Türkiye'de 2004 sonrası sinemada destek ve fonlama
Support and funding in Turkish cinema after 2004
- Tez No: 948014
- Danışmanlar: DOÇ. HAKAN ERKILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Radyo-Televizyon, Sahne ve Görüntü Sanatları, Radio and Television, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Sanat sineması, yalnızca estetik bir ifade biçimi değil; aynı zamanda belirli üretim koşulları, ekonomik zorunluluklar ve politik tercihlerle şekillenen bir yapım alanıdır. Türkiye'de sinema üretimi, özellikle bağımsız/sanat sineması alanında, son yirmi yıl içerisinde fon mekanizmaları, kamusal destekler ve uluslararası endüstri platformları etrafında kurumsallaşan bir üretim modeline dönüşmüştür. Geleneksel finansman kaynaklarının sınırlılığı, gelişmiş bir film endüstrisinin olmayışı ve üretim risklerinin artması, destek sistemlerinin sanat sineması için bir zorunluluk hâline gelmesini beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2004 sonrası sanat sineması üretiminde belirleyici hâle gelen fon-destek yapıları hem niteliksel hem de niceliksel olarak çok katmanlı biçimde incelenmektedir. Bir yandan, farklı kuşaklardan gelen yönetmenler, yapımcılar ve fon/endüstri platformu temsilcileriyle yapılan derinlemesine görüşmeler yoluyla, sinemacıların fon mekanizmalarıyla kurdukları ilişkiler, üretim stratejileri ve yaratıcı karar alma süreçleri incelenmiştir. Çalışma, bu dönüşümü hem yaratıcı hem de yapısal düzeyde tartışmaya açmakta; sanat sinemasına ilişkin üretim sürecini yalnızca sanatsal bir faaliyet olarak değil, fon kriterleri, yapımcı pratikleri ve uluslararası platformlarla kurulan ilişkiler doğrultusunda şekillenen bir üretim tarzı olarak ele almaktadır. Yapımcıların yalnızca kaynak sağlayan değil, aynı zamanda yaratıcı sürecin yönlendirici aktörleri hâline gelmesi; fon mekanizmalarının ise bir tür anlatı filtresi olarak işlev görmesi, bu üretim modelinin temel belirleyicilerindendir. Elde edilen bulgular, güncel Türkiye sanat sinemasını anlamak ve tartışmak için yalnızca ortaya çıkan filmlere değil, o filmleri mümkün kılan görünmez yapısal koşullara da odaklanılması gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Art cinema is not merely an aesthetic form of expression; it is also a site of production shaped by specific production conditions, economic constraints, and political choices. In Turkey, especially within the domain of independent/art cinema, film production has, over the past two decades, evolved into a model structured around funding mechanisms, public support, and international industry platforms. The limited availability of traditional financing sources, the lack of a fully developed film industry, and the increasing risks associated with production have rendered support systems an essential component for art cinema. This research offers a multi-layered qualitative and quantitative examination of the funding and support structures that have become decisive in Turkish art cinema production since 2004. On the one hand, in-depth interviews with directors, producers, and representatives of funding bodies and industry platforms from various generations reveal how filmmakers engage with funding mechanisms, develop production strategies, and navigate creative decision-making processes. The research opens up a critical discussion of this transformation at both the creative and structural levels, treating art cinema not merely as an artistic endeavor but as a mode of production shaped by funding criteria, producer practices, and interactions with international platforms. Producers have emerged not only as providers of financial resources but also as key agents directing creative processes, while funding bodies function as narrative filters that influence what stories are told and how. The findings demonstrate that to fully comprehend contemporary Turkish art cinema, attention must be paid not only to the films themselves but also to the often-invisible structural conditions that make them possible.
Benzer Tezler
- 2000 sonrası Türk sinemasında muhafazakâr söylem
After 2000 conservative discourse in Turkish cinema
NUR TUĞÇE BİGA
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKBULUT
- Türk sinemasında suça yeniden bakmak: 1990 sonrasında Türkiye'de suç filmleri
Revisiting crime in Turkish cinema: Crime films in Turkey after 1990
TUĞÇE CANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİRE RUKEN ÖZTÜRK
- 90'lardan günümüze Türk sineması'nda çalışan kadının sunumu
The representation of working woman in Turkish cinema from 90's to present
ASLI YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM GÜZEL
- Religious elements and motifs in Turkish horror cinema after 2000
2000 sonrası Türk korku sinemasında dini motifler
MUHAMMED ŞEHİD SÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Radyo-Televizyonİstanbul Bilgi ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ÇİĞDEM THWAİTES DİKEN
- Türkiye'de 2004 sonrası yerel yönetim reformu: Eleştirel bir değerlendirme
Turkey in 2004 after local government reform: Critical assessment
ELİF EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNCAY ÖNDER