Rize'nin geleneksel yapılan yemekleri üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on the traditional culinary practices of Rize
- Tez No: 948396
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH BADEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Bu çalışma, Rize iline özgü geleneksel yemeklerin hazırlanış süreçlerini, içeriklerini, kültürel anlamlarını ve sözlü kültür yoluyla nasıl aktarıldığını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Katılımcılar, Rize'nin merkez ve kırsal kesimlerinde yaşayan, geleneksel yemek yapımında deneyimli 27 kişiden oluşmaktadır. Veriler 2023 yılı boyunca yüz yüze görüşmelerle toplanmış, sesli kayıt altına alınarak betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Görüşmelerde yemeklerin öğrenilme süreci, malzemeleri, pişirme teknikleri, mevsimselliği ve saklama/servis yöntemleri gibi unsurlar detaylı olarak ele alınmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda 35 farklı geleneksel yemeğe ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Sonuçlar, Rize mutfağının yalnızca bir beslenme biçimi değil, aynı zamanda kimlik ve kültürel süreklilik aracı olduğunu göstermektedir. Mısır, lahana, hamsi, çay ve çeşitli otlar temel malzemeleri oluştururken; haşlama, buğulama ve kavurma gibi teknikler öne çıkmaktadır. Çok kültürlü yapı ve tarihi etkileşimler, mutfağın zenginliğini artırmaktadır. Çalışma, geleneksel tariflerin belgelenmesi ve gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesiyle, somut olmayan kültürel mirasın korunmasına katkı sunmaktadır. Ayrıca, bu yemeklerin standart tariflere dönüştürülerek işletme menülerine alınması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the preparation processes, ingredients, cultural meanings, and oral transmission of traditional dishes specific to the province of Rize. A qualitative research method was adopted, and data were collected through semi-structured interviews. Participants consisted of 27 individuals residing in both central and rural areas of Rize who possess traditional culinary knowledge. Data were gathered through face-to-face interviews conducted throughout 2023, audio recorded, and analyzed using descriptive analysis. The interviews explored various aspects such as how the dishes were learned, ingredients used, cooking techniques, seasonality, and methods of preservation and service. Based on the findings, 35 different traditional dishes were identified and documented. The results reveal that Rize's culinary culture is not merely a means of nutrition but also a medium of identity and cultural continuity. Corn, cabbage, anchovy, tea, and various herbs are among the main ingredients, while boiling, steaming, and sautéing are the dominant cooking techniques. The multicultural structure and historical interactions have further enriched the local cuisine. This study contributes to the preservation of Rize's intangible cultural heritage by documenting traditional recipes and evaluating them within the scope of gastronomic tourism. It is also recommended that these dishes be transformed into standardized recipes and incorporated into food and beverage business menus to ensure their sustainability.
Benzer Tezler
- Rize mutfak kültüründe mısır ve mısır ununun yeri üzerine nitel bir araştırma
A qualitative study on the role of corn and cornmeal in Rize'sculinary culture
OKAN TÜFEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH BADEM
- Doğu Karadeniz'de kırsal mimari: Rize-Fındıklı-Hara Köyü-Köseoğlu Osman Cengiz Evi
Rural architecture in Black Sea region: Rize-Findikli-Hara Village-Koseoglu House example
SEDA CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜN TANYELİ
- Doğu Karadeniz konut mimarisinde süsleme üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
SUAT İSKENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUTSAL ÖZTÜRK
- Geleneksel Türk el dokumalarından Rize bezi'nin (Feretiko) süsleme teknikleri ile giysiye uyarlanması
The ornamentation technics with Rize cloth (Feretiko), one of the traditional Turkish hand woven fabrics, together with its adaptation to garments
KENAN SAATÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAHATTİN ŞEBER
- Rize–İkizdere–Dereköy geleneksel konutları incelemesi ve Asım Ekşi konutu restorasyon önerisi
Survey of the traditional houses of Rize–Ikizdere–Derekoy and restoration proposal of the Asim Eksi house
MEHMET ALİ OTYAKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZGEN