Taşıt kaynaklı emisyonların farklı kademelerde hesaplanması, modellenmesi ve ölçüm sonuçları ile değerlendirilmesi
Calculation of vehicle emissions at different tiers, their modelling and assesment through measurement data
- Tez No: 947871
- Danışmanlar: PROF. DR. ARSLAN SARAL, PROF. DR. SADULLAH LEVENT KUZU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Araç kaynaklı kirleticiler, COPERT, emisyon senaryoları, AERMOD, atmosferik dağılım, Vehicle-related pollutants, COPERT, emission scenarios, AERMOD, atmospheric dispersion. YILDIZ
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Karayolu ulaşımı, özellikle büyük şehirlerde hava kirliliğinin başlıca kaynaklarından biridir. Bu çalışma, İstanbul-Beşiktaş Bulvarı'nda araç kaynaklı emisyonları tahmin etmek ve bu emisyonların atmosferdeki dağılımını modellemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Emisyon hesaplamaları, EMEP/EEA kılavuzundaki Tier 1 yaklaşımı ile, COPERT programı kullanılarak Tier 2 (Euro standartları ve yakıt türleri dikkate alınarak) ve Tier 3 (Tier 2'ye ek olarak hız verileri de dahil edilerek) yöntemleriyle hesaplanmıştır. Trafik akış verileri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Yönetim Merkezi'nin gerçek zamanlı kamera kayıtlarından, yoğun saatlerde (17:00–18:00) ve 15 farklı gün için elde edilmiştir. Araç hız verileri ise en düşük gözlemlenen değerlere göre belirlenmiştir. Emisyon tahminleri, farklı senaryolar altında CO, NOx ve PM (Tier 1) ile CO, NO, NO2, NOx ve PM10 (Tier 2 ve Tier 3) kirleticileri için yapılmıştır. Atmosferik dağılım modellemesi, AERMOD modeli kullanılarak gerçekleştirilmiş, elde edilen ortalama emisyon değerleri doğrusal bir kaynak üzerinden modellenerek 15 farklı kayıt günü için kirletici konsantrasyonları farklı yüksekliklerde analiz edilmiştir. Model tahminleri, gaz fazındaki kirleticiler için 0,5-1 m yükseklikte istasyon verileriyle, PM10 konsantrasyonları ise yer seviyesine yakın (0,25-0,5 m) bölgelerde daha iyi uyum göstermiştir. Çalışmada karşılaşılan en önemli zorluklardan biri, detaylı araç filosu verilerine erişimin sınırlı olmasıdır. Bu durum, COPERT gibi emisyon tahmin programlarının doğruluğunu etkileyebilmektedir. Gelecekteki araştırmalar, COPERT'in hesaplama yöntemlerinin iyileştirilmesine ve trafik planlamasının hava kalitesi üzerindeki etkilerinin daha detaylı analiz edilmesine odaklanabilir. Bu çalışma, AERMOD modelinin ve COPERT programının kentsel hava kalitesinin izlenmesi ve tahmini açısından uygulanabilirliğini değerlendirerek, gelecekteki araştırmalara rehberlik edebilir.
Özet (Çeviri)
Road transport, particularly in large cities, is one of the major sources of air pollution. This study was conducted to predict vehicle emissions from air pollutants and model their atmospheric distribution along the Beşiktaş Boulevard in Istanbul. Emission predictions were made using the Tier 1 approach from the EMEP/EEA guidebook with the COPERT program, applying Tier 2 (based on Euro standards and fuel types) and Tier 3 (additional speed data to Tier 2) approaches. Traffic flow data were obtained from the Istanbul Metropolitan Municipality's Traffic Management Center's real-time camera footage during peak hours (17:00-18:00) over 15 different days, and speed data were determined based on the lowest values. Emission predictions were calculated for CO, NOx, and PM (Tier 1) and CO, NO, NO2, NOx, and PM10 (Tier 2 and Tier 3) pollutants under different scenarios. In the dispersion modeling phase, the AERMOD model was used, and average emission values were modeled from a linear source to analyze pollutant concentrations at different heights for 15 different days. The model predictions showed a better fit with station data at 0.5-1 m height for gaseous pollutants, while PM10 concentrations were simulated to be higher in regions closer to the ground (0.25-0.5 m). The most significant challenge encountered during the study was limited access to detailed vehicle fleet data, which can affect the accuracy of tools like COPERT. The study emphasizes the importance of real-time field measurements and detailed government vehicle inventory studies for validating the accuracy of road transport emissions. Future research may focus on a detailed analysis of COPERT's calculation methods and explore the impact of traffic planning on air quality. This study tests the applicability of tools like AERMOD and COPERT for monitoring and predicting urban air quality, which could guide future studies.
Benzer Tezler
- Makine öğrenmesi kullanımı ile taşıt kaynaklı emisyonların modellenmesi
Modeling vehicle-related emissions using machine learning
ELİF YAVUZ
Doktora
Türkçe
2025
Mühendislik BilimleriYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARSLAN SARAL
PROF. DR. LEVENT KUZU
- Türkiye'de karayolu taşıtları kaynaklı emisyonların azaltılması için stratejiler
Strategies for reducing emissions from road vehicles in Turkey
ÖZAY USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH HİLMİ LAV
- Analysis and field observation of diesel fuel injector nozzle reliability
Dizel enjektör memesinin saha güvenilirliğinin incelenmesi
İBRAHİM CİVANOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN AKIN KUTLAR
- Boğaziçi Köprüsü taşıt kaynaklı emisyonlarının Mobile6 emisyon faktör modeliyle tahmin edilmesi
The estimation of mobile source emissions of the Bosphours Bridge by using Mobile6 emission factor model
DİDEM ALICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASANCAN OKUTAN
- Yapılması planlanan güney marmara otoyolu'nun Kocaeli ilindeki taşıt kaynaklı hava kirleticilerin atmosferik dağılımı üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the impact of the planned south marmara highway on the atmospheric distribution of vehicle-sourced air pollutants in Kocaeli province
FATMA SOSLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENAY ÇETİN DOĞRUPARMAK