Geri Dön

Erişkin popülasyonda TSH, serbest T4 ve serbest T3 testlerinin referans aralıklarının indirekt yöntemle belirlenmesi

Determination of reference intervals for TSH, free T4, and free T3 tests in adult population using an indirect approach

PDF İndir

  1. Tez No: 949310
  2. Yazar: ESRA YILMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA KILIÇ
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Biyokimya, Biochemistry
  6. Anahtar Kelimeler: Referans aralık, indirekt yaklaşım, biyolojik varyasyon, makine öğrenimi, tiroit fonksiyon testleri, Reference interval, indirect approach, biological variation, machine learning, thyroid function tests
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bakanlığı
  10. Enstitü: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

Amaç: Bu çalışmada tiroit stimülan hormon (TSH), serbest tiroksin (sT4) ve serbest triiyodotironin (sT3) testlerinin referans aralıklarının indirekt yöntemle hesaplanması amaçlanmıştır. Hesaplama sürecinde alt grup ihtiyacını belirlemede konvansiyonel yöntem ve yapay zeka algoritmalarının kullanılarak sonuçlara etkilerinin değerlendirilmesi ve farklı indirekt hesaplama yöntemlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız, indirekt referans aralık çalışması için Uluslararası Klinik Kimya ve Laboratuvar Tıbbı Federasyonu (IFCC) Referans Aralıkları ve Karar Limitleri Komitesi tarafından önerilen protokol doğrultusunda tasarlanmıştır. Hastanemiz polikliniklerine 1 Ocak 2022- 31 Temmuz 2024 tarihleri arasında başvuran ve tiroit fonksiyon testleri (TFT) çalışılan 18 yaş ve üzeri 37.255 bireyin laboratuvar bilgi yönetim sistemindeki (LBYS) verileri alındı. Elde edilen verilere dahil etme ve dışlama kriterleri uygulandıktan sonra 5.870 birey referans örnek grubu olarak belirlendi. Alt gruplar hem Harris ve Boyd (konvansiyonel) yöntemi ile hem de hiyerarşik kümeleme algoritmaları ile değerlendirildi. Referans aralıklar nonparametrik persentil metod ile hesaplandı. Çeşitli referans limit hesaplama yöntemlerinin hasta sonuçlarını yorumlamaya etkisini değerlendirmek için referans limitler, üretici referans aralıklarında olduğu gibi yaş ve cinsiyete özgü olmadan belirlendi. Nonparametrik yüzdelik yöntem, Bhattacharya, refineR, reflimR yöntemleri ve biyolojik varyasyon temelli yaklaşım ile referans limitler hesaplandı. Bulgular: TSH, sT4 ve sT3 sonuçları için yaş ve cinsiyet özellikleri dahil edilerek hiyerarşik kümeleme algoritması ile yapılan gruplama çalışmasında, tüm gruplarda en önemli kriterin yaş