Koroner BT anjiyografide etkin dozun tahmini ve boyuta özgü doz tahmininin yapay zeka ile modellenmesi
Estimation of effective dose in coronary CT angiography and modelling of size-specific dose estimation with artificial intelligence
- Tez No: 949372
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VEDAT ADIGÜZEL, DOÇ. DR. MUHAMMET ALİ KARABULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Yaptığımız çalışma koroner arterlerde risk değerlendirmesi klinik endikasyonuna yönelik etkin dozu doğrudan ve önemsenecek ölçüde etkileyen faktörlere göre sınıflandırılmış koroner BT anjiyografi ve kalsiyum skorlama BT taramalarına ait protokoller oluşturarak, etkin doz ve boyuta özgü doz değerlerinin tahminini, oluşturulan protokollere yönelik tipik DRL değerlerini önermeyi ve SSDE değerlerinin tahmin yöntemine alternatif yapay zeka desteği ile matematiksel model geliştirmeyi amaçlamaktadır. Kardiyovasküler hastalıkların tanısının konmasında yaygın bir prosedür haline gelen koroner BT anjiyografi ve kalsiyum skorlama BT taramalarında standardizasyon eksikliği, optimizasyon ihtiyacı ve BT tarayıcılarındaki koroner BT anjiyografi protokollerinin klinik endikasyon, hasta vücut tipi, tarama yöntemi ve yöntemlere ait opsiyonel özelliklerinin çeşitliliği sebebi ile tahmin edilen ED ve SSDE değerlerinin değişkenliği ciddiye alınacak düzeydedir. DRL değerleri, öncelikle klinik endikasyona yönelik BT tarama protokollerinin ED ve SSDE tahminini doğrudan etkileyen faktörlerine göre sınıflandırılmalı, doz azaltma stratejileri uygulanmalı ve optimizasyonu sağlanmalıdır. DRL değerleri, koroner BT anjiyografi ve kalsiyum skorlama BT taramaları için bu perspektif de oluşturulduğunda daha objektif DRL değerlerinin elde edilmesine katkı sağlayacaktır. Çalışmamızda tek bir sağlık kuruluşunun radyoloji ünitesindeki 64 dedektörlü bir adet BT cihazı kullanılmıştır. Yaptığımız çalışma üç aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada protokol sınıflandırma yöntemimize göre tarama protokolleri oluşturmuştur ve optimizasyonları sağlanmıştır. Her bir protokol için 30 hastadan oluşan ve toplamında 240 hastanın verisi çalışmamız tarafından kullanılmıştır. Oluşturulan protokollerin ED ve SSDE tahminleri uluslararası kuruluşların yayınlarına ve literatürdeki referanslara göre yapılmıştır. İkinci aşamada BT tarama protokollerinin DLP ve CTDIvol değerleri üzerinden medyan değerler hesaplanarak protokollere özgü tipik DRL değerleri belirlenmiştir. Üçüncü aşamada protokollerin SSDE tahmin yöntemine alternatif yapay zeka desteği ile matematiksel model geliştirilmiştir. Yaptığımız çalışma, geniş kapsamı ile Türkiye'de koroner BT anjiyografiye özgü ilk DRL çalışması niteliğindedir ve çalışmamızın iyonizan radyasyon kaynaklarının barışçıl kullanımı ilkesinin ışığında, İş sağlığı ve güvenliği kapsamında, radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma prensipleri çerçevesinde; BT tarayıcılarının hasta ve çalışan sağlığı açısından daha güvenli kullanımına yönelik önemli bir adım olacağına inanmaktayız.
Özet (Çeviri)
Objective of Our Study is to develop protocols for CCTA and calcium scoring CT scans classified according to factors that directly affect the effective dose. These protocols are designed for risk assessment in coronary arteries based on clinical indications. We aim to estimate the effective dose and SSDE values, propose typical DRL values, and develop an alternative mathematical model for SSDE estimation. Standardization deficiency, the need for optimization, and variations in scanning methods and optional features of CCTA protocols in CT scanners significantly impact the variability of effective dose values. Radiation exposure levels among protocols vary widely. Before recommending DRL values, protocols should be classified based on factors affecting the effective dose, dose reduction strategies should be implemented, and optimization should be ensured. When DRL values for CCTA and calcium scoring scans are established within this perspective, more objective DRL values will be obtained. In our study, a single CT scanner with 64 detectors in the radiology unit of a healthcare facility was used. In the first stage, protocols were created according to our classification method, and optimizations were ensured. A total of 240 patient data were used, with 30 patients per protocol. The effective dose and SSDE estimates of the protocols were determined using various methods. In the second stage, statistical analyses were performed on dose data from the protocols, median values were calculated for DLP and CTDIvol data, and typical DRL values specific to each protocol were proposed. In the third stage, an alternative mathematical model for SSDE estimation was developed using artificial intelligence. With its broad scope, our study represents the first DRL study specific to CCTA in Türkiye. In light of the principle of peaceful use of ionizing radiation and within the framework of occupational health and safety, radiation safety, and radiation protection principles, we believe that this study will be an important step toward the safer use of CT scanners for both patient and worker health.
Benzer Tezler
- Koroner arter patoloji ve varyasyonlarının belirlenmesinde ÇKBT(128) anjiografinin tanısal değeri
The diagnostic value of MDCT (128) angiography for determining coronary artery pathology and variations
MEHMET MUNDUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Radyoloji ve Nükleer TıpSüleyman Demirel ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KAYAN
- 320 kesitli koroner BT anjiografide ciddi derecede koroner arter darlığı saptanan hastaların BT bulguları ile katater koroner anjiografi bulgularının karşılaştırılması
Comparison of coronary CT angiography and catheter coronary angiography findings in patients with severe coronary artery stenosis detected by 320-slice coronary CT angiography
ERHAN ERDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Radyoloji ve Nükleer TıpErciyes ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVZAT HERDEM
- 64 kesitlimultidedektör tomografi ile koroner BT uygulama alanları ve etkinliğinin araştırılması
Study of experience with Coronary CT with 64 slice multidetector tomography and its applications
OĞUZHAN YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Radyoloji ve Nükleer TıpEskişehir Osmangazi ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM RAGIP ÖZKAN
- Kardiyovasküler hastalıklardan primer korunma amaçlı risk değerlendirmesinde koroner BT anjiyografinin ve kişinin yaşam tarzı alışkanlıklarının rolü
The role of coronary CT angiography and personal life-style habits in risk assessment for primary protection from cardiovascular diseases
HATİCE İREM ÜZÜMCÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
KardiyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ÖZPELİT
- Kalpte anatomik varyasyonlar;1000 olgu eşliğinde retrospektif koroner bilgisayarlı tomografi anjiografi çalışması
Başlık çevirisi yok
ERHAN ÇELENK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Radyoloji ve Nükleer Tıpİstanbul ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENDUH DURSUN