Engelli çocuğa sahip ailelerin görünmeyen hayatları: Dışlanma, toplumsal cinsiyet, devlet politikaları üzerine nitel bir araştırma
The invisible lives of families with disabled children: A qualitative research on exclusion, gender, state policy
- Tez No: 948124
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL ÇAĞLAR ENNELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Engellilik, Engelli çocuğa sahip aileler, Toplumsal dışlanma, Toplumsal cinsiyet, Bakım emeği, Engellilik politikaları ve devlet destekleri, Disabilities, Families with disabled children, Social exclusion, Gender, Caring labour, Disability policies and state supports
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Antropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu tez çalışması, Ankara'nın Pursaklar ilçesinde engelli çocuğa sahip ailelerle gerçekleştirilen saha görüşmelerine dayalı olarak yürütülmüştür. Bu çalışma, engelli çocuğa sahip ailelerin engellilik bağlamında günlük yaşamda karşılaştıkları çok katmanlı sorunları incelemesi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemi çerçevesinde yürütülmüş ve derinlemesine görüşmeler aracılığıyla veri toplanmıştır. Çalışmada öncelikle, engelli çocuk sahibi ailelerin sosyal hayattan nasıl dışlandığı ve bu dışlanmanın sosyal, kültürel ve ekonomik boyutları ele alınmıştır. Elde edilen bulgular, ailelerin sosyal ağlarının zayıfladığını, toplumsal ilişkilerinin daraldığını ve yalnızlaştıklarını göstermektedir. Araştırma kapsamında toplumsal cinsiyet rolleri de özel olarak ele alınmış; engelli çocuk bakımının büyük ölçüde kadınların omuzlarında yoğunlaştığı ve bu emeğin çoğunlukla görünmez kılındığı ortaya konmuştur. Araştırmada engellilikle ilgili tarihsel yaklaşımlar da incelenmiş; tıbbi modelden sosyal ve hak temelli modellere geçiş süreciyle birlikte ailelerin yaşadıkları deneyimler analiz edilmiştir. Devletin sunduğu sosyal destekler ve politikalar ise, ailelerin yaşadığı yapısal zorluklar bağlamında değerlendirilmiş; sosyal yardımlardaki eksiklikler ve kurumlar arası koordinasyon sorunları eleştirel bir bakışla tartışılmıştır. Sonuç olarak araştırmada, engelli bireylerin ve ailelerinin yaşadığı güçlüklerin sadece bireysel değil, toplumsal ve yapısal nedenlerle bağlantılı olduğu ortaya konmuştur. Araştırma, toplumsal dışlanmanın azaltılması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesi ve daha kapsayıcı sosyal politikaların geliştirilmesinin önemine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis is based on field interviews conducted with families of children with disabilities in the Pursaklar district of Ankara. The study aims to explore the multilayered challenges these families face in their daily lives within the context of disability. The research was carried out using a qualitative methodology, and data were collected through in-depth interviews. The study initially focuses on how families of children with disabilities are excluded from social life, examining the social, cultural, and economic dimensions of this exclusion. The findings reveal that these families experience weakened social networks, diminished social relations, and increasing isolation. Gender roles are also a central focus of the research. The study demonstrates that the responsibility of caregiving for children with disabilities predominantly falls on women, and this labor is often rendered invisible. Historical approaches to disability are examined in the study as well. The study explores the transition from the medical model to social and rights-based models and investigates how this shift has affected the experiences of families. The social supports and policies provided by the state are evaluated within the framework of the structural difficulties faced by these families. The research critically discusses the inadequacies in social assistance and the lack of coordination between institutions. In conclusion, the study shows that the challenges faced by individuals with disabilities and their families are not merely individual but are closely linked to broader societal and structural factors. The research underscores the importance of reducing social exclusion, promoting gender equality, and developing more inclusive social policies.
Benzer Tezler
- Life experiences of mothers of children with intellectual disability
Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin yaşam deneyimleri
GÖKÇE PİROĞLU AKÇAKMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Z.HANDE SART
- Zihinsel engelli çocuğa sahip anne ve babaların algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile tükenmişlik ve kaygı düzeylerinin incelenmesi
The examination of the anxiety and burnout levels with social supportlevels perceived by mothers and fathers having mentally handicapped children
NURDAN ARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KÖK
- Down sendromlu çocuğu olan ailelere yönelik bir durum çalışması
The Case study of the families that have children with down syndrome
HATİCE YILDIRIM SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. GÜNSEL BAŞER
- Serebral Palsi'li çocuğa sahip annelerin annelik algısı
The perception of motherhood in mother who have children with Serebral Palsy
RUKİYE İNEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Engelli çocuğa sahip ailelerin temel afet bilincine yönelik bir çalışma (Yalova örneği)
A study on basic disaster awareness of families which have disabled children (The case of Yalova)
EZGİ YALÇIN İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ABAY