olduğuna karar verildi. Elde edilen grupların yaş aralıkları TSH için; Grup I: 18-28 yaş, Grup II: 29-36 yaş, Grup III: 37-45 yaş, Grup IV: 46-52 yaş, Grup V: 53-65 yaş, Grup VI: 66-104 yaş idi. sT4 için; Grup I: 18-29 yaş, Grup II: 30-37 yaş, Grup III: 38-44 yaş, Grup IV: 45-55 yaş, Grup V: 56-74 yaş, Grup VI: 75-104 yaş idi. TSH için üretici referans aralığı 0.35-5.50 mIU/L iken makine öğrenimi ile yapılan gruplarda genel olarak daha yüksek referans alt limit ve daha düşük üst limitler elde edildi (Grup I: 0.68-5.15 mIU/L, Grup II: 0.55-5.09 mIU/L, Grup III: 0.53-4.76 mIU/L, Grup IV: 0.45-4.96 mIU/L, Grup V: 0.36-5.14 mIU/L, Grup VI: 0.41-5.67 mIU/L). sT4 için üretici referans aralığı 0.89-1.76 ng/dL iken makine öğrenimi ile elde edilen gruplarda genel olarak daha yüksek alt limit ve daha düşük üst limit değerleri elde edildi (Grup I: 0.91-1.51 ng/dL, Grup II: 0.91-1.52 ng/dL, Grup III: 0.89-1.49 ng/dL, Grup IV: 0.89-1.48 ng/dL, Grup V: 0.88-1.51 ng/dL, Grup VI: 0.88-1.51 ng/dL). Konvansiyonel yöntemde rastgele bölümleme yapmak yerine TSH, sT4 ve sT3 için makine öğrenimi ile elde edilen yaş grupları test edildi. Analiz sonucunda TSH için yaşa göre alt grup ihtiyacı varken cinsiyet açısından alt grup ihtiyacı yoktu. sT4 için yaşa göre alt grup ihtiyacı yokken cinsiyete göre alt grup ihtiyacı vardı, sT3 için hem yaş hem de cinsiyete göre alt grup ihtiyacı vardı. Gruplama yapılmadan tüm referans örnek grubunda referans aralıklar TSH ve sT4 için sırasıyla nonparametrik yüzdelik yöntem ile 0.49-5.12 mIU/L, 0.90-1.52 ng/dL; Bhattacharya yöntemi ile 0.50-5.17 mIU/L, 0.88-1.51 ng/dL; refineR ile 0.64-5.46 mIU/L, 0.91-1.54 ng/dL; reflimR ile 0.63-5.69 mIU/L, 0.85-1.46 ng/dL; biyolojik varyasyon temelli yaklaşım ile de sT4 için 0.9-1.38 ng/dL olarak hesaplandı. Sonuç: Makine öğrenimi yaklaşımları TSH, sT4 ve sT3 için yalnızca yaş temelli bölümlendirmenin gerekli olduğunu, konvansiyonel yöntemler TSH ve sT3 için yaşa, sT4 ve sT3 için cinsiyete dayalı bölümlendirmenin gerekli olduğunu göstermiştir. Makine öğrenimi yöntemleri, alt grup belirleme ve değişken öneminin değerlendirilmesi açısından daha nesnel bir çerçeve sunmuştur. Farklı indirekt referans limit hesaplama yöntemleri referans limitlerde küçük farklılıklar oluştursa da, patolojik değerlerin sıkı bir şekilde dışlanması doğru yorumlama açısından en kritik faktör olmuştur. Bu nedenle, verilerin titizlikle filtrelenmesi ve uygun yöntemin seçilmesi, tiroit fonksiyon testlerinin klinik yararlılığını artırmak açısından büyük önem taşımaktadır.

