A conceptual model based on smart ISM-MICMAC analysis for lean and green (LG) management system implementation focusing on SMEs: Automotive industry application
Yalın ve yeşil yönetim sistemi uygulaması için KOBİ'lere odaklanan smart ISM-MICMAC analizine dayalı kavramsal bir model: Otomotiv sektörü uygulaması
- Tez No: 948775
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜR BERSAM SİDAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Yalın ve Yeşil Yönetim anlayışı son yıllarda ekonomik verimlilik ve çevresel sürdürülebilirliğe ulaşmak için önemli bir çözüm haline gelmiştir. Bu yaklaşım, yalın yönetim ve yeşil uygulamaları bir araya getirir. Otomotiv sektöründeki son gelişmeler, yalın yönetim çözümlerini aşmış olup, artık daha sürdürülebilir ve daha verimli bir dönüşüme ihtiyaç duymaktadır. Bu noktada Yalın ve Yeşil Yönetim gibi kapsamlı bir yaklaşım sektörde popülerlik kazanmaktadır. Yalın ve Yeşil Yönetim, çevreci yasal düzenlemeleri ve müşteri beklentilerini göz önünde bulundurarak ekolojik ayak izini en aza indirmeyi, operasyonel maliyetleri düşürmeyi, sistem verimliliğini arttırmayı ve daha sürdürülebilir bir ürün ve üretim sistemi tasarlamayı hedefler. Bu çalışma, otomotiv sektörüne odaklanarak SMART ISM ve MICMAC analizlerini kullanarak Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) için Yalın ve Yeşil Yönetim sistemi uygulamasına yönelik kavramsal bir model oluşturmaktadır. Bu tezde ilk adım olarak, Yalın ve Yeşil yönetim için 2015-2024 yılları arasında bir bibliyometrik analiz ve literatür araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu zaman dilimi, yalın yönetim gibi yıllardır kapsamlı olarak incelenen bir konu hakkında daha güncel bir yaklaşım oluşturmak amacıyla seçilmiştir. Ayrıca, Paris Anlaşması'nın uygulamaya konulduğu yıl olan 2015, yeşil yönetim uygulamalarının önem kazanmaya başladığı bir referans yıldır. Bu analizler sonucunda literatürün güncel durumu belirlenmiştir. Bibliyometrik analiz çıktıları özellikle 2021 yılı sonrasında Yalın ve Yeşil Yönetim konusunda yapılan çalışmaların artış gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bibliyometrik analiz sonuçları ve literatür araştırması sonucunda SMART ISM ve MICMAC analizlerinde kullanılacak değişkenler belirlenmiştir. Bu değişkenler Yalın ve Yeşil Yönetim değişimini uygulamak isteyen firmalara yardımcı olacak yöntemler arasından seçilmiştir. ISM analizi, uzmanların belirlenmiş bir bağlamdaki bilgi birikimlerini kullanarak tanımlı öğeler arasındaki ilişkileri açıklamak için kullanılan bir tekniktir. Tarihsel olarak bu teknik kısmen otomatik ve kısmen manuel uygulanarak gerçekleştirilmektedir. Ancak, bu kısmi uygulamanın özellikle matris hesaplamalarındaki hatalara sebep olduğu görülmüştür. Bu noktada, Naim Ahmad ve Ayman Qahmash tarafından ISM hesaplama sürecini tamamen otomatikleştirmek ve dijitalleştirmek için SMART ISM adıyla ISM analizini tamamen bilgisayar altyapısıyla yürüten bir yazılım geliştirilmiştir. Hesaplamalardaki hata oranlarını azaltması sebebiyle bu çalışmada SMART ISM analizinin kullanılmasına karar verilmiştir. MICMAC analizi ise, bir sistemdeki değişkenleri etkileme güçlerine ve bağımlılık güçlerine göre sınıflandırmakta ve bu çıktıları özetleyen bir grafik oluşturmaktadır. SMART ISM ve MICMAC analizinin birlikte uygulanmasıyla Yalın ve Yeşil Yönetim dönüşümü için belirlenen değişkenler arasındaki ilişkiler detaylı bir şekilde analiz edilebilmektedir. SMART ISM ve MICMAC analizlerinin girdileri, literatür taraması ve bibliyometrik analiz olmak üzere iki yöntemi birleştirerek ortaya çıkarılmıştır. Bibliyometrik analiz ve literatür araştırması sonucunda otomotiv sektörüne odaklanılarak Yalın ve Yeşil uygulamaları için sunulan çeşitli çözümler ve tekniklerden oluşan bir liste oluşturulmuştur. Ayrıca, ISM metodolojisinin bir parçası olarak, değişkenler arasındaki bağlamsal ilişkileri değerlendirmek için Türkiye'deki otomotiv sektöründeki KOBİ'lere odaklanan bir anket yapılmıştır. Yapılan anketin sonucunda toplanan bilgiler, yapısal öz etkileşim matrisini (SSIM) oluşturmak için kullanılır. İlgili anket sonuçları aynı zamanda Türkiye'deki otomotiv sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerin