Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidar mücadelesinde hegemonya arayışı
The Justice And Development Party's search for hegemony in the power struggle
- Tez No: 949477
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RASİM BERKER BANK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu tez, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin Türkiye siyasetindeki iktidar mücadelesi ve inşa etmeye çalıştığı hegemonik düzeni kavramsal, tarihsel ve ampirik düzeyde irdelemektedir. İnceleme, Millî Görüş geleneğinden AK Parti'ye uzanan siyasal çizgiyi ele alarak Türkiye'de İslamcılığın tarihsel dönüşümünü tartışmakta; ardından parti içi yapı, söylem ve politika tercihlerini ayrıntılı bir analize tabi tutmaktadır. Tezimizde hegemonya kavramı, Antonio Gramsci'nin teorik çerçevesine dayanarak incelenmiş; bu doğrultuda AK Parti'nin hegemonya pratikleri yeniden yorumlanmıştır. Ayrıca, devletin kurumsal ve ideolojik işleyişine dair Nikos Poulantzas'ın devlet kuramı ve Louis Althusser'in ideolojik aygıtlar kavramlarından yararlanılarak, AK Parti'nin devlet aygıtları üzerindeki etkisi ile söylemsel üretim kapasitesi kapsamlı biçimde değerlendirilmiştir. Bu sayede, AK Parti'nin özgün hegemonya arayışı, kuramsal ve siyasal pratikler çerçevesinde irdelendiğinde, iktidarını pekiştirmek amacıyla kullandığı söylemsel stratejiler ve kültürel rıza aygıtları ile Türkiye siyasetinde yeni bir hegemonik modelin belirmesini sağladığı gözlemlenmiştir. Araştırmada öncelikle nitel yöntemler kullanılmış; akademik yazın, medya kaynakları, parti belgeleri ve söylemleri sistematik biçimde taranıp incelenmiştir. Bulgular, AK Parti'nin muhafazakâr demokrasi, ekonomik büyüme ve AB uyumu vaatlerini başta geniş kitleleri seferber etmek için kullandığını; iktidarın konsolidasyonunda ise farklı kesimlere yönelik denge stratejileri, lider kültü oluşturma ve medyanın konsolidasyonu gibi uygulamalara başvurduğunu göstermektedir. Bununla birlikte özellikle 2007-2013 arasında ordu ve yargı bürokrasisinin dengeleyici konumunun zayıflamasıyla toplumsal muhalefetin sınırlandırılması ve eleştirel söylemlerin dışlanma çabaları belirginleşmiştir. Çalışmanın son bölümünde, AK Parti'nin hegemonik projesinin Türkiye'deki demokratik kurumların işleyişi ve toplumsal uzlaşı üzerinde uzun vadeli etkiler bıraktığı belirlenmiştir. Siyasetin merkezinde bir yandan ekonomik ve toplumsal dönüşümü hızlanırken, diğer yandan çoğulculuk ve katılımcı siyaset alanlarında gerilimler yaşandığı gözlemlenmiştir. Artan kurumsal otorite ve güçlü lider vurgusu, parti tabanını konsolide etmenin yanı sıra muhalif aktör algısını da yeniden şekillendirmiştir. Böylelikle çalışma, AK Parti örneğinde Türkiye'deki hegemonya pratiklerinin çok boyutlu görünümünü ortaya koyarak literatüre özgün bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the Justice and Development Party's struggle for power in Turkish politics and the hegemonic order it is trying to build at conceptual, historical and empirical levels. The study discusses the historical transformation of Islamism in Turkey by addressing the political line extending from the National Vision tradition to the AKP; then, it subjects the party's structure, discourse and policy preferences to a detailed analysis. In our thesis, the concept of hegemony is examined based on Antonio Gramsci's theoretical framework; accordingly, the AKP's hegemony practices are reinterpreted. In addition, by utilizing Nikos Poulantzas's theory of the state and Louis Althusser's concepts of ideological apparatuses regarding the institutional and ideological functioning of the state, the AKP's influence on state apparatuses and its discursive production capacity are comprehensively evaluated. In this way, when the AKP's original quest for hegemony is examined within the framework of theoretical and political practices, it is observed that it has ensured the emergence of a new hegemonic model in Turkish politics with the discursive strategies and cultural consent apparatuses it uses to consolidate its power. The research primarily used qualitative methods; academic literature, media sources, party documents and statements were systematically scanned and examined. The findings show that the AK Party used promises of conservative democracy, economic growth and EU harmonization primarily to mobilize large masses; and in the consolidation of power, it resorted to practices such as balancing strategies aimed at different segments, creating a leader cult and consolidation of the media. However, especially between 2007 and 2013, with the weakening of the balancing position of the army and judicial bureaucracy, efforts to limit social opposition and exclude critical statements became evident. In the final section of the study, it was determined that the hegemonic project of the AKP had long-term effects on the functioning of democratic institutions and social consensus in Turkey. While the economic and social transformation in the center of politics accelerated on the one hand, it was observed that there were tensions in the areas of pluralism and participatory politics on the other. The increasing institutional authority and strong leader emphasis consolidated the party base and reshaped the perception of opposition actors. Thus, the study aims to make an original contribution to the literature by revealing the multidimensional view of hegemony practices in Turkey in the case of the AKP.
Benzer Tezler
- 1980'lerden günümüze kamu hizmeti yayıncılığının dönüşümü: AKP iktidarında TRT
The Transformation of public service broadcasting since the 1980s: TRT under AKP rule
SİNEM AKYÖN ÇELİK
Doktora
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU SÜMER
- Parti, cami, cemevi: Kürt siyasal hareketinin dinle kurduğu dönüştürücü ilişki
Party, mosque, cemevi: Kurdish political movement's transformative relationship with religion
ERKAN KARABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIRIM ŞENTÜRK
- Türkiye'de İslami mizah, iktidar ve hegemonya: Cafcaf ve Hacamat dergileri
Islamist humour, power and hegemony in Turkey: Cafcaf and Hacamat magazines
TAYLAN ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR DEDE
- La politique etrangere de la Turquie en Mediterranee: La quete d'elaborer une strategie mediteraneenne ? (2002-2022)
Türkı̇ye'nı̇n akdeniz'deki dış polı̇tı̇kası: Bı̇r Akdenı̇z stratejı̇sı̇ geliştirme arayışı? (2002-2022)
NİSA İLGAZİ
- Adalet ve Kalkınma Partisi'nin nefret söylemi
Justice and Development Party's hate speech
ALPASLAN ÇELİKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN YALÇINKAYA
