İkili görev egzersizlerinin yaşlı bireylerde yaşam kalitesi, fiziksel ve bilişsel fonksiyonlar üzerine etkisinin incelenmesi
To study the effects of dual-task exercise on quality of life, physical function, and cognitive function in older adults
- Tez No: 949015
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN AKTOP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Geriatri, Spor, Geriatrics, Sports
- Anahtar Kelimeler: İkili Görev Egzersizleri, Bilişsel ve Fiziksel Performans, Yaşlılarda Yaşam Kalitesi, Fonksiyonel Yakın Kızılötesi Spektroskopi, Dual-task Exercise, Cognitive and Physical Performance, Quality of Life in Older Adults, Functional Near-Infrared Spectroscopy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hareket ve Antrenman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hareket ve Antrenman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Amaç: Antalya'da yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerde ikili görev egzersizlerinin bilişsel işlevler, fiziksel performans ve yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini değerlendirmek ve bunları fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) ile nörolojik düzeyde incelemektir. Yöntem: Çalışmaya, Antalya'da yaşayan 65 yaş ve üzeri gönüllü kadınlardan oluşan müdahale (n=18; 71,53 ± 4,39 yaş) ve kontrol (n=13; 69,84 ± 4,65 yaş) grupları katıldı. Vücut kompozisyonu Tanita cihazı ile ölçüldü; yaşam kalitesi SF-36 ve depresyon düzeyi Geriatrik Depresyon Ölçeği kısa formu ile değerlendirildi. Demografik veriler kişisel bilgi formu ile toplandı. Müdahale, haftada iki gün, sekiz hafta, toplam 16 oturumluk Synap destekli ikili görev egzersiz programıydı. Oturumlar 5 dakika ısınma, 45 dakika egzersiz ve 5 dakika soğumadan oluştu. Bilişsel fonksiyonlar Stroop ve İz Sürme Testi ile; fiziksel performans tek ayak durma testiyle ölçüldü; yürütücü işlev değişiklikleri fNIRS ile izlendi. Testler müdahale öncesi, sonrası ve dört haftalık takip süreci sonunda uygulandı. Bulgular: Yapılan analizler, deney grubunda Stroop ve İz Sürme Testi gibi bilişsel testlerde zamanla anlamlı gelişmeler olduğunu göstermiştir. Bu gelişmeler, fNIRS ile sağ dorsolateral prefrontal korteks ve sol süperior frontal girus bölgelerinde oksijenli hemoglobin artışı ile desteklendi. Fiziksel performansta kısa vadeli el kavrama kuvveti artışı; SOKT ve tek ayak denge testlerinde frontal kortekste sürdürülebilir aktivasyon artışı görüldü. Yaşam kalitesinde fiziksel rol güçlüğü alt boyutunda iyileşme, Duygusal rol güçlüğünde anlamlı değişim gözlenmedi. Sonuç: İkili görev egzersizleri, yaşlılarda bilişsel ve motor fonksiyonları geliştirip yaşam kalitesinin fiziksel boyutunu artıran etkili bir yöntemdir. Ancak kazanımların sürdürülmesi ve duygusal iyiliğin devamı için uzun vadeli, kapsamlı ve multidisipliner müdahaleler gereklidir.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study evaluated the effects of dual-task exercises on cognitive functions, physical performance, and quality of life in individuals aged 65 and older living in Antalya, Türkiye, examining these effects neurologically using functional near-infrared spectroscopy (fNIRS). Method: Eighteen intervention (71.53 ± 4.39 years) and thirteen control (69.84 ± 4.65 years) female participants from Antalya were included. Body composition, quality of life (SF-36), and depression (Geriatric Depression Scale) were assessed. The intervention was an 8-week (16 sessions) Synap-supported dual-task exercise program. Cognitive functions (Stroop, Trail Making Tests), physical performance (single-leg stance), and executive function changes (fNIRS) were measured pre-intervention, post-intervention, and after a four-week follow-up. Results: The analyses demonstrated significant improvements over time in cognitive tests such as the Stroop and Trail Making Tests in the experimental group. These cognitive gains were supported by increased oxygenated hemoglobin levels in the right dorsolateral prefrontal cortex and left superior frontal gyrus regions, as measured by fNIRS. In terms of physical performance, a short-term increase in grip strength was observed, along with sustained activation in the frontal cortex during the Timed Sit-to-Stand Test (SST) and single-leg balance test. While improvement was noted in the Physical Role Functioning subscale of quality of life, no significant change was observed in the Emotional Role Functioning subscale. Conclusion: Dual-task exercises effectively enhance cognitive and motor functions and support physical quality of life in older adults. However, long-term, multidisciplinary interventions are needed to sustain these benefits and promote emotional well-being for this growing demographic.
Benzer Tezler
- Kinetik beyin egzersizlerinin yaşlılarda denge ve çift görev aktivitelerine etkisi
The effect of kinetic brain exercises on balance and dual-task activities in the elderly
ELİF DİLARA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBiruni ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU RAZAK ÖZDİNÇLER
- Yaşlılarda müzik eşliğinde yapılan büyük amplitüdlü kalistenik grup egzersizlerinin denge ve ikili görev performansı üzerine etkisi
The effect of large-amplitude calisthenic group exercises accompanied by music on balance and dual-task performance in older adults
ZEYNEP FIÇICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBiruni ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜZİN KAYA AYTUTULDU
- Huzurevlerinde kalan geriatrik bireylerde motor ve bilişsel dual TASK ile yapılan egzersizlerin düşme, denge ve yürümeye olan etkilerinin karşılaştırılması
Comparison of the effects of motor and cognitive dual TASK exercises on falls, balance and walking in geriatric individuals living in nursing homes
EGEMEN SEBÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Fizyoterapi ve RehabilitasyonAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİHTER AKINOĞLU
- Karate sporcularının iki farklı düzlemde uyguladığı aktivasyon sonrası potansiyasyon çalışmalarının hedefe yönelik hareket süratine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of post activation potentiation exercises performed by karate athletes in two different planes on target directed movement speed
EMRE AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporMarmara ÜniversitesiHareket ve Antrenman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN SOYKAN
- Karaciğer nakli olmuş hastalarda motor-kognitif ikili görev egzersizlerinin kognitif fonksiyon, denge ve fonksiyonel kapasite üzerine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of motor-cognitive dual-task exercises on cognitive function, balance and functional capacity in patients with liver transplantation
İLKER DEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHasan Kalyoncu ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEZBAN BAYRAMLAR