yalın ve yeşil yaklaşımlar konusundaki bilgi düzeylerini analiz etmek için faydalı olmuştur. Daha sonra oluşturulan matris değerleri, kavramsal modelin son halini ve MICMAC analizinin grafiksel gösterimini elde etmek için SMART ISM arayüzüne yüklenir. Bu modeller, işletmelerinde Yalın ve Yeşil yönetimi uygulamak isteyen yöneticiler veya işletme sahipleri için değerli bilgiler içermektedir. Elde edilen sonuçlar yalın ve yeşil yönetimi uygulamayı hedefleyen KOBİ'ler için de oldukça önemlidir. Bu araştırmanın sonuçları, şirketlerin ve özellikle KOBİ'lerin yalın ve yeşil bir geleceğe nasıl ulaşabileceklerini ortaya koyan kavramsal bir modelin oluşturulmasını sağlamıştır. SMART ISM ve MICMAC analizinden elde edilen sonuçların birleştirilmesi, KOBİ'lere Yalın ve Yeşil yönetim sistemlerini uygulamak için stratejik öneriler ortaya koymuştur. Yapılan analizin sonunda, tedarik zinciri yönetimi, yeşil ekonomi girişimleri ve enerji verimliliği uygulamalarının kavramsal modelin temelini oluşturduğu sonucuna varıldı. Bu uygulamalar Yalın ve Yeşil yönetim uygulamaları için kritik başlangıç noktaları olarak belirlenmiştir. Ayrıntılı olarak, tedarikçi seçimi, yeşil tedarik, lojistik stratejileri, müşteri davranışına yönelik pazarlama stratejileri, finansal politikalar ve düzenleyici girişimler ve emisyon azaltma eylemleri, Yalın ve Yeşil yönetim dönüşümü için temel başlangıç noktaları olarak görülebilir. Stratejik planlama sırasında bu üç faktöre öncelik verilmesi, sürdürülebilirlik, operasyonel verimlilik ve finansal avantajlar açısından bütün sistemde olumlu bir etkiyle sonuçlanacaktır. Elde edilen modelin orta basamağını, sürdürülebilirlik uygulamaları, atık yönetimi ve yalın ve yeşil üretim girişimleri gibi değişkenler oluşturmaktadır. Stratejik düzeyde, bu değişkenler dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır çünkü aynı anda hem diğer faktörlerden etkilenmekte hem de sistemde orta düzeyde değişiklik yaratma gücüne sahiptirler. Örneğin, atık yönetimi girişimlerini ele alırsak, tedarik zinciri stratejileri ve sürdürülebilirlik hedefleri gibi uygulamalar tarafından oldukça etkilendiği söylenebilir. Diğer taraftan, atık yönetimi girişimleri, şirket imajı ve şirketin emisyon seviyeleri konularında yeşil ekonomi stratejileri üzerinde oldukça etkilidir. Modelin en üst basamağında ise, paydaşların katılımı ve çevre hukuku ve idari girişimler değişkenleri yer almaktadır. Çevre hukuku ve idari girişimler değişkeninin tüm sisteme zayıf bir bağı olduğu görülmüştür. Paydaşların katılımı değişkeni ise sistemdeki diğer değişkenleri düşük etkilerken onlardan yüksek derece etkilenmektedir. Bu sonuçlar, bir Yalın ve Yeşil yönetim dönüşümünün politik düzeydeki girişimlere bağlı kalmaması gerektiğini, ancak şirket içindeki operasyonel veya stratejik değişikliklerle başlaması gerektiğini göstermektedir. Genel olarak, önerilen model Yalın ve Yeşil yönetim dönüşümüne başlamak isteyen KOBİ'ler için oluşturulmuş bir kılavuzdur. Bu model, şirketlerin kaynak tahsis ederken ve Yalın ve Yeşil yönetime doğru bir geçiş stratejisi tanımlarken temel değişkenlere öncelik vermesi gerektiğini gösterir. Bu değişkenler Yalın ve Yeşil yönetim çerçevesinde en etkili ve sürdürülebilir sonuçları teşvik eder. Yalın ve Yeşil yönetim uygulamaları uzun dönemde bir şirkete karlılık oranlarının artışı, atık ve fire oranlarının azalması, çevreye duyarlı bir üretim sistemi kurulması, pazarda rekabet gücünün artması gibi birçok konuda fayda sağlamaktadır. Ayrıca, bu çalışma Yalın ve Yeşil yönetim alanındaki akademisyenler için gelecekteki araştırma yönlerine de ışık tutmaktadır. Gelecekteki çalışmalar için, bu tezdeki çalışmanın otomotiv sektörü dışında farklı sektörlerde uygulanması, bu çalışmanın daha geniş bir anket katılımıyla yapılması, Yeşil ve Yalın yönetimin Endüstri 4.0 veya dijitalleşme konularıyla birlikte değerlendirilerek farklı modeller oluşturulması şeklinde öneriler belirlenmiştir. Günümüzde, ekolojik sürdürülebilirlik artık şirketler için göz ardı edilemeyecek bir noktaya gelmiştir. Bu nedenle bu tezin sonucunda oluşturulan kavramsal model, otomotiv sektöründeki KOBİ'lerin Yalın ve Yeşil dönüşümü için oldukça mühim bir araçtır.
