Sağlık iletişimi sorunlarının sağlık çalışanlarına şiddet uygulama üzerine etkisinde cinsiyetin düzenleyici rolü
The moderating role of gender in the effect of health communication problems on violence against healthcare workers
- Tez No: 947647
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELMAN KIZILKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, sağlık iletişimi sorunlarının, sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti nasıl etkilediğini belirlemek ve bu etkileşimde cinsiyet değişkeninin düzenleyici rolünü test etmektir. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama modeli kullanılarak nicel bir araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın evrenini, 10–30 Mart 2025 tarihleri arasında Diyarbakır ilinde herhangi bir sağlık kuruluşundan hizmet almış, 18 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen örneklem grubundan 424 katılımcıya anket uygulanmıştır. Veri toplama süreci, etik kurul onayı ve ilgili kurumlardan alınan izinler çerçevesinde çevrim içi ve yüz yüze yöntemlerle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak, bireylerin sağlık iletişimi sorunlarını ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet eğilimlerini ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir ölçekler kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25.0 programı ve Hayes'in PROCESS Macro Model 1 eklentisi ile analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında, betimsel istatistikler, normallik analizleri, güvenilirlik testleri, bağımsız örneklem t-testleri, ANOVA, korelasyon ve regresyon analizleri ile moderasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, sağlık iletişimi sorunlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ile pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Özellikle etkili iletişimin sağlanamaması, sosyal iletişim eksikliği ve iletişim engelleri değişkenlerinin şiddet uygulama niyeti, geçmiş deneyimler, davranışa yönelik tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrol gibi değişkenleri anlamlı biçimde yordadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeninin moderatör etkisi anlamlı bulunmuş; sağlık iletişimi sorunlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddet üzerindeki etkisinin erkek bireylerde daha güçlü olduğu görülmüştür. Kadın bireylerde ise iletişim sorunlarına verilen tepkinin daha duyarlı ve hızlı biçimde artış gösterdiği anlaşılmıştır. Ayrıca, düşük gelir düzeyindeki bireylerin sağlık iletişimi sorunlarını ve şiddet eğilimlerini daha yüksek düzeyde algıladığı; şiddeti hak arama yöntemi olarak gören bireylerde ise bu eğilimin belirgin biçimde arttığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The primary objective of this study is to determine how problems in health communication affect violence against healthcare workers and to test the moderating role of gender in this interaction. In line with this objective, a quantitative research design based on the relational screening model was adopted. The study population consisted of individuals aged 18 and above who received services from any healthcare institution in Diyarbakır between March 10–30, 2025. A convenience sampling method was employed, and a total of 424 participants were surveyed. The data collection process was carried out through both online and face-to-face methods, following the approval of the ethics committee and relevant institutional permissions. Validated and reliable scales were used as data collection instruments to measure individuals' perceptions of health communication problems and their tendencies toward violence against healthcare workers. The data were analyzed using SPSS 25.0 and Hayes' PROCESS Macro Model 1. Descriptive statistics, normality tests, reliability analyses, independent samples t-tests, ANOVA, correlation and regression analyses, as well as moderation analysis, were conducted. The findings revealed that health communication problems are positively and significantly associated with violence against healthcare workers. Variables such as ineffective communication, lack of social communication, and communication barriers significantly predicted behavioral intention to commit violence, past experiences, attitudes toward violent behavior, subjective norms, and perceived behavioral control. The moderating effect of gender was found to be significant; the impact of health communication problems on violence against healthcare workers was stronger among male participants. In contrast, female participants showed a more sensitive and rapid increase in response to communication problems. Additionally, individuals with lower income levels perceived higher levels of communication problems and a stronger tendency toward violence. The tendency was also notably higher among individuals who considered violence a legitimate method of seeking justice.
Benzer Tezler
- Sağlıkta şiddet üzerinde kitle iletişim araçlarının etkisi: Sosyal öğrenme kuramı perspektifinde hasta ve sağlık çalışanları bakış açılarının karşılaştırılması
The effect of mass communication tools on violence in health: A comparison of the perspectives of patients and health workers in the perspective of social learning theory
AYŞE ALBAY
Doktora
Türkçe
2023
İletişim BilimleriFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDUN NİZAM
- İş yerinde psikolojik şiddet (mobbing) ve bir uygulama
Psychological violence in the workplace (mobbing) and an application
HÜLYA ÇAY
- Hastaların sağlıkta şiddete yönelik görüşleri ile hasta haklarını kullanma tutumlarının belirlenmesi
Determination of patients' attitudes on using patient rights based on their views regarding violence in health
MERYEM GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikTrakya ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM PASLI GÜRDOĞAN
- Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetle mücadele: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi örneğinde sorunlar ve çözümler
Combating violence against healthcare workers: Issues and solutions in the case of Ankara Bilkent City Hospital
HİKMET CANSIN İŞÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK TUNCAY
- İletişim kaynaklı çatışma nedenleri ve çözümlerine yönelik bir model önerisi: Kamu hastanelerinde bir araştırma
A model proposal for causes and solutions of communication-induced conflict: A research in public hospitals
HASAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Arel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAHRİYE OBEN ÜRÜ