Çanakkale Harekâtı'nda İngiliz denizaltıları
The Royal Navy submarines in the Gallipoli Campaign
- Tez No: 949393
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MİTHAT ATABAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Denizaltıların stratejik bir silah olarak kullanılmasının ilk uygulamaları Çanakkale Cephesi'nde gerçekleşmiştir. İtilâf donanması, 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Muharebesi sonrasında sahip olduğu imkân ve kabiliyetlerinin tamamını yapılmakta olan kara harekâtının başarılı olması için sarf etmiştir. Amfibi harekât başta olmak üzere, kara bombardımanı, lojistik nakliyat ve mayın tarama faaliyetlerinin dışında kara harekâtının en kısa sürede başarıya ulaşması için İtilâf donanmasının üstlendiği en önemli görev; denizaltılarla Marmara'daki Türk nakliyatına taarruz etmek olmuştur. Komuta kademesinde“ikmal hattının kesilmesiyle birlikte savaşın kısa sürede kazanılacağı”düşüncesi hâkim olmuş, bunun sonucunda yeni bir silah olan denizaltıların kullanılmasına karar verilmiştir. Çanakkale Deniz Muharebesi sonrasında ve kara muharebeleri sırasında İtilâf denizaltıları Çanakkale Boğazı'nı geçmek için birçok girişim yapmıştır. Fransız denizaltıları ile Avustralya'nın HMAS AE-2 denizaltısı bu süre içerisinde kayda değer bir başarı elde edemezken, İngiliz denizaltılarının girişimleri ve sonrasında Marmara'da icra ettikleri faaliyetler savaşın gidişatını önemli ölçüde etkilemiştir. Lojistik nakliyatın en uygun ve verimli yöntemi olan deniz yoluna taarruz, İtilâf donanması için en önemli hedef olurken, savunmada kalan Osmanlı donanmasının temel görevi bu hattaki gemilerin korunması olmuştur. Denizaltıların nakliye gemilerini batırması sonucunda malzeme ve personel sevkiyatı sekteye uğrarken, gemi inşa ve onarım imkânı oldukça sınırlı olduğundan, batırılan veya yara alan gemilerin yeri doldurulamamıştır. Batırılan büyük tonajlı gemiler yerine, denizaltıların girmesinin zor olduğu sahil hattına yakın seyredebilen daha küçük tekneler görevlendirilmiş ve intikaller çoğunlukla gece periyodunda ve refakat eşliğinde yapılmıştır. Ancak İngiliz denizaltıların Çanakkale Harekâtı süresince icra ettiği faaliyetler, yoğun şekilde yapılan ve büyük kayba neden olan kara muharebelerinin gölgesinde kalmış, zorlu şartlar altında yapılan bu taarruzî harekâtların önemi yeteri kadar anlaşılamamıştır. Çanakkale Harekâtı'nın yeterince incelenmeyen alanlarından biri olan sualtını konu alan bu tezde; İngiliz denizaltıları tarafından gerçekleştirilen harekâtların tüm yönleriyle incelenerek bir bütün olarak ele alınması ve böylesine gibi zorlu bir coğrafyada kendisini ispatlayan denizaltıların günümüzde vazgeçilmez bir stratejik silaha dönüşüm sürecine ışık tutulması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The first applications of submarines as a strategic weapon occurred during the Gallipoli Campaign. After Çanakkale Naval War on March 18, 1915, the Allied Navy devoted all its resources and capabilities to ensuring the success of the ongoing land operations. Apart from amphibious operations, bombardment, logistical transport, and mine sweeping activities, the most important task undertaken by the Allied Navy to achieve the land operation's success as quickly as possible was to attack Turkish supply lines in the Sea of Marmara using submarines. The commanding leadership believed that“cutting off the supply lines would result in the war being won in a short period”and as a result, the decision was made to employ submarines, a new weapon. After Çanakkale Naval War and during the land battles, the Allied submarines made several attempts to pass through the Çanakkale Strait. While French submarines and the Australian HMAS AE-2 submarine did not achieve significant success during this period, the Royal Navy submarines' attempts to pass through the Strait and their subsequent activities in the Sea of Marmara had a considerable impact on the course of the war. The most suitable and efficient method of logistics transport, which was by sea, became the primary target for the Allied Navy, while the main task of the defending Ottoman Navy was to protect the vessels on this route. The sinking of merchant ships by submarines disrupted the transportation of materials and personnel, and since shipbuilding and repair capabilities were very limited, the ships that were sunk or damaged could not be replaced. Instead of large-tonnage ships that were easy targets for submarines, smaller vessels, which could navigate close to the coast where submarines had difficulty operating, were assigned the task. Shipments were mostly made during nighttime and with escort support. However, the activities of the Royal Navy submarines during the Gallipoli Campaign remained overshadowed by the intense land battles, which were characterized by heavy losses. The importance of these submarine operations, carried out under difficult conditions, was not fully understood. This thesis aims to examine all aspects of the operations carried out by the Royal Navy submarines, to analyze the Gallipoli Campaign as a whole, and to shed light on the process in which submarines, proving themselves in such a challenging geography, evolved into an indispensable strategic weapon in modern times.
Benzer Tezler
- Çanakkale Savaşları'nda İtilâf Donanması'na vurulan büyük darbe: Mayıs 1915 Harekâtı
The knockout of Allied Navy in Gallipoli Campaign: May 1915 Operation
ABDULLAH BURAK KANDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİTHAT ATABAY
- Çanakkkale savaşında Türk hava harekatı (Mart 1915-Ocak 1916)
Çanakkale air wars (March 1915- January 1916)
SONER ORAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YAVUZ ERCAN
- Kültürel miras turizmi açısından Gelibolu Yarımadası'nda bulunan yabancı savaş mezarlıkları
Foreing war cemeteries on the Gallipoli Peninsula for cultural heritage tourism
SITKI TIKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİ HALUK ERDEM
- I. Anafartalar Muharebesi (6-10 Ağustos 1915)
First Battle of Anafartalar (6-10 August 1915)
ASLIHAN KERVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAskeri Tarih Araştırmaları Anabilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ BORLAT