Özet (Çeviri)
The Lean and Green (LG) management concept became an important solution for achieving economic efficiency and environmental sustainability in recent years. This approach combines lean management and green applications. The recent improvements in the automotive sector has surpassed the lean management directives and currently are in need of a more sustainable and efficient transformation. At this point a comprehensive approach like LG management gains popularity in the sector. The Lean Green management aims at minimizing the ecological footprint, reducing operational costs, increasing the efficiency of the system and designing a more sustainable product and production system while considering environmental regulations and customer expectations. This study creates a conceptual model for lean and green management system implementation for small and medium-sized enterprises (SMEs) using SMART ISM and MICMAC analysis focusing on the automotive sector. As a first step, a bibliometric analysis and a literature research are conducted between the years 2015-2024 for LG management. This time frame has been selected in order to create a more up-to-date approach on an extensively examined subject such as lean management. Additionally, 2015 being the year in which the implementation of the Paris Agreement took place, is a valid reference year to start analysing green management. As a result of these analyses, the current standing of the literature is identified, and a list of the various solutions and techniques presented as enablers for Lean and Green applications is created focusing on the automotive sector. The input variables of the SMART ISM and MICMAC analysis are defined by merging the results of the two methods such as literature review and the bibliometric analysis. As a part of the ISM methodology a survey is done to evaluate the contextual relationships between the variables, focusing on SMEs in the automotive sector in Turkiye. The gathered information from the conducted survey is used to create the structural self-interaction matrix (SSIM). The matrix values are then uploaded to the SMART ISM tool to obtain the final version of the conceptual model and the MICMAC analysis graphical representation. These models contain valuable information for managers or business owners who want to implement LG management in their businesses. The final SMART ISM conceptual model positions the variables, which are Lean Green management enablers, in a three-level hierarchical model. The MICMAC graph results show how the variables influence one and other. The overall assessment results in a step-by-step strategic proposition on how to implement Lean Green management transformation in SMEs operating in the automotive sector. In summary, Lean and Green management practices provide many benefits to a company in the long term, such as increasing profitability, reducing biologic and manufacturing waste, establishing an environmentally friendly production system, and increasing competitiveness in the market. Furthermore, this study sheds a light on the future research directions for scholars in the LG management area.
Benzer Tezler
- Coğrafi bilgi sistemleri entegreli makine öğrenmesine dayalı toplu taşınmaz değerleme modelinin geliştirilmesi
Development of mass property valuation model based on geographic information systems integrated machine learning methods
MUHAMMED OĞUZHAN METE
Doktora
Türkçe
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU
- Akıllı konut binalarında etkileşim kavramı ve kentsel ağ bağlamında bir model
A conceptual model based on interaction between smart houses and urban network
ÜMİT SABRİ TÜRKCAN
- Endüstri 4.0'da robotik ve eklemeli üretim teknolojilerinin farklı rekabet ve üretim senaryoları altında stratejik analizi
Strategic analysis of robotic machining and additive manufacturing technologies under different competition and production scenarios
İREM ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇKİN POLAT
- Düşey mülkiyet haklarının 3-boyutlu yönetimi için yapı bilgi modellemesi (Bim)-tabanlı bütünleşik bir modelin geliştirilmesi ve üç-parçalı döngü yaklaşımı
Development of a building information modeling (Bim)-based integrated model for 3-dimensional management of vertical property rights and tripartite cycle proposal
DOĞUŞ GÜLER
Doktora
Türkçe
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU
- Managing clinical research using fair digital objects on blockchain
Blokzincir üzerinde fair dijital nesneleri kullanarak klinik araştırmaların yönetilmesi
ŞEYMA CİHAN
Doktora
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN ÖZSOY
PROF. DR. OYA DENİZ BEYAN