Attitudes of artificial intelligence and artificial intelligence-based psychotherapies: A study involving three different fields
Yapay zekâya ve yapay zekâ destekli psikoterapilere yönelik tutumlar: Üç farklı alanı içeren bir çalışma
- Tez No: 948758
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVİN DOĞUTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: yapay zekâya yönelik tutum, yapay zekâ destekli psikoterapilere yönelik tutum, yardım arama tutumu, artificial intelligence attitude, artificial intelligence-based psychotherapy attitude, help-seeking attitude
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Bu araştırmada farklı akademik disiplinlerde öğrenim gören öğrencilerin yapay zekâ (YZ)'ya ve YZ destekli psikoterapilere yönelik tutumları karşılaştırılmış ve yardım arama tutumunun bu tutumlar ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Örneklem grubu Türkiye'deki 3. ve 4. sınıf psikoloji, bilgisayar mühendisliği ve sosyoloji öğrencileri olup, yaşları 20-30 aralığındadır. Araştırma toplamda 229 katılımcıyla yürütülmüştür. Veri toplama sürecinde katılımcılara, çözülmesi 10-15 dakika süren bir çevrimiçi anket sunulmuştur. Ankette katılımcılara sırasıyla Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Form, Yapay Zekâya Yönelik Genel Tutum Ölçeği, Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği - Kısa Form, YZ tabanlı psikoterapilere yönelik kısa bir açıklama paragrafı ve Yapay Zekâ Tabanlı Psikoterapilere Yönelik Tutum ölçeklerinin Türkçe formları sunulmuştur. Yapılan varyans analizleri sonucunda, pozitif YZ tutumu ile YZ destekli psikoterapilere yönelik tutumda gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar gözlemlenmiştir. Bilgisayar mühendisliği öğrencilerinin psikoloji ve sosyoloji öğrencileri ile kıyaslandığında daha pozitif YZ ve daha pozitif YZ destekli psikoterapi tutumu benimsedikleri bulunmuştur. Psikoloji ve sosyoloji öğrencilerinin YZ'ye ve YZ destekli psikoterapilere yönelik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Yardım arama tutumu kovaryant olarak incelendiğinde YZ destekli psikoterapilere yönelik tutumda gruplar arasındaki anlamlı farkın ortadan kalktığı görülmüştür. Yani, öğrencilerin YZ destekli psikoterapilere yönelik tutumlarının yardım arama tutumlarından kaynaklanabileceği bulunmuştur. Bu araştırmanın sonuçları, klinik çıkarımları, sınırlılıkları, güçlü yönleri ve gelecek araştırmalar için öneriler alanyazın bulguları ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study compares artificial intelligence (AI) and AI-based psychotherapy attitudes in different academic disciplines and investigates the relationship between help-seeking attitudes and these attitudes. The sample comprises third- and fourth-year Turkish psychology, computer engineering, and sociology students aged 20-30. The study was conducted with 229 participants. During data collection, an online survey was presented to participants. In survey, participants were provided with Informed Consent Form, Demographics Form, Turkish versions of General Attitudes Toward Artificial Intelligence Scale, Attitudes Towards Seeking Professional Psychological Help Scale - Short Form, a short descriptive paragraph explaining AI-based psychotherapies, and Attitudes Toward AI-based Psychotherapy Scale in this order. Statistical analysis revealed a significant difference between groups in positive AI and AI-based psychotherapy attitudes. It was found that computer engineering students have a more positive AI and more positive AI-based psychotherapy attitude compared to psychology and sociology students. No significant difference was found between psychology and sociology students' positive AI and AI-based psychotherapy attitudes. When the help-seeking attitude was examined as a covariate, it was seen that the significant difference between groups in the AI-based psychotherapy attitude had disappeared. In other words, students' AI-based psychotherapy attitude may stem from their help-seeking attitudes. The results of this study are discussed along with their clinical implications, limitations, strengths, and suggestions for future studies in light of the literature.
Benzer Tezler
- Medikal turizmde yetki belgesi olan özel hastane ve aracı kuruluşların yapay zeka kaygı algıları ve dijital teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkide endüstri 4.0 farkındalığının aracılık rolü: Antalya ili örneği
The mediating role of industry 4.0 awareness in the relationship between artificial intelligence anxiety perceptions and attitudes towards digital technology of private hospitals and intermediary organizations with decertification certificate in medical tourism: The case of Antalya province
MEHMET DAĞLI
Doktora
Türkçe
2025
Sağlık YönetimiAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiSağlık Turizmi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL KOCAMAN
- İnteraktif hizmetler bağlamında birlikte değer oluşum süreci ve yapay zekâ: Bir model önerisi
Value co-creation process and artificial intelligence in the context of interactive services: A model recommendation
BORA DERAL
- Yapay zekâya yönelik genel tutumun liderlik süreci üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bursa ilinde bir uygulama
Investigating the effect of general attitude towards artificial intelligence on the leadership process: An application in Bursa province
ÜNAL DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeBursa Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN BİRİNCİOĞLU
- Doktorların yardımcı araç olarak yapay zekayı kullanmasına ilişkin genel tutumlarının nörobilim alanında incelenmesi
Examination of doctors' general attitudes towards the use of artificial intelligence as a supplementary tool in the field of neuroscience
PAMİR SİNA ARITAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilim ve TeknolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KRİSTİN SURPUHİ BENLİ
- Güzel sanatlar lisesi resim bölümü 12. sınıf öğrencilerinin yapay zekaya ilişkin algıları
Perceptions of artificial intelligence among 12th grade students in the fine arts high school painting department
DOĞUKAN FIRAT ATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖRKEM UTKU ALPARSLAN