Doğa-insan ilişkisi bağlamında kara ve deniz avcılığı folkloru: Çanakkale örneği
Folklore of land and sea hunting in the context of nature-human relationship: The case of Çanakkale
- Tez No: 947564
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ YOLCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1002
Özet
İnsanlığın doğayla kurduğu tarihsel ilişkilerin en derin örneklerinden biri olan avcılık, yaşam sürmek amacıyla yürütülen bir faaliyetin çok ötesinde; bireysel ve kolektif hafızanın, teknik becerinin, yerel bilginin, inanç sistemlerinin ve değer yargılarının iç içe geçtiği kültürel bir bütünlüğü yansıtmaktadır. Bu yönüyle avcılık, ait oldukları toplulukların ekolojik duyarlılıkları ile çevre koşullarına uyum sağlama süreçlerinde geliştirdikleri bilişsel örüntülerin, teknolojik donanımların ve kültürel kodların bir bileşimini temsil etmektedir. Türkiye'nin kuzeybatısında yer alan hem Asya hem de Avrupa kıtasında toprağı bulunan ve tarihsel süreçte stratejik konumuyla birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Çanakkale bölgesi; Biga yarımadasının ormanlık alanları ile Ege Denizi'nin kıyı ekosistemleri arasında kurduğu ekolojik geçişkenlik sayesinde, kara ve deniz coğrafyasının eş zamanlı biçimde varlık gösterdiği özgün bir tabiat dokusuna sahiptir. Bu özellik, bölgede kara ve deniz avcılığının gelişimini desteklediği gibi avcılık etrafında şekillenen kültürel birikimin birlikte değerlendirilebilmesine de olanak tanımakta; her iki avcılığa ait folklorik unsurların hem maddî (yöntem, teknik vb.) hem de manevî (anlatı, inanış, ritüel vb.) düzeyde çeşitlenip biçimlendiği özgün bir araştırma alanı sunmaktadır. Çanakkale'nin farklı yerleşimlerinde yaşayan 215 kaynak kişiden toplanan ve 122 saati aşan ses kayıtlarının deşifre edilmesiyle elde edilen verilerin sistematik analizine dayanan bu çalışma, Çanakkale'de gelişen kara ve deniz avcılığına dair kültürel yapıyı halk bilimi disiplini çerçevesinde ele almakta; geniş literatür taraması ile kapsamlı saha araştırmalarından elde edilen bulgular doğrultusunda, avcılık folklorunu yerel ekolojik bilgi sistemleriyle etkileşimi ve kültürel aktarım biçimleri bağlamında çok yönlü bir yaklaşımla incelemektedir. Ayrıca geleneksel avcılık bilgisi, günümüz çevre sorunlarına yönelik geliştirilebilecek yaklaşımlar üzerinden sürdürülebilir doğa-insan ilişkisine dair yeni açılımların tartışılmasına olanak tanımaktadır.
Özet (Çeviri)
Hunting, which is one of the deepest examples of humanity's historical relations with nature, reflects a cultural integrity in which individual and collective memory, technical skills, local knowledge, belief systems and value judgements are intertwined. In this respect, hunting represents a combination of cognitive patterns, technological equipment and cultural codes developed by the communities to which they belong in the processes of adaptation to ecological sensitivity and environmental conditions. Çanakkale region, which is located in the northwest of Turkey, has territories in both Asia and Europe and has hosted many civilisations with its strategic location in the historical process, has a unique natural texture where land and sea geography exist simultaneously thanks to the ecological transitivity established between the forested areas of the Biga Peninsula and the coastal ecosystems of the Aegean Sea. This feature not only supports the development of land and sea hunting in the region, but also allows the cultural accumulation shaped around hunting to be evaluated together; it offers a unique research area where folkloric elements of both hunting are diversified and shaped at both material (method, technique, etc.) and spiritual (narrative, belief, ritual, etc.) levels. Based on the systematic analysis of data collected from 215 informants living in different settlements of Çanakkale and obtained through the transcription of over 122 hours of audio recordings, this study addresses the cultural structure of land and sea hunting in Çanakkale within the framework of the discipline of folklore; in line with the findings obtained from an extensive literature review and comprehensive field research, it examines hunting folklore with a multifaceted approach in the context of its interaction with local ecological knowledge systems and forms of cultural transmission. In addition, traditional hunting knowledge enables the discussion of new openings regarding the sustainable nature-human relationship through approaches that can be developed towards today's environmental problems.
Benzer Tezler
- Kentsel bileşenleri ve kıyı kenti bağlamında İstanbul'un öznel ve nesnel değerlendirmesi
Objective and subjective evaluation of İstanbul in the context of its coastal and urban components
FATMA ERKÖK
- Une etude sur le concept de negation dans le cadre de la critique Hegelinne de l'ironie romantique
Hegel'in romantik ironi eleştirisi çerçevesinde olumsuzlama kavramı üzerine bir inceleme
SEMA ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖKSÜZAN
- Bridging the GAP between product and user: A design framework to establish a free relationship with tehnology
Ürün ile kullanıcı arasında köprü kurmak: Teknoloji ile özgür bir ilişki kurabilmek için bir tasarım çerçevesi
ENVER TATLISU
Doktora
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLNAME TURAN
- Feyzabad (Afganistan) ile Kokçe nehrinin su-kent ilişkisibağlamında incelenmesi
An analysis on Kokcha river and Feyzabad (Afghanistan) city in the context of water-city relation
ABDULWADOOD SORUSH
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇAĞLAR MEŞHUR
- Urban ecotherapy: A comparative evaluation on the therapy potentials of park features in Istanbul
Kentsel ekoterapi: İstanbul'daki park özelliklerinin terapi potansiyelleri üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme
DİDEM KARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