Yapı denetim kuruluşunun belirlenmesine yönelik kanunda yapılan değişikliğin yapı denetim sistemine etkisi: Konya ili örneği
The effect of the amendment made in the law on determination of building inspection agency on building inspection system: Konya province example
- Tez No: 948437
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZAFER KUYRUKÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Deprem kuşağında yer alan ülkemizin en önemli sorunlarından biri yapı kalitesinin düşük olması ve mevcut yapı stokunun depreme karşı dayanımının zayıf olmasıdır. Bunun başlıca nedeni yapı üretimi aşamasında, mimarlık ve mühendislik hizmetlerinden tam anlamıyla faydalanılmaması ve yapı denetim sisteminin sağlıklı çalışmamasıdır. 1999 yılında Marmara Depremi, 2012 yılında Van Depremi, 2020 yılında Elâzığ Depremi, 2023 yılında Kahramanmaraş Depremi ve diğer yaşanılan depremlerde oluşan can ve mal kaybı, yapı denetiminin ne denli önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma ile ülkemizde uygulanmakta olan yapı denetim sisteminde yapılan değişikliklerin, yapı kalitesine etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda yapı denetim kavramı ile yapı denetimin tarihsel gelişimi hakkında değerlendirmeler yapılarak, yurt dışında yapı denetim uygulamaları incelenmiştir. Literatür taraması sonucunda, 2019 yılı ve öncesinde yapılan bilimsel çalışmaların, Kanunda yapılan düzenlemeden önce hazırlanmış olduğu, çalışmalarda tespit edilen en büyük sorunun yapı sahibi / yapı müteahhitleri ile yapı denetim kuruluşları arasındaki ekonomik ilişkiler olarak belirlendiği, Kanunda yapılan düzenleme ile bu sorunun büyük ölçüde çözülmüş olduğu görülmüştür. Bu tez çalışması ile 2019 yılında yapılan köklü değişikliklerle yeni bir uygulama şekli kazanan yapı denetim sisteminin önceki döneme kıyasla yapı kalitesine etkisinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda mevzuatta yapılan değişikliklerin olumlu ve olumsuz yönlerinin belirlenmesi amacıyla Konya İlinde faaliyet gösteren, yapı denetim kuruluşu ortakları, denetim elemanları, müteahhitler, şantiye şefleri, ilgili idare ve İl Müdürlüğü personelinden oluşan katılımcılara yönelik anket yapılmıştır. Mevzuatta yapılan değişikliklerin incelenmesi ve anket sonuçlarından elde edilen veriler ışığında; 2019 yılında Kanun ve İkincil mevzuatta yapılan değişikliklerden elektronik ortamda iş dağılımı, elektronik beton izleme sistemi ve yapı müteahhitlerinin sınıflandırılması başta olmak üzere yapılan bütün değişikliklerin 2019'dan önceki döneme kıyasla denetim kalitesine ve yapı kalitesine önemli katkıları olduğu, mevzuatta bulunan eksikliklerin yapılan değişikliklerle giderilmeye çalışıldığı, ancak uygulamada yaşanılan eksikliklerin tam anlamıyla giderilemediği, Kanunun amacına tam anlamıyla ulaşılamadığı sonucuna varılmıştır. Yapı denetim sistemine ve denetime tabi olmadan hiçbir yapı yapılamayacağı hususunda halkın bilinçlendirilmesi, yapı denetimde görevi bulunanların mesleki bilgi ve tecrübelerinin artırılmasına yönelik hizmet içi eğitim verilmesi, denetim kalitesinin artırılması için kamu görevlilerinin de daha fazla sahada olması ve etkin denetim yapması, dijitalleşme ve yapay zekâ ile proje ve denetim faaliyetlerinin etkinleştirilerek yapı kalitesinin artırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important problems of our country, which is in an earthquake zone, is the low quality of the buildings and the weak earthquake resistance of the existing building stock. The main reason is that architectural and engineering services are not fully utilized during the construction phase and the building inspection system does not work properly. The loss of life and property in the Marmara in 1999, the Van in 2012, the Elâzığ in 2020, the Kahramanmaraş in 2023 and other earthquakes reveal how important building inspection is. This study aims to determine the effects of the changes in our country's building inspection system on building quality. In this context, the concept of building inspection and the historical development of building inspection were evaluated and building inspection practices were examined abroad. As a result of the literature review, it was seen that the scientific studies conducted in 2019 and before were prepared before the amendment made in the Law; the biggest problem identified in the studies was determined as the economic relations between the building owner/building contractors and building inspection organizations. This problem was largely solved with the amendment made to the Law. This thesis aims to evaluate the effect of the building inspection system, which gained a new application form with the radical changes made in 2019, on building quality compared to the previous period. In this direction, to determine the positive and negative aspects of the changes made in the legislation, a survey was conducted with participants consisting of building inspection organization partners, inspection personnel, contractors, construction site managers, relevant administration and Provincial Directorate personnel operating in Konya Province. In the light of the examination of the changes made in the legislation and the data obtained from the survey results; It has been concluded that all changes made in the Law and Secondary Legislation in 2019, especially the distribution of work in the electronic environment, the electronic concrete monitoring system and the classification of building contractors, have made significant contributions to the quality of inspection and building quality compared to the period before 2019, that the deficiencies in the legislation were tried to be eliminated with the changes made. Still, the weaknesses experienced in practice could not be fully eliminated, and the purpose of the Law could not be fully achieved. It is recommended that the public be made aware that no building can be built without being subject to the building inspection system and inspection, that in-service training be provided to increase the professional knowledge and experience of those responsible for building inspection, that public officials be in the field more and conduct more effective inspections to improve the quality of inspections, building quality be increased by activating project and inspection activities with digitalization and artificial intelligence.
Benzer Tezler
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Birer fintech oluşumu olarak Türkiye'de ödeme sistemleri ile ödeme ve elektronik para kuruluşları ve bir denetim modeli önerisi
Payment systems, payment and electronic money institutions in Turkey as formations of fintech and a proposal for audit model
ENVER SEDAT GÜLTEKİN
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
