XIX. yüzyıl sonları ve XX. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nda orman ürünlerinin ihracatı
Export of forest products in the Ottoman Empire during the late 19th and early 20th centuries
- Tez No: 949373
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSUN SARIBEY HAYKIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Osmanlı İmparatorluğu'nda ormanlar, Tanzimat dönemi öncesinde, esas olarak askerî amaçlarla, özellikle Tersane ve Tophane gibi stratejik kurumların malzeme ihtiyaçlarının karşılanmasında, halkın ısınma ve barınma gereksinimlerinin temininde ve hayvancılıkla uğraşan toplulukların otlatma alanı olarak kullanılmaktaydı. Ormancılık alanında tam bir uzmanlaşmaya gidilmesi ve teşkilatlanması ancak 1853-56 Kırım Savaşı döneminde başlamış, bu süreçte başta Fransız uzmanlar olmak üzere birçok yabancı uzman ülkeye çağrılarak ormancılık alanında ilk bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Tüm bu girişimler orman ürünlerinin devlet hazinesine gelir sağlayan önemli kaynaklar arasına girmesine vesile olmuştur. Bu çalışmada geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Osmanlı İmparatorluğu'nun mevcut orman varlığı ile bu ormanlardan elde edilen odun ve odun dışı ürünlerinin kullanım alanları tespit edilerek gerek iç gerekse dış pazardaki rolü belirlenmiştir. Osmanlı arşiv belgeleri, dönemin istatistik yıllıkları ve resmi raporları doğrultusunda yürütülen araştırmada, kereste, mahrukat ve mahsulât olarak üç ayrı başlıkta incelenen orman ürünlerinin dış ticaretteki yeri analiz edilmiştir. 1897 Osmanlı istatistiği ve dönemin Ticaret-i Hariciye istatistikleri, XIX. yüzyıl sonları ve XX. yüzyıl başlarında Osmanlı dış ticaretinde ithalat ve ihracat dengesini ortaya koymakta; orman ürünlerinin ihracat hacmi, ürün çeşitliliği ve bölgesel dağılımı hakkında da önemli veriler sunmaktadır. Çalışmanın sonucunda, orman ürünlerinin özellikle sanayi hammaddesi olarak Avrupa pazarlarında talep gördüğü; bu durumun da Osmanlı İmparatorluğu'nun hem orman politikalarında hem de iktisadi politikalarında belirleyici bir unsur olduğu ortaya konmuştur. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Orman Politikaları, Ormancılık Tarih, Orman Ürünleri, Dış Ticaret, İhracat, İstatistik.
Özet (Çeviri)
Prior to the Tanzimat era, forests in the Ottoman Empire were predominantly exploited for military purposes, particularly to meet the material needs of strategic institutions such as the Imperial Arsenal (Tersane) and the Armory (Tophane). In addition to these military uses, forests also fulfilled essential needs of the population, including heating and housing, and served as grazing lands for communities engaged in animal husbandry. A fully specialized and institutionalized forestry sector began to emerge only during the Crimean War (1853-1856), a period in which numerous foreign experts, particularly from France, were invited to the Empire. Their contributions marked the beginning of the first scientific studies in the field of forestry. These developments collectively contributed to the transformation of forest products into a significant source of revenue for the Ottoman state treasury. This study identifies the forest assets of the geographically vast Ottoman Empire and examines the uses of both timber and non-timber forest products, with the aim of determining their roles in domestic and foreign markets. Drawing on Ottoman archival documents, statistical yearbooks, and official reports, the research analyzes the role of forest products in foreign trade under three categories: timber (kereste), fuelwood (mahrukat), and other forest yields (mahsulat). The First Statistical Yearbook of the Ottoman Empire (1897), together with the foreign trade (Ticaret-i Hariciye) statistics of the period, reveals the import-export balance in Ottoman foreign trade during the late 19th and early 20th centuries. These sources also provide important data on the export volume, product diversity, and regional distribution of forest products. The study concludes that forest products, especially as industrial raw materials, were in high demand in European markets, and that this demand played a decisive role in shaping both the forestry policies and economic strategies of the Ottoman Empire. KEYWORDS: Forest Policies, History of Forestry, Forest Products, Foreign Trade, Export, Statistics.
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılın sonları XX. yüzyılın başlarında Aydın vilayetindeki hapishaneler
The Prisons of province of Aydın at the end of the nineteenth century and in the beginning of the twentieth century
UFUK ADAK
- XIX. yüzyıl sonları ve XX. yüzyıl başlarında Ardeşen nahiyesi
Post graduate thesis abstract subsdrict Ardesen in the late 19th century and early 20th
HÜSEYİN SARAÇ
- Erzincan'da suç, suçlu ve hapishane (XIX.yüzyılın sonu - XX. yüzyılın başı)
Crime,criminal and prison in erzincan(End of the 19th century-beginning of the 20th century)
MUHARREM USLU
- XIX. yüzyıl ortak ceza hukuku dilinin oluşumu: Osmanlı'da Ta'zîrin kalkması
The formation of the common criminal law notion of the XIX. century: The abolishment of Ta'zîr in the ottoman
KÜBRA NUGAY
Doktora
Türkçe
2020
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- XX.YY. Başlarında Erzurum Hapishanesi
Erzurum Pri̇son at the begi̇nni̇ng of the XX. Century.
SEVDA GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEVSER DEĞİRMENCİ