Geri Dön

İbnü'l-Arabî'nin te'vil anlayışı ve Vahdet-i Vücûd metafiziğinde âyetle istidlal olgusu

Ibn al-ʿArabī's understanding of taʾwīl and the use of Rur'anic verses as istidlāl in the metaphysics of Waḥdat Al-Wujūd

  1. Tez No: 947638
  2. Yazar: YASEMİN ULUTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TAHA BOYALIK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 142

Özet

İlahî sözün anlaşılmasında nasıl bir yöntemin takip edileceği sorusu, te'vil probleminin temelini oluşturmaktadır. Kur'an ilimleri, rivâyet malzemesi ve dil-belâgat ilimlerinden istifadeyle nasların anlaşılmasına dayanan tefsir faaliyeti, ilahî kelâmın anlaşılmasında esas olsa da nas ile olgu arasında dinamik bir ilişkinin kurulmasında daha üst ve kuşatıcı bir yorumlama faaliyetine duyulan ihtiyacı ortadan kaldırmamaktadır. Bu bağlamda İslam düşünce geleneği içerisinde geliştirilmiş farklı te'vil sistemlerinin varlığından söz etmek mümkündür. İbnü'l-Arabî'nin geliştirdiği Vahdet-i vücûd nazariyesi, bir yandan Tanrı-âlem ilişkisini açıklamayı hedeflemiş, diğer yandan büyük mushaf olan âlem ile onun bir numunesi olan insanın ve nihâyet asıl mushafın yani Kur'an-ı Kerim'in anlaşılmasında bütünlüklü bir perspektif sunma iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Bu çalışma İbnü'l-Arabî'nin te'vil anlayışını, el-Fütûhâtu'l-Mekkiyye ve Fusûsu'l-Hikem eserleri kapsamında hem teorik hem de pratik zeminde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda ilk bölüm, İbnü'l-Arabî metafiziğinin anlaşılmasında temel teşkil eden varlık ve bilgi bahislerine ayrılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümü, İbnü'l-Arabî'nin Vahdet-i vücûd metafiziğinde te'vil meselesine ayrılmış olup tezin asıl problematiğinin işlendiği kısımdır. Üçüncü bölüme gelince, burada İbnü'l-Arabî'nin teorik zeminde sunduğu arka plana ne ölçüde riâyet ettiği, temsil kabiliyeti yüksek örnekler üzerinden incelenmiştir. Bu sayede onun, metafizik düşüncesi ışığında âyetleri yorumlarken dil ve delâlet sınırlarına ne ölçüde bağlı kaldığı ortaya konulmuş olacaktır.

Özet (Çeviri)

The question of what method should be followed in understanding divine word forms the foundation of the problem of interpretation (ta'wil). The exegesis (tafsir) activity, which relies on Qur'anic sciences, transmitted materials (riwayat), and the study of language and rhetoric (balāghah), forms the foundation for understanding divine speech. However, it does not eliminate the need for a more comprehensive and encompassing interpretative approach to establish a dynamic relationship between the text and reality. In this context, it is possible to speak of the existence of different ta'wil systems developed within the Islamic intellectual tradition. The theory of Unity of Being (Wahdat al-Wujūd) developed by Ibn Arabi, on the one hand, aimed to explain the relationship between God and the universe, and on the other hand, it emerged with the claim to provide a holistic perspective in understanding both the great scripture, the universe, and its sample, the human being, and ultimately the original scripture, the Qur'an. This study aims to examine Ibn Arabi's understanding of interpretation (ta'wil) both theoretically and practically within the context of his works al-Futūḥāt al-Makkiyya and Fusūs al-Hikam. In this context, the first section is devoted to the topics of existence and knowledge, which form the foundation for understanding Ibn Arabi's metaphysics. The second section focuses on the issue of interpretation within Ibn Arabi's metaphysics of the Unity of Being (Wahdat al-Wujūd) and is the part where the main problem of the thesis is addressed. As for the third section, it examines the extent to which Ibn Arabi adhered to the theoretical background he presented, through examples with high representational capacity. Thus, the extent to which he adhered to the limits of language and signification while interpreting the verses in light of his metaphysical thought will be revealed.

Benzer Tezler

  1. Ebû Bekir ibnü'l-Arabî'nin Kur'ân, tefsir ve te'vil anlayışı

    Başlık çevirisi yok

    ÜMİT DÖNGEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULHAMİT BİRIŞIK

  2. Abdülgani en-Nâblusî ve tefsirciliği

    Abd al-Ghani an-Nablusi and his interpretation of the Quran

    MEHMED ZAHİD TIĞLIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ AKPINAR

  3. İslâm irfân geleneğinde hadis yorumu

    Hadith interpretation in Islamic irfan tradition

    FERHAT GÖKÇE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET GÖRMEZ

  4. Hüsameddin Bitlisi'nin Şerhu Istılâhâti's-Sûfiyye adlı eseri

    Husameddin Bitlisi's work named Şerhu Istılâhâti's-Sûfiyye

    BÜŞRA BELGELİ IBRAHİM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAFİ ARPAGUŞ

  5. منهج ابن اجلوزي يف اآلايت واألحاديث املتشاهبة

    İbnü'l-Cevzi'nin müteşabih ayet ve hadislerdeki metodolojisi

    AHMAD ALHAMID

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TEMİMİ