Yeni endüstriyel şehircilik yaklaşımı: Kuzey Bomonti örneği
New industrial urbanization approach: The North Bomonti example
- Tez No: 949435
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Küresel ölçekte kent ekonomilerinde yaşanan dönüşüm, özellikle birçok gelişmiş metropolde belirginleşen sanayisizleşme süreçleri ile karakterize olmuş, zaman geçtikçe sürecin mekânsal, toplumsal ve ekonomik sonuçları, endüstriyel faaliyetlerin kentsel bağlamdaki rolünün yeniden ele alınmasını zorunlu kılmıştır. Günümüzde sanayinin salt kirlilik ve köhneme kaynağı olarak görülmesinden, belirli endüstriyel biçimlerin kentsel canlılığa, dayanıklılığa ve ekonomik çeşitliliğe katkıda bulunma potansiyelinin fark edilmesine doğru bir anlayış değişimi yaşanmaktadır. Kent merkezlerinde arazi değerlerinin astronomik yükselişi ve yüksek rant beklentisi gibi ekonomik ve politik faktörlerin birleşimi, üretimin kentte yarattığı gürültü, atık yönetimi ve lojistik gibi sorunlar, yapısal stokların köhneleşmesi ve özellikle İstanbul gibi kentlerde mevcut afet riski gibi faktörler üretim faaliyetlerinin dışlanmasını meşrulaştıran gerekçeler olarak kullanılmaktadır. Üretim fonksiyonları; lüks konut, ofis ve alışveriş merkezleri gibi yüksek rant getiren faaliyetlerle rekabet edememekte, üretim faaliyetlerinin kent merkezlerinden dışlanması, arazi rantını maksimize etme amacı güden, kentsel politikalar ve planlama eksiklikleriyle desteklenen, deprem riskini dahi bir fırsat olarak gören sistematik bir sürecin sonucuna dönüşmektedir. Bu problemlere yanıt olarak, son yıllarda farklı yaklaşımlar geliştirilmiş ve“Yeni Endüstriyel Şehircilik”bu yaklaşımlar içerisinde günümüz paradigmalarını iyi değerlendiren bir söylem olarak önem kazanmıştır. Bu yaklaşım, sanayi sonrası kentlerin yapısal dönüşümünü üretken bir düzlemde mekânsal olarak yönetmeyi ve yönlendirmeyi amaçlayan; kentler, insanlar ve endüstri arasındaki ilişkileri yeniden düşünen, üretimin kentle entegrasyonunu tanımlayan kavramsal ve pratik bir değişimdir. Sanayinin sadece ekonomik bir unsur olarak değil; sosyal, kültürel ve mekânsal bağlamlarıyla birlikte ele alınan bir bileşen olmasını sağlayarak, kentsel dirençlilik, ekonomik canlılık ve sosyal kapsayıcılık ilkeleriyle uyumlu bir şehircilik anlayışını temsil eder. Bu çalışmada; İstanbul'un Şişli ilçesindeki Kuzey Bomonti alt bölgesi, kent merkezinde üretim faaliyetlerinin devam ettiği hibrit bir örnek alan olarak değerlendirilmiş ve bir dizi kentsel analiz filtresinden geçirilerek tanımlanmıştır.“Yeni Endüstriyel Şehircilik”yaklaşımının teorik altyapısını, alanın tarihsel kimliği ve mevcut potansiyeli ile birleştiren, üretim faaliyetlerinin kent içi varlığını devam ettirirken farklı fonksiyonların birlikteliğinden gelecek sinerjinin yerel bir endüstriyel ekosistem kurmasını amaçlayan örnek bir mekân kurgusu geliştirilmiştir. Bu çalışma, kent merkezindeki üretim faaliyetlerinin sürdürülebilir biçimde varlığını korumasını aynı zamanda kentsel mekânın ve sosyal yaşamın ayrılmaz bir parçası olarak yeniden konumlandırılmasını savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The global transformation in urban economies, particularly characterized by deindustrialization processes evident in many developed metropolises, has increasingly necessitated a re-evaluation of the role of industrial activities within the urban context, given their evolving spatial, social, and economic consequences. A paradigm shift is currently underway, moving from the perception of industry solely as a source of pollution and dilapidation to an acknowledgment of the potential for specific industrial forms to contribute to urban vitality, resilience, and economic diversity. In urban centers, the astronomical rise in land values and high rent expectations, combined with issues attributed to urban production such as noise, waste management, and logistics, as well as the dilapidation of structural assets and the inherent disaster risk in cities like Istanbul, are frequently cited as justifications for the exclusion of manufacturing activities. Production functions struggle to compete economically with the high-rent potential generated by luxury housing, office spaces, or shopping centers that could be developed on these lands. Consequently, the displacement of production activities from city centers is becoming the result of a systematic process driven by the maximization of land rent, further supported by urban policies and planning deficiencies that exploit even disaster risks as opportunities. In response to these challenges, various approaches have emerged in recent years, with“New Industrial Urbanism”gaining prominence as a discourse that effectively addresses contemporary paradigms. This approach aims to spatially manage and guide the structural transformation of post-industrial cities within a productive framework. It represents a conceptual and practical shift that reconsiders the relationships among cities, people, and industry, explicitly defining the integration of production within the urban fabric. New Industrial Urbanism advocates for industry to be considered not merely an economic component, but an integral element encompassing social, cultural, and spatial dimensions, thereby fostering a form of urbanism compatible with principles of urban resilience, economic vibrancy, and social inclusivity. The North Bomonti sub-region in Istanbul's Şişli district has been identified as a hybrid case where manufacturing activities persist within the city center, and its characteristics have been defined through a series of urban analyses. By integrating the theoretical underpinnings of the“New Industrial Urbanism”approach with the area's historical identity and existing potential, a conceptual spatial model has been developed. This model aims to establish a local industrial ecosystem that leverages the synergy derived from the co-existence of diverse functions, while ensuring the continued urban presence of production activities. This proposed model advocates for the sustainable preservation of manufacturing activities within the city center, and, simultaneously, their repositioning as an indispensable component of urban space and social life.
Benzer Tezler
- Urban ecotherapy: A comparative evaluation on the therapy potentials of park features in Istanbul
Kentsel ekoterapi: İstanbul'daki park özelliklerinin terapi potansiyelleri üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme
DİDEM KARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN DEMET ORUÇ
- Assessing the impacts of urban land use/land cover change on soil ecosystem services
Kentsel arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin toprak ekosistem servisleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
MELTEM DELİBAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Toplumsal yarar odakli kiyi canlandirmaya i̇lişkin kavramsal bir ajanda ve i̇stanbul örneğinde Türkiye üzerine değerlendirmeler
A conceptual agenda for a waterfront revitalization considering social benefit and evaluations on Turkey in case of i̇stanbul
BİGE ŞİMŞEK İLHAN
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- A New campus for Middle East Technical University in the Turkish Republic of Northern Cyprus: Educational program and campus design issues
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin yeni kampüsü: Eğitim sistemi ve tasarım ilkeleri
ENVER KOLAÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. ÖZCAN ESMER
DOÇ. DR. BAYKAN GÜNAY
- Katılımcı planlama yaklaşımı ile endüstriyel miras alanlarının değerlendirilmesi: Ereğli tren garı ve Sümerbank dokuma fabrikası kompleksleri üzerinden değerlendirme
Evaluation of industrial heritage areas by participant planning approach: Evaluation on Ereğli train station and Sümerbank weaving factory complex
ŞEVKET TÜRKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF GÜNDÜZ