Hamdani koyunlarında hipofiz bezi ve sella turcica'nın bilgisayarlı tomografi görüntüleri kullanılarak morfometrik analizi
Morphometric analysis of the pituitary gland and sella turcica using computed tomography images in hamdani sheep
- Tez No: 949706
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Anatomi, Morfoloji, Veteriner Hekimliği, Anatomy, Morphology, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Anatomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Veteriner Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 59
Özet
Bu çalışma, Hamdani koyunlarında Hipofiz Bezi ve Sella Turcica'nın bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleri üzerinden morfometik ölçülerini elde etmek, ve bu ölçüm değerlerinin seksüel dimorfizm bakımında istatistiksel olarak farklılıklarını ortaya koymak amacıyla yapıldı. Çalışmada, 16 adet (8 dişi, 8 erkek) yetişkin ve sağlıklı Hamdani koyunlarına ait kafataslarına ait bilgisayarlı tomografi görüntüsü kullanıldı. Görüntüler üzerinden alınan ölçümler RadiAnt DICOM Viewer (64 Bit) programı kullanılarak gerçekleştirildi. Çalışmada hipofiz bezine ait transversal (uzunluk, yükseklik, genişlik), dorsal (uzunluk, genişlik) ve sagital (uzunluk, yükseklik) kesitlerden morfometrik ölçümler alındı ve bu ölçüm değerleri kullanılarak hacim değeri elde edildi. Ek olarak, hipofiz bezi ölçümleri kıllanılarak transversal indeks (Tİ), sagital indeks (Sİ) ve dorsal indeks (Dİ) ölçümleri belirlendi. Ayrıca, sella turcica'ya ait sagittal düzlemdeki görüntüsünden yüzey alanı ile birlikte toplamda 9 parametre osteometrik ölçümler alındı ve bu ölçümlerin uzunluk/yükseklik oranları kullanılarak toplamda 12 parametre oran değerleri hesaplandı. Elde edilen ölçüm değerlerinin istatistik analizi yapıldı. Hamdani koyunlarında hem hipofiz hem de sella turcica'nın linear ölçümlerin erkek koyunlarda dişilere göre daha büyük olduğunu görüldü. Hipofiz bezinin hacim ölçüm değerinin dişi ve erkek koyunlarında sırasıyla 1.211±0.166 cm3 ve 1.911±0.281 cm3 olduğu belirlendi. Erkek ve dişi Hamdani Koyunlarında hipofiz bezine ait yaş, ağırlık ve diğer ölçüm değerleri arasında istatistik olarak anlamlı ilişkilerin tamamının pozitif yönlü olduğu belirlenirken, dişi hamdani koyunlarında linear ölçüm değerleri ile indeks ölçümleri arasındaki korrelasyonların çoğunluğunun negatif yönlü olduğu gözlendi. Erkek ve dişi Hamdani koyunlarında sella turcica'ya ait osteometrik ölçüm değerleri arasında istatistik olarak anlamlı olan ölçüm değerlerinde pozitif yönlü korelasyonlar olduğu gözlendi. Bununla birlikte, sella turcica'ya ait yükseklik/genişlik oran ölçüm değerleri ile yaş ve ağırlık ölçüm değerleri arasında çoğunlukla negatif yönlü korelasyonların olduğu gözlendi. Ölçüm değerleri ROC analizi kapsamanda değerlendirildiğinde ise, hipofiz'e ait Tİ ve Dİ ölçümlerinin, sella turcica'ya ait SMY/STU ve SMY/CrCaU oran ölçümlerinin belirlenen kesim değerleri ile cinsiyeti ayırma gücünün istatistik olarak anlamlı ve yüsek düzeyde olduğu gözlendi (p
Özet (Çeviri)
This study was conducted to obtain morphometric measurements of the pituitary gland and sella turcica in Hamdani sheep using computed tomography (CT) images, and to determine whether these measurements exhibit statistically significant differences in terms of sexual dimorphism. In this study, computed tomography (CT) images of the skulls from 16 adult and healthy Hamdani sheep (8 females and 8 males) were used. The measurements were taken from the images using the RadiAnt DICOM Viewer (64-bit) software. Morphometric measurements of the pituitary gland were obtained from transverse (length, height, width), dorsal (length, width), and sagittal (length, height) sections, and these values were used to calculate the volume of the gland. Additionally, using the pituitary gland measurements, the transverse index (TI), sagittal index (SI), and dorsal index (DI) were calculated. Furthermore, from the sagittal plane image of the sella turcica, nine osteometric parameters, including the surface area, were measured, and twelve ratio values were calculated based on length/height proportions. The collected data were then subjected to statistical analysis. In Hamdani sheep, it was observed that both the pituitary gland and sella turcica had larger linear measurements in males compared to females. The volume of the pituitary gland was found to be 1.211 ± 0.166 cm³ in female sheep and 1.911 ± 0.281 cm³ in male sheep. In both male and female sheep, all statistically significant correlations between age, body weight, and other measurements of the pituitary gland were found to be positive. However, in female Hamdani sheep, most of the correlations between linear measurements and index values were negative. Statistically significant osteometric measurements of the sella turcica in both male and female sheep also showed positive correlations. Conversely, the majority of the correlations between the height/width ratio of the sella turcica and both age and body weight were negative. When the measurement values were evaluated through ROC analysis, it was found that the transverse index (TI) and dorsal index (DI) of the pituitary gland, as well as the SMY/STU and SMY/CrCaU ratio values of the sella turcica, had statistically significant and high discriminatory power for sex differentiation based on the determined cut off values (p
Benzer Tezler
- Bilgisayarlı tomografi görüntüleri kullanılarak Hamdani koyunlarında cavum cranii'nin morfometrik incelenmesi
Morphometric investigation of the cavum cranii in Hamdani sheep using computed tomography images
MESUT ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
AnatomiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiVeterinerlik Anatomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN YILMAZ
- Hakkari ilinde yetiştirilen Hamdani koyunlarının temel verim ve dışyapı özellikleri
Main productivity and body measurement traits of Hamdani ewes in Hakkari
ERDAL BİNGÖL
- Batman ve ilçelerinde border disease (sınır hastalığı) seroprevalansının belirlenmesi
Determination of border disease seroprevalence in Batman and its districts
MEHMET BEŞİR TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Veteriner HekimliğiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZMİ YÜKSEK
- Hamdani, morkaraman ve karagül koyunlarında kuzulatma sıklığının arttırılması olanakları
The possibilities of increasing lambing frequency in hamdani, morkaraman and karagül sheep
ORHAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2001
Veteriner HekimliğiYüzüncü Yıl ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUAT ODAAAABAŞIOĞLU
- Akkarman ve hamdani x akkarman FI melezi koyunların yapağı verimi ve özellikleri
The Wool yield and wool characteristics of akkarman and akkarman x hamdani FI crossbred
ERCAN DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUFAN ALTIN