Otel işletmelerinde lider-üye etkileşiminin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde işyerinde dışlanmanın aracılık rolünün boylamsal tasarım ile incelenmesi
The examination of the mediating role of workplace ostracism through longitudinal design on the impact of leader-member interaction on turnover intention in hotel enterprises
- Tez No: 948290
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKHAN AYAZLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Günümüzün yoğun rekabet koşulları ve sürekli değişen iş ortamları, işletmelerin başarısında insan faktörünü ön plana çıkarmaktadır. Özellikle turizm sektörü gibi hizmet kalitesinin büyük ölçüde çalışanların performansına ve motivasyonuna bağlı olduğu alanlarda, çalışanların işlerine olan bağlılığı, işten ayrılma niyetleri ve iş ortamındaki sosyal ilişkileri kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, çalışanların yöneticileriyle kurdukları ilişkiler ve örgütsel iklimde hissettikleri aidiyet ya da dışlanma duyguları, bireysel tutum ve davranışların yanı sıra örgütsel verimlilik ve sürdürülebilirlik üzerinde de belirleyici rol oynamaktadır. Bu tez çalışmasının temel amacı, turizm sektöründe faaliyet gösteren beş yıldızlı otel çalışanları örneğinde, lider üye etkileşimi, işten ayrılma niyeti ve işyerinde dışlanma arasındaki çok yönlü ilişkileri incelemektirAraştırmada, lider-üye etkileşiminin çalışanların işten ayrılma niyetini hangi düzeyde etkilediği ve bu ilişkide işyerinde dışlanmanın aracı bir rol oynayıp oynamadığı incelenmiştir. Ayrıca, lider üye etkileşiminin işyerinde dışlanma üzerindeki etkisi, işyerinde dışlanmanın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi ve bu değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin boylamsal olarak nasıl değiştiği araştırmanın alt amaçları arasında yer almaktadır. Araştırmanın veri toplama sürecinde boylamsal bir araştırma deseni benimsenmiştir. Çalışma, Muğla ili Fethiye ilçesinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otelde görev yapan çalışanlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Toplanan verilerin analizinde öncelikle IBM SPSS Statistics 27 paket programı ile tanımlayıcı ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Ardından yapısal ilişkilerin ve aracılık etkilerinin sınanması için SmartPLS programı kullanılarak yapısal eşitlik modellemesi (SEM) ve aracılık analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulguları, lider üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca lider üye etkileşiminin, işyerinde dışlanma algısı üzerinde de anlamlı bir etkisi bulunmuştur. Araştırmada, işyerinde dışlanmanın ise çalışanların işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi sonuçlarına göre, işyerinde dışlanmanın lider üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide kısmi aracı bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Yani, lider üye etkileşimi yalnızca doğrudan değil, aynı zamanda işyerinde dışlanma üzerinden dolaylı olarak da işten ayrılma niyetini etkilemektedir. Sezon başından sezon sonuna doğru yapılan karşılaştırmalı analizlerde, lider üye etkileşiminde hafif bir artış olduğu gözlemlenirken, işten ayrılma niyeti ve işyerinde dışlanma algısında anlamlı bir yükseliş tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Today's intense competitive conditions and ever-changing work environments highlight the importance of the human factor in organizational success. In sectors such as tourism, where service quality largely depends on employees' performance and motivation, employee commitment, turnover intentions, and workplace social relationships are of critical importance. In this context, the relationships employees establish with their managers, as well as their sense of belonging or exclusion within the organizational climate, play a decisive role not only in individual attitudes and behaviors but also in organizational efficiency and sustainability. The main objective of this thesis is to examine the multidimensional relationships among leader–member exchange, turnover intention, and workplace ostracism, using employees of five-star hotels operating in the tourism sector as a sample. The study investigates the extent to which leader–member exchange influences employees' turnover intention and whether workplace ostracism plays a mediating role in this relationship. In addition, exploring the effect of leader–member exchange on workplace ostracism, the effect of workplace ostracism on turnover intention, and how the causal relationships among these variables change longitudinally are among the sub-objectives of the research. A longitudinal research design was adopted in the data collection process. The study was conducted on employees working in five-star hotels operating in Fethiye, Muğla, Turkey. In the analysis of the collected data, descriptive and reliability analyses were first performed using IBM SPSS Statistics 27 software. Then, to examine structural relationships and mediating effects, structural equation modeling (SEM) and mediation analyses were carried out using the SmartPLS program. The research findings revealed a statistically significant and negative relationship between leader-member exchange and turnover intention. Additionally, leader-member exchange was found to have a significant effect on employees' perceptions of workplace ostracism. The study also found that workplace ostracism has a positive and significant effect on employees' turnover intentions. According to the results of the structural equation modeling, workplace ostracism plays a partial mediating role in the relationship between leader-member exchange and turnover intention. In other words, leader-member exchange affects turnover intention not only directly but also indirectly through workplace ostracism. Comparative analyses from the beginning to the end of the season showed a slight increase in leader-member exchange, while there was a significant rise in both turnover intention and perceptions of workplace ostracism.
Benzer Tezler
- Lider-üye etkileşiminin işgörenin işe yabancılaşması ile ilişkisi: 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma
The relationship between leader-member exchange and work alienation: Astudy of five-star hotels
ONUR CÜNEYT KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Turizmİstanbul ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALUK TANRIVERDİ
- Ön büro çalışanlarının iş değerlerinin yenilikçi davranışlara etkisi: Lider-üye etkileşiminin aracılık rolü
The effect of front office employees work values on innovative behaviors: The mediating role of leader-member exchange
MURAT GÖRAL
Doktora
Türkçe
2020
TurizmAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAVİT YEŞİLYURT
- Otel işletmelerinde işgörenlerin kişilik özellikleri, lider-üye etkileşimi ve tükenmişlik ilişkisinin incelenmesi
Investigation of personality traits, leader-member exchange and exhaustion relation in hotel managements
MEHMET KAŞLI
Doktora
Türkçe
2009
TurizmBalıkesir ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA AYTEMİZ SEYMEN
- Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik tarzlarının sosyal sermaye ve lider-üye etkileşimine etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma
The effect of transformational and interactive leadership styles on social capital and leader - member interaction a research in hotel facilities
OSMAN CELEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENA ERDEN AYHÜN
- Otel işletmelerinde paternalist liderlik ve lider üye etkileşimi ilişkisi: Örtük liderlik ve güç mesafesinin etkisi
The relationship between paternalistic leadership and leader member exchange in hotel establishments: The effect of implicit leadership and power distance
AYTAÇ TOPTAŞ