Özet (Çeviri)

Aim: This study aimed to determine reference intervals for thyroid‐stimulating hormone (TSH), free T4 (fT4) and free T3 (fT3) using an indirect approach. We evaluated the impact of subgrouping based on both the conventional Harris–Boyd method and machine learning clustering algorithms on the necessity of partitioning and assessed how various calculation methods influence reference limits and, consequently, the interpretation of patient results. Materials and Methods: The study was conducted in accordance with the protocol recommended by the IFCC Committee on Reference Intervals and Decision Limits for indirect reference interval studies. We retrieved laboratory information system data for thyroid function tests (TFTs) from 37255 individuals aged 18 years and older who visited our hospital between January 1, 2022, and July 31, 2024. After applying inclusion and exclusion criteria, 5870 individuals comprised the reference sample group. The need for partitioning was evaluated using both the Harris–Boyd method and hierarchical clustering algorithms. Reference intervals were calculated using the nonparametric percentile method. To assess the effect of the calculation method on result interpretation, reference intervals were also estimated without partitioning using the nonparametric percentile method, a biological variation–based approach, and the Bhattacharya, refineR, and reflimR methods. Results: When TSH, fT4, fT3, and demographic variables were included in the hierarchical clustering analysis, age emerged as the most significant factor across all clusters. The age ranges for the resulting clusters were as follows: for TSH: Group I: 18–28 years, Group II: 29–36 years, Group III: 37–45 years, Group IV: 46–52 years, Group V: 53–65 years, Group VI: 66–104 years; for fT4: Group I: 18–29 years, Group II: 30–37 years, Group III: 38–44 years, Group IV: 45–55 years, Group V: 56–74 years, Group VI: 75–104 years. The manufacturer's reference interval for TSH is 0.35–5.50 mIU/L. Our subgroup-specific intervals were generally higher at the lower limit and lower at the upper limit: Group I: 0.68–5.15 mIU/L, Group II: 0.55–5.09 mIU/L, Group III: 0.53– 4.76 mIU/L, Group IV: 0.45–4.96 mIU/L, Group V: 0.36–5.14 mIU/L, Group VI: 0.41–5.67 mIU/L. For fT4, whose manufacturer's interval is 0.89–1.76 ng/dL, the subgroup-specific intervals were slightly narrower: Group I: 0.91–1.51 ng/dL, Group II: 0.91–1.52 ng/dL, Group III: 0.89–1.49 ng/dL, Group IV: 0.89–1.48 ng/dL, Group V: 0.88–1.51 ng/dL, Group VI: 0.88–1.51 ng/dL. When each method was applied to the full reference group without partitioning, the calculated intervals were as follows: for TSH, the nonparametric method yielded 0.49–5.12 mIU/L, the Bhattacharya method yielded 0.50–5.17 mIU/L, refineR yielded 0.64–5.46 mIU/L, and reflimR yielded 0.63–5.69 mIU/L; for fT4, the nonparametric method yielded 0.90–1.52 ng/dL, Bhattacharya yielded 0.88–1.51 ng/dL, refineR yielded 0.91–1.54 ng/dL, reflimR yielded 0.85–1.46 ng/dL, and the biological variation–based approach yielded 0.90–1.38 ng/dL. Conclusion: Machine learning approaches indicated that only age-based partitioning is necessary for TSH, fT4, and fT3, whereas conventional methods suggested age-based partitioning for TSH and fT3, and sex-based partitioning for fT4 and fT3. Machine learning methods provided a more objective framework for subgroup identification and assessment of variable importance. Although different indirect methods yielded slight variations in reference limits, the strict exclusion of pathological values remained the most critical factor for accurate interpretation. Therefore, rigorous data filtering and appropriate method selection are of paramount importance for enhancing the clinical utility of thyroid function tests.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    281527

    Adolesan ve erişkin polikistik over sendromlu hastalar arasındaki klinik, endokrinolojik ve biyokimyasal farklılıkların değerlendirilmesi

    Evaluating the clinical, endocrinological and biochemical differences between adolescents and adults with polycystic ovary syndrome

    EBRU YÜCE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Kadın Hastalıkları ve DoğumUfuk Üniversitesi

    Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECAİ PABUÇCU

  2. Tez No

    689885

    Standart ve agresif seyirli diferansiye tiroid kanserlerinde BRAF V600E ve TERT mutasyon analizlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of BRAF V600E and TERT mutation analysis in standard and aggressive differential thyroid cancers

    NIGAR GASIMOVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Genel CerrahiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET CEM DURAL

  3. Tez No

    341830

    Hirsutizm ile başvuran hastalarda cushıng sendromu sıklığı

    The frequency of cushing's syndrome in patients with hirsutism

    BANU AÇMAZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıErciyes Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FAHRETTİN KELEŞTEMUR

  4. Tez No

    88297

    Samsun ili erişkin populasyonunda tiroid hormonlarının referans aralıklarının belirlenmesi

    Başlık çevirisi yok

    MÜZEYYEN AYDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    BiyokimyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Biyokimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULKERİM BEDİR

  5. Tez No

    153882

    Down sendromlu olgularda tiroid fonksiyon bozukluğu, çölyak hastalığı ve tip I diabetes mellitus insidansı

    Başlık çevirisi yok

    TAHSİN ÇAKIR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bakanlığı

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SADİ VİDİNLİSAN

Geri Dön