'Film Mirasım' görsel-işitsel arşivinde ulusal belleğin temsili
The representation of national memory in the 'Film Heritage' audiovisual archive
- Tez No: 949051
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YURDAGÜL ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu çalışma, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen Film Mirasım dijital arşivinde yer alan 1918–1960 dönemine ait görsel-işitsel içerikler üzerinden, Türkiye'nin ulusal belleğinin devlet eliyle üretilen görüntülü anlatılar aracılığıyla nasıl temsil edildiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Arşivde yer alan 117 sesli video, otomatik transkripsiyon yöntemiyle yazıya dökülmüş; ardından içerikler nitel analiz teknikleriyle sistematik olarak incelenmiştir. ATLAS.ti yazılımı kullanılarak yürütülen içerik analizinde, öncelikle kodlar belirlenmiş; benzer kodlar kategoriler altında gruplandırılmış ve bu kategorilerden yola çıkılarak dört ana tema belirlenmiştir: Kamu Politikaları, Uluslararası İlişkiler, Bağımsızlık ve Millî Kimlik, Siyasi Yapı. Kod düzeyinde yapılan analizlerde, 1918–1938 döneminde sanayi ve millî değerlerin; 1938–1950 arasında savunma ve makroekonomik politikaların; 1950–1960 döneminde ise enerji ve dış ilişkilerin öne çıktığı görülmüştür. Liderlerin söylemleri de bu dağılıma paralel biçimde şekillenmiş; Atatürk'ün sanayi ve millî değerlere, İnönü'nün savunma ve parti yapılarına, Bayar ve Menderes'in ise kalkınma ve dış politikaya ağırlık verdiği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca üç düzeyli sosyal ağ analizi gerçekleştirilmiştir: İlk olarak, tematik ağ analizi ile konuşmalardaki ana temalar ve kodlar arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. İkinci olarak, dönemsel ağ analizi ile tematik yapının zaman içerisindeki değişimi incelenmiştir. Son olarak, lider-kod analizi ile Atatürk, İnönü, Bayar ve Menderes'in konuşmalarındaki tematik vurgular karşılaştırılmıştır. Bulgulara göre, Kamu Politikaları ve Uluslararası İlişkiler temaları her üç dönemde de merkezî konumda yer alırken; Bağımsızlık ve Millî Kimlik temasının daha sınırlı ilişkilere sahip olduğu görülmüştür. 1918–1960 dönemini kapsayan tematik ağ çözümlemesi, ilk dönemlerde daha yoğun bağlantılara sahip sınırlı sayıda temanın öne çıktığını; 1950-1960 döneminde ise düğüm sayısının arttığını ancak bağlantı yoğunluğunun azaldığını göstermektedir. Liderler arasında Menderes ve Bayar'ın ekonomik temalarla ön plana çıktığı, İnönü'nün geçiş sağlayıcı, Atatürk'ün ise yönlendirici bir rol üstlendiği görülmektedir. Sonuç olarak bu çalışma, Film Mirasım arşivinde yer alan devlet kaynaklı görsel-işitsel içeriklerin, Türkiye'nin ulusal belleğini şekillendiren söylemleri nasıl yapılandırdığını hem içerik hem de ilişki temelli analizlerle ortaya koymaktadır. İçerik analizi ve sosyal ağ analizinin birlikte kullanılması çalışmayı yöntemsel açıdan özgün kılmakta; dijital arşivlerin temsili gücü, erişilebilirliği ve içerik düzenine yönelik öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Bu çalışma, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen Film Mirasım dijital arşivinde yer alan 1918–1960 dönemine ait görsel-işitsel içerikler üzerinden, Türkiye'nin ulusal belleğinin devlet eliyle üretilen görüntülü anlatılar aracılığıyla nasıl temsil edildiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Arşivde yer alan 117 sesli video, otomatik transkripsiyon yöntemiyle yazıya dökülmüş; ardından içerikler nitel analiz teknikleriyle sistematik olarak incelenmiştir. ATLAS.ti yazılımı kullanılarak yürütülen içerik analizinde, öncelikle kodlar belirlenmiş; benzer kodlar kategoriler altında gruplandırılmış ve bu kategorilerden yola çıkılarak dört ana tema belirlenmiştir: Kamu Politikaları, Uluslararası İlişkiler, Bağımsızlık ve Millî Kimlik, Siyasi Yapı. Kod düzeyinde yapılan analizlerde, 1918–1938 döneminde sanayi ve millî değerlerin; 1938–1950 arasında savunma ve makroekonomik politikaların; 1950–1960 döneminde ise enerji ve dış ilişkilerin öne çıktığı görülmüştür. Liderlerin söylemleri de bu dağılıma paralel biçimde şekillenmiş; Atatürk'ün sanayi ve millî değerlere, İnönü'nün savunma ve parti yapılarına, Bayar ve Menderes'in ise kalkınma ve dış politikaya ağırlık verdiği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca üç düzeyli sosyal ağ analizi gerçekleştirilmiştir: İlk olarak, tematik ağ analizi ile konuşmalardaki ana temalar ve kodlar arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. İkinci olarak, dönemsel ağ analizi ile tematik yapının zaman içerisindeki değişimi incelenmiştir. Son olarak, lider-kod analizi ile Atatürk, İnönü, Bayar ve Menderes'in konuşmalarındaki tematik vurgular karşılaştırılmıştır. Bulgulara göre, Kamu Politikaları ve Uluslararası İlişkiler temaları her üç dönemde de merkezî konumda yer alırken; Bağımsızlık ve Millî Kimlik temasının daha sınırlı ilişkilere sahip olduğu görülmüştür. 1918–1960 dönemini kapsayan tematik ağ çözümlemesi, ilk dönemlerde daha yoğun bağlantılara sahip sınırlı sayıda temanın öne çıktığını; 1950-1960 döneminde ise düğüm sayısının arttığını ancak bağlantı yoğunluğunun azaldığını göstermektedir. Liderler arasında Menderes ve Bayar'ın ekonomik temalarla ön plana çıktığı, İnönü'nün geçiş sağlayıcı, Atatürk'ün ise yönlendirici bir rol üstlendiği görülmektedir. Sonuç olarak bu çalışma, Film Mirasım arşivinde yer alan devlet kaynaklı görsel-işitsel içeriklerin, Türkiye'nin ulusal belleğini şekillendiren söylemleri nasıl yapılandırdığını hem içerik hem de ilişki temelli analizlerle ortaya koymaktadır. İçerik analizi ve sosyal ağ analizinin birlikte kullanılması çalışmayı yöntemsel açıdan özgün kılmakta; dijital arşivlerin temsili gücü, erişilebilirliği ve içerik düzenine yönelik öneriler sunmaktadır.
Benzer Tezler
- Sinema kültür mirasının korunması ve dijital teknolojik gelişmelerin film arşivciliğine etkileri
Preserving the cultural heritage of cinema and the effects of digital technological improvements on film archiving
ESRA EREN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2012
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. ASİYE KORKMAZ
- Sinema filmlerinin restorasyonu,restorasyonda uyulması gereken yasal ve ahlaki kurallar
Restoration of motion pictures, legal and moral rules for restoration
ELİF ÖZÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA EREN
- Bir kültür kurumu olarak sinematekler
Cinematheques as a cultural institution
MAHMUT ÇAĞRI İNCEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıYeditepe ÜniversitesiSanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. MERYEM ARICAN ALTUNLU
- Türkiye'de film arşivciliği sorunları ve arşivciliğin Türk sinema ve televizyonuna etkileri
Film archiving problems in Turkey and the effects of archiving on Turkish cinema and television
HİLAL ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. SAMİ ŞEKEROĞLU
- Toplumsal bellek açısından enkaz altındaki bir kültürün belgesel filmler aracılığıyla aktarımı(deprem sonrasında NTV'nin Hatay belgeselleri üzerine bir inceleme)
The transmission of a culture burried under the rubble through documentary films in the context of collective memory (an analysis of NTV's documentaries on Hatay after the earthquake)
AHMET ŞEFİK YEŞİLTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim Bilimleriİstanbul Aydın ÜniversitesiTelevizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ENGİN BAŞCI