerinin İslâm hukuku açısından değerlendirilmesini konu edinmektedir. Günümüzde katkı maddeleri; estetik, koruyuculuk ve teknolojik işlevleriyle tüketici tercihlerini şekillendirmektedir. Doğal renklendirici olan karmin, Dactylopius Coccus adlı koşinil böceğinden; şellak ise Kerria Lacca böceğinin salgısından elde edilmektedir. Böcek kökenli bu maddeler helallik tartışmalarına konu olmakta; özellikle gıda, kozmetik ve ilaç sanayisinde yaygın kullanım alanı bulmaktadır. Çalışmada bu katkı maddelerinin üretim süreçleri, işlevleri ve kullanım biçimleri ele alınarak İslâm hukukunun temel ilkeleri çerçevesinde fıkhî değerlendirmeleri yapılmaktadır. Fıkhi açıdan böceklerin tüketimi konusundaki görüşler karşılaştırılarak tartışmaya zemin hazırlanmıştır. Ayrıca helâl sertifikasyon süreçleri, özellikle SMIIC ve TSE standartları kapsamında ele alınarak çeşitli ülkelerdeki güncel fetvalar analiz edilmiştir. Araştırmada karma yöntem benimsenmiş, nitel veri olarak klasik fıkıh literatürü ve ilmî görüşler; nicel veri olarak ise katkı maddelerine dair bilimsel içerikler, standart verileri ve tablolar değerlendirilmiştir. Bu yönüyle çalışma hem fıkhî yaklaşımları hem de üretim koşullarını dikkate alarak katkı maddelerinin hükmünü ele almayı amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular söz konusu katkı maddelerinin fıkhî hükmünün, yalnızca kökenine değil kullanım amacı, üretim şekli, örf ve sağlık riski gibi farklı ölçütlere göre değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

This study evaluates carmine (E120) and shellac (E904), animal-derived additives commonly used in the food industry, from the perspective of Islamic law. Today, additives shape consumer preferences with their aesthetic, preservative, and technological functions. Carmine, a natural colouring agent, is derived from the cochineal insect Dactylopius Coccus, while shellac is obtained from the secretion of the Kerria Lacca insect. These insect-derived substances are the subject of halal debates and are widely used in the food, cosmetics, and pharmaceutical industries. The study examines the production processes, functions, and uses of these additives and evaluates them from a fiqh perspective within the framework of the basic principles of Islamic law. The study compares and discusses the fiqh opinions on the consumption of insects. In addition, halal certification processes, particularly within the scope of SMIIC and TSE standards, are examined, and current fatwas in various countries are analysed. A mixed method is adopted in the research, with classical fiqh literature and scientific opinions as qualitative data, and scientific content, standard data, and tables related to additives as quantitative data. In this regard, the study aims to address the ruling on additives by considering both fiqh approaches and production conditions. The findings indicate that the fiqh ruling on these additives should be evaluated not only based on their origin but also on different criteria such as their intended use, production method, custom, and health risk.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    429683

    İslâm borçlar hukukunda doğal âfetlerin akitlere etkisi

    The effects of natural disasters on conventions in İslamic law of obligation

    MUSTAFA HARUN KIYLIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinAtatürk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURTAZA KÖSE

  2. Tez No

    399700

    İslam Hukukunda istihâle ve hükümleri

    Istıhalah and its rules in Islamic Law

    YUNUS NACİ CIBIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHARREM ÖNDER

  3. Tez No

    574070

    اقتصاديات الموارد في الفقه الإسلامي: حمايتها وتنميتها

    İslam Hukuku ekonomisinde doğal kaynakların korunması ve gelişimi

    MOHAMED ELHAMY MOHAMED ABDELKARIM

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    İslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN GADAOĞLU

  4. Tez No

    81318

    İslam Hukukunda çevre

    Başlık çevirisi yok

    MECİT KARAASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ŞEKERCİ

  5. Tez No

    484186

    İslam Hukukunda müzik

    Entertainment and music in Islamic Law

    MEHMET HOŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    MüzikUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM ACAR

Geri